عالی‌قاپو: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جایگزینی تصویر با نگاره برگزیده انبار که شرایط ثبتش هم بهتر بوده
برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی
خط ۳۷:
[[پرونده:Aali Qapu 3.JPG|250px|بندانگشتی|معماری داخلی]]
'''کاخ عالی‌قاپو''' <ref>{{یادکرد وب | نشانی = http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=کاخ+عالی+قاپو&SSOReturnPage=Check&Rand=0 | عنوان = کاخ عالی قاپو) آلا قاپو)
| تاریخ بازدید = ۹ شهریور ۱۳۹۰ | ناشر = [[دانشنامه رشد]]}}</ref> (نام اصلی آن به ترکی استانبولی: Al Kapı و به ترکی آذربایجانی: Al Qapı، آل در زبان ترکی به معنای رنگ قرمز است، که معنی آن متفاوت از [[عالی‌قاپو (تبریز)|عمارت آلا قاپی (Ala Kapı)]] تبریز است، آلا<ref>{{یادکرد وب|عنوان=معنی کلمه ترکی آلا به فارسی چیست {{!}} جدول یاب|نشانی=https://jadvalyab.ir/tr2fa/%D8%A2%D9%84%D8%A7| وبگاه = jadvalyab.ir |بازبینی=2019-04-11|کد زبان=fa-IR|نام خانوادگی=|نویسنده=|تاریخ=}}</ref> به معنی رنگ به رنگ است یک مثال از این واژه ماهی قزل آلا<ref>{{یادکرد وب|عنوان=معنی قزل آلا {{!}} لغت‌نامه دهخدا|نشانی=http://www.vajehyab.com/dehkhoda/%D9%82%D8%B2%D9%84+%D8%A2%D9%84%D8%A7| وبگاه = www.vajehyab.com |بازبینی=2019-04-11}}</ref> است) ساختمانی است که در واقع درب ورودی [[دولتخانه]] [[صفویان|صفوی]] بوده‌است و در ابتدا شکلی ساده داشته و به مرور زمان و در طول سلطنت [[شاه عباس]] طبقاتی به آن افزوده شدند و در زمان [[شاه عباس دوم]] ایوان ستوندار به آن افزوده شد. این بنا در ضلع غربی [[میدان نقش جهان]] و روبروی [[مسجد شیخ لطف‌الله]] واقع شده‌است. ارتفاع آن ۴۸ متر است و ۶ طبقه دارد که با راه‌پله‌های مارپیچ می‌توان به آنهاآن‌ها رسید. آنچه باعث گردیده‌است عالی قاپو در زمره آثار باشکوه و بسیار نفیس عصر صفوی قرار گیرد، [[مینیاتور]]هایی هست که کار هنرمند معروف عصر صفوی [[رضا عباسی]] است و همچنین گچبری‌های آخرین طبقه کاخ عالی قاپو است که تالار آن «اطاق موسیقی» یا «اطاق صوت» نیز نامیده می‌شود.<ref>{{یادکرد وب|نشانی = http://www.tishineh.com/touritem/14-12/1|عنوان = کاخ عالی قاپو، تیشینه}}</ref>
 
== تاریخچه بنا ==
این بنا پس از انتقال پایتخت از [[قزوین]] به [[اصفهان]] توسط [[شاه عباس اول]] بین سالهایسال‌های ۹۷۳ تا ۹۷۷ خورشیدی بعنوانبه عنوان مقر و دولتخانه حکومتی سلاطین [[صفویان|صفوی]] شروع به ساخت شد.
 
=== مدت زمان ساخت ===
خط ۴۹:
 
=== دلیل نامگذاری ===
قاپو یا قاپی در زبان ترکی به معنی در، درگاه و ورودی است و آلا به معنی رنگ قهوه ای روشن می‌باشد. برای هضم بهتر این ادعا ما در ایران ماهی بنام قزل آلا داریم که قزل در ترکی به معنی طلا و آلا به معنی رنگ قهوه ای روشن می‌باشد. درمنطقه آق قلا (نام اصلی آق قالا در ترکی به معنی قلعه سفید میباشدمی‌باشد)نیز یک رود بنام آلا چای نیز موجود میباشدمی‌باشد که خوشبختانه نام اولیه خود را نیز حفظ نموده است .
 
از منابع معتبری که در صحت نام آلا قاپو میتوانمی‌توان به آن رجوع نمود کتاب خلسه اعتماد السلطنه صفحه 229 و همچنین سفرنامه خراسان ناصر الدین شاه صفحه 98 و سفرنامه سوم فرنگ ناصر الدین شاه صفحه 48 که با قطعیت نام آلا قاپو در آن ذکر شده استشده‌است .
در اصلی بنا را شاه عباس از نجف و مقبره [[علی بن ابی طالب]] به این مکان انتقال داده‌است. کتیبه بالای سردر ورودی با عنوان انا مدینه العلم و علی بابهاباب‌ها و استقرار ۱۱۰ توپ جنگی در مقابل کاخ به حساب ابجد نام علی را عنوان می‌نماید (ع=۸۰، ل=۲۰، ی=۱۰).
 
== تزئینات داخلی و خارجی بنا ==
خط ۵۸:
[[پرونده:سالن موسیقی عالی قاپو-توسط روح‌اله یگانه.jpg|بندانگشتی|300px|چپ|سالن موسیقی]]
[[پرونده:سالن موسیقی عالی قاپو3-توسط روح‌اله یگانه.jpg|بندانگشتی|300px|چپ|سالن موسیقی]]
تزئینات خارجی بوسیلهبه وسیلهٔ آجر که در لچکهالچک‌ها (قسمتهای هلالی در بالای هر ورودی) بوسیلهبه وسیلهٔ کاشی هفت رنگ و تزئینات و خطوط [[اسلیمی]] می‌باشد و تزئینات داخلی بوسیلهبه وسیلهٔ نقوش زیبای گل و بته و شکارگاه و حیوانت و پرندگان بر روی گچ (لایه چینی و کشته بری) یا [[مینیاتور]]های تصویری ایرانی (به سبک نقاشی‌های [[رضا عباسی]]) و خارجی (بوسیله نقاشان اروپایی که در زمان [[شاه سلیمان]] در دربار صفوی حضور داشتند به سبک نقاشی اروپایی به سبک توسط نقاشان معروفی مانند آنژل ولوکار) می‌باشد.
 
== مراحل پنجگانه ساخت بنا ==
=== مرحله اول ===
ساخت بنا تنها به عنوان ورودی سایر بناها و مجموعه کاخهایکاخ‌های سلطنتی می‌باشد.
 
=== مرحله دوم ===
خط ۸۳:
 
== پله‌های کاخ ==
این کاخ در حال حاضر دارای سه دستگاه پله، شامل دو دستگاه پله مارپیچ بصورتبه صورت قرینه در قسمت غربی ساختمان و یک دستگاه پله بصورتبه صورت پلکانی (بصورت چند پله و اتاقهایاتاق‌های بین راه به شکل زیگزاگی) معروف به پله‌های شاهی که به منظور تشریفات ساخته شده‌است.
[[پرونده:Aali Qapu 4.JPG|بندانگشتی|وسط|200px|راه پله]]
 
== طبقات ششگانه بنای عالی قاپو ==
بنای عالی قاپو با ارتفاعی حدود ۴۸ متر تا کف بازار بلندترین کاخ چند طبقه تا چند دهه اخیر در شهر [[اصفهان]] بوده‌است. به دلیل اضافات و الحاقات معماری در هر سو نمایی متفاوت دارد به طوری که از جلو بنا از [[میدان نقش جهان]] ۲ طبقه از پشت ساختمان ۵ طبقه، از طرفین بنا ۳ طبقه و با احتساب طبقه همکف بعنوانبه عنوان اولین طبقه، در کل ۶ طبقه می‌باشد.
 
== آستانه ورودی ==