|
! width="70%"| لهجه‌ها و مناطق زندگی گویشوران
|- style="background:#efefef; color:black"
| ''' [[کردی شمالی]]'''
'''([[Kurdiya Bakûr]])'''
|''' [[کورمانجی]]'''
'''([[Kurmancî]]) '''
|
'''[[بوتانی|بُو''تانی'']] ''یا «[[بُختی]]» ([[Botanî]] یا [[Botî]] یا [[Boxtî]])'''''
'''[[بوتانی|بُو<u>تانی</u>]] <u>یا «[[بُختی]]» ([[Botanî]] یا [[Botî]] یا [[Boxtî]])</u>'''
* شهرهای ([[استان شرناق|استان شرناخ]]، [[استان ماردین]]، [[استان سرت]] [[کردستان ترکیه]]).
* شهر زاخو ([[استان دهوک]] [[اقلیم کردستان عراق]]).
*شهرهای ([[استان شرناق|استان شرناخ]]، [[استان ماردین]]، [[استان سرت]] [[کردستان ترکیه]]).
# [[سَرحَدی]] یا «[[سَرحَدکی]]» ([[serhedî]] یا [[serhedkî]])
*شهر زاخو ([[استان دهوک]] [[اقلیم کردستان عراق]]).
#* مناطق مرزی شهرهای ([[استان بینگول]] یا «چُولیگ»، [[استان ارزروم]]، [[استان موش]]، [[استان آغری|استان آگری]] و [[استان قارص]] [[کردستان ترکیه]]).
#[[سَرحَدی]] یا «[[سَرحَدکی]]» ([[serhedî]] یا [[serhedkî]])
#* شهر [[ماکو]] و مناطق مرزی شهرهای ([[استان آذربایجان غربی]]).
#*مناطق مرزی شهرهای ([[استان بینگول]] یا «چُولیگ»، [[استان ارزروم]]، [[استان موش]]، [[استان آغری|استان آگری]] و [[استان قارص]] [[کردستان ترکیه]]).
#* مناطق مرزی ([[کردهای ارمنستان|کردنشین ارمنستان]]).
#*شهر [[ماکو]] و مناطق مرزی شهرهای ([[استان آذربایجان غربی]]).
# لاچینی ([[serhedkî|Laçînî]])
#*مناطق شهر [[لاچین (شهر)|لاچین]] و کل [[جمهوری کردستان سرخ|کردستان سرخ]] یا [[جمهوری آرتساخ]]مرزی ([[کردهای ارمنستان|کردستانکردنشین ارمنستان]]).
# تُوریلاچینی ([[Torîserhedkî|Laçînî]])
#*شهر [[لاچین (شهر)|لاچین]] و کل [[جمهوری کردستان سرخ|کردستان سرخ]] یا [[جمهوری آرتساخ]] ([[کردهای ارمنستان|کردستان ارمنستان]]).
#* شهرهای [[میدیات]]، [[دارگچیت]] «کَربُوران»، [[نصیبین]]، [[ساوور]] «ستَور»، [[یشیل‌لی]] «ریشمیل»، [[عمرلی (ماردین)|عمرلی]] «مَهسَرت» و [[ماردین]] ([[استان ماردین]] [[کردستان ترکیه]]).
#تُوری ([[Torî]])
#* شهرهای [[قامشلی]] «قامشلو»، [[مالکیه (سوریه)|مالَکیه]] «[[دیرک]]» و [[قحطانیه]] «تِربَسپی» ([[استان حسکه]] [[کردستان سوریه]]).
#*شهرهای عشایر «[[حَویرکانمیدیات]]» در منطقه کوهستانی، [[طور عبدیندارگچیت]] «تورابدینکَربُوران» ما بین شهرهای، [[ماردیننصیبین]] و، [[میدیاتساوور]] («ستَور»، [[استان ماردینیشیل‌لی]] «ریشمیل»، [[کردستانعمرلی ترکیه]](ماردین) و [[باتمان|عمرلی]] «ایلِهمَهسَرت» کهو به لحاظ تاریخی این منطقه «[[بُوتانماردین]]» نامیده می‌شود. ([[استان باتمانماردین]] [[کردستان ترکیه]]).
#*شهرهای [[قامشلی]] «قامشلو»، [[مالکیه (سوریه)|مالَکیه]] «[[دیرک]]» و [[قحطانیه]] «تِربَسپی» ([[استان حسکه]] [[کردستان سوریه]]).
# [[خَرزی]] ([[Xerzî]])
#*عشایر «[[حَویرکان]]» در دشتمنطقه کوهستانی [[خَرزانطور عبدین]] «تورابدین» ما بین شهرهای [[ماردین]] و [[میدیات]] ([[Xerzanاستان ماردین]]) که[[کردستان رودخانه‌ایترکیه]]) بهو همین[[باتمان]] نام«ایلِه» درکه آن جاریبه استلحاظ وتاریخی این منطقه باستانی«[[بُوتان]]» می‌باشدنامیده می‌شود. ([[استان سعرد|استان سیرتباتمان]] [[کردستان ترکیه]]).
#[[خَرزی]] ([[Xerzî]])
#*در دشت [[خَرزان]] ([[Xerzan]]) که رودخانه‌ای به همین نام در آن جاری است و این منطقه باستانی می‌باشد ([[استان سعرد|استان سیرت]] [[کردستان ترکیه]]).
#**
# [[سِلیوانی]] یا [[سِلیوی]] یا «[[فارقینی]]» ([[Silîvanî]] یا [[Silîvî]] یا [[Farqînî]])
#* شهر [[سیلوان]] «[[میافارقین]]» شهری باستانی در در نزدیکی شهر [[دیاربکر]] ([[استان دیاربکر]] [[کردستان ترکیه]]).
# [[قَرَژداخی]] ([[Qerejdaxî]])
#* مناطق کوهستانی بین کوه آتشفشانی [[قرجه‌داغ]] «قَرَژداخ» ([[Qerejdax]]) در نزدیکی شهر [[دیاربکر]] ([[استان دیاربکر]] [[کردستان ترکیه]]) تا کوه آتشفشانی «سیپانی‌خَلاتی» ([[Sîpanê Xelatê]]) در نزدیکی شهر [[وان]] ([[استان وان]] [[کردستان ترکیه]]).
# [[آمَدی]] ([[Amedî]]) '''(لهجه معیار کردی کورمانجی در کردستان ترکیه)'''
#* کلانشهر [[دیاربکر|آمَد]] «دیاربکر» و حومه که پایتخت کردستان ترکیه است ([[استان دیاربکر]] [[کردستان ترکیه]]).
'''<u>[[بادینانی]] یا «[[بهدینانی]]» ([[Badînanî]] یا [[Badînî]] یا [[behdînanî]] یا [[behdînî]])</u>'''
*شهر [[دهوک]] و حومه ([[استان دهوک]] [[اقلیم کردستان عراق]]).
*منطقه حَکاری شامل ([[استان حکاری|استان حَکاری]]، [[استان شرناق|استان شرناخ]] و [[استان وان]] [[کردستان ترکیه]]) به همراه ([[استان دهوک]] [[اقلیم کردستان عراق]]) که به صورت تاریخی این استان‌ها «[[حکاری (منطقه)|ولایت حَکاری]]» [[امپراتوری عثمانی|عثمانی]] را می‌ساختند.
'''''#[[بادینانیحکاری|حَکاری]] یا «[[بهدینانیشَمذینانی]]» ([[BadînanîHekarî]] یا [[Badînî]] یا [[behdînanî]] یا [[behdînîŞemzînanî]])'''''
#*در شهرناحیهٔ کوهستانی [[دهوکشمدینان|شَمذینان]] و([[Şemzînan]]) حومهدر ([[استان دهوکحکاری|استان حَکاری]] [[اقلیم کردستان عراقترکیه]]).
* منطقه حَکاری شامل ([[استان حکاری|استان حَکاری]]، [[استان شرناق|استان شرناخ]] و [[استان وان]] [[کردستان ترکیه]]) به همراه ([[استان دهوک]] [[اقلیم کردستان عراق]]) که به صورت تاریخی این استان‌ها «[[حکاری (منطقه)|ولایت حَکاری]]» [[امپراتوری عثمانی|عثمانی]] را می‌ساختند.
# [[حکاری|حَکاری]] یا «[[شَمذینانی]]» ([[Hekarî]] یا [[Şemzînanî]])
#* در ناحیهٔ کوهستانی [[شمدینان|شَمذینان]] ([[Şemzînan]]) در [[استان حکاری|استان حَکاری]] [[کردستان ترکیه]]).
# [[سورچی]] ([[Surçî]])
#* شهرهای [[سوران (اربیل)|سُوران]] یا «دیانا» و [[شقلاوه|شَقلاوه]] ([[استان اربیل]] [[کردستان عراق|اقلیم کردستان عراق]]).
#* شهر [[عقره]] یا «آکری» و [[شقلاوه|شَقلاوه]] ([[استان دهوک]] [[کردستان عراق|اقلیم کردستان عراق]]).
# [[شِنگالی]] یا «[[سَنجاری]]» ([[Şingalî]] یا [[Şingarî]] یا [[Senjarî]])
#* شهرهای [[شهرستان شیخان|شیخان]] و سَنجار یا «[[شنگال|شِنگال]]» و حومه ([[استان نینوا]] [[کردستان عراق|اقلیم کردستان عراق]]).
# [[هرکی|هَرکی]] ([[Herkî]])
#* [[دهستان مرگور]]، [[دهستان ترگور]]، [[باراندوز]] ارومیه و دشت‌بیل [[اشنویه]] ([[استان آذربایجان غربی]]).
#* برخی مناطق ([[استان اربیل]]، [[استان دهوک]] و [[استان نینوا]] [[کردستان عراق|اقلیم کردستان عراق]]).
#* برخی مناطق ([[استان حکاری|استان حَکاری]] [[کردستان ترکیه]]).
# [[ایل شکاک|شِکاکی]] ([[Şikakî]])
#* شهرهای [[سلماس]]، [[خوی]] و [[ارومیه]] ([[استان آذربایجان غربی]]).
#* شهر [[عفرین]] ([[استان حلب]] [[کردستان سوریه]]).
#* شهرهای [[وان]] و میکسه ([[استان وان]] [[کردستان ترکیه]]).
#* منطقه [[شمدینان]] ([[استان حکاری|استان حَکاری]] [[کردستان ترکیه]]).
#* عشایر «[[شاواک]]» ([[Şavak]]) ساکن در شهر [[پرتک]] «پیرتاگ» ([[Pêrtag]]) [[شهرستان چمشگزک]] «مَلکِشی» ([[Melkişî]]) ([[استان تونج‌ایلی]] «درسیم» [[کردستان ترکیه]]) و دیگر عشایر «شاواک» کوچ‌رو و ساکن شهرهای ([[استان ارزنجان]]، [[استان الازیغ]] [[کردستان ترکیه]]).
# [[بایزیدی]]
# [[جودیکانی]]
'''''[[کورمانجی روژاوا]] ([[Kurmanciya Rojava]])'''''
# [[دیرسِمی]] یا «[[دیرسِمکی]]» ([[Dêrsimî]] یا [[Dersimkî|D]][[Dêrsimî|ê]]rsimkî)
# [[شادِلی]] ([[Şaddilî]])
# [[شینَمِلی]] ([[Sînemilî]])
# [[کورمانجکی]] ([[Kurmanckî]])
# [[رَشُویی]] یا «[[رَشوانی]]» ([[Reşoyî]] یا [[Reşwanî]])
# [[شیخ‌بِزِنی]] یا «[[شیخ‌بِزِنکی]]» ([[Şêxbizinî]] یا [[Şêxbizinkî]])
# [[اورفی]] یا «[[رِحایی]]» ([[Urfî]] یا [[Rihayî]])
#* شهرهای ([[استان شانلی‌اورفه]] یا «رحا» [[کردستان ترکیه]]).
#* شهرهای ([[استان آدیامان]] [[کردستان ترکیه]]).
# [[عَفرینکی]] ([[Efrînkî]])
'''''<u>[[کورمانجی خراسان و دیلمانروژاوا]] ([[Kurmanciya Xoresan û DeylamanRojava]])''</u>'''
#[[دیرسِمی]] یا «[[دیرسِمکی]]» ([[Dêrsimî]] یا [[Dersimkî|D]][[Dêrsimî|ê]]rsimkî)
#[[شادِلی]] ([[Şaddilî]])
#[[شینَمِلی]] ([[Sînemilî]])
#[[کورمانجکی]] ([[Kurmanckî]])
#[[رَشُویی]] یا «[[رَشوانی]]» ([[Reşoyî]] یا [[Reşwanî]])
#[[شیخ‌بِزِنی]] یا «[[شیخ‌بِزِنکی]]» ([[Şêxbizinî]] یا [[Şêxbizinkî]])
#[[اورفی]] یا «[[رِحایی]]» ([[Urfî]] یا [[Rihayî]])
#*شهرهای ([[استان شانلی‌اورفه]] یا «رحا» [[کردستان ترکیه]]).
#*شهرهای ([[استان آدیامان]] [[کردستان ترکیه]]).
#[[عَفرینکی]] ([[Efrînkî]])
'''<u>[[کورمانجی خراسان و دیلمان]] ([[Kurmanciya Xoresan û Deylaman]])</u>'''
# [[ایل عمارلو|عمارلویی]] یا «[[آمَرانلویی]]» ([[Ameranlûyî]])
# [[قوچانی|قُوچانی]] ([[Qoçanî]])
# [[بجنورد|بجنوردی]] ([[Bocnûrdî]])
# [[جان‌بیگی|جان‌بَگی]] یا [[مُدانلویی]] ([[Canbegî]] یا [[Modanlûyî]])
# [[گویش عبدویی|عبدویی]] یا «[[آبدویی]]» ([[Abdûyî]])
'''''[[کورمانجی آناتولی]] ([[Kurmanciya Anatolyayê]])'''''
# |-
'''<u>[[کورمانجی آناتولی]] ([[Kurmanciya Anatolyayê]])</u>'''
<br />
#
|-
|'''[[کردی مرکزی|کردی میانی]]'''
'''([[Kurdiya Navîn]]) '''
|''' [[سورانی|سُورانی]]'''
'''([[Soranî]]) '''
|<br />
|
# [[مکریانی|سُورانی مُوکریانی]] یا «مهابادی» ([[Mukrî]] یا [[Mukriyanî]])
#[[مکریانی|سُورانی مُوکریانی]] یا «مهابادی» ([[Mukrî]] یا [[Mukriyanî]])
#* شهرهای [[مهاباد]]، [[سردشت]]، [[اشنویه]]، [[پیرانشهر]] و بخش بزرگی از شهرهای [[میاندوآب]] و [[نقده]] ([[استان آذربایجان غربی]]).
#*شهرهای [[مهاباد]]، [[سردشت]]، [[اشنویه]]، [[پیرانشهر]] و بخش بزرگی از شهرهای [[میاندوآب]] و [[نقده]] ([[استان آذربایجان غربی]]).
#*# زیرلهجهٔ [[سُورانی بُوکانی]] ([[Bokanî]]) <sup>ترکیبی فصیح از مُوکریانی و اردلانی.</sup>
#*#زیرلهجۀ [[سُورانی بُوکانی]] ([[Bokanî]]) <sup><small>ترکیبی فصیح از مُوکریانی و اردلانی.</small></sup>
#*#* در شهر [[بوکان|بُوکان]] و حومه ([[استان آذربایجان غربی]]).
#*#*در شهر [[بوکان|بُوکان]] و حومه ([[استان آذربایجان غربی]]).
#*# زیرلهجهٔ [[سُورانی سقزی]] ([[Seqizî]]) <sup>زیر لهجه‌ای از مُوکریانی به همراه پاره‌ای از واژگان اردلانی. (کتاب زبان‌شناسی و دستور زبان کردی لهجه سقزی. گردآورنده مصطفی کاوه)</sup>
#*#زیرلهجۀ [[سُورانی سقزی]] ([[Seqizî]]) <sup><small>زیر لهجه‌ای از مُوکریانی به همراه پاره‌ای از واژگان اردلانی. (کتاب زبان‌شناسی و دستور زبان کردی لهجه سقزی. گردآورنده مصطفی کاوه)</small></sup>
#*#* شهر [[سقز]] [[مریوان|(]][[استان کردستان]]).
#*#*شهر [[سقز]] [[مریوان|(]][[استان کردستان]]).
# [[سُورانی اربیلی]] یا «[[سورانی|سُورانی]]» ([[Hewlêrî]] یا [[Soranî]])
#[[سُورانی اربیلی]] یا «[[سورانی|سُورانی]]» ([[Hewlêrî]] یا [[Soranî]])
#* کلانشهر [[اربیل]] و حومه ([[استان اربیل]] [[اقلیم کردستان عراق]]).
#*کلانشهر [[اربیل]] و حومه ([[استان اربیل]] [[اقلیم کردستان عراق]]).
# [[سُورانی خُوشناوی]] ([[Xoşnawî]])
#*[[سُورانی خُوشناوی]] ([[Xoşnawî]])
#*شهر [[شقلاوه|شَقلاوه]] ([[استان اربیل]] [[اقلیم کردستان عراق]]).
# [[سُورانی گرمیانی|سُورانی گَرمیانی]] یا «[[سُورانی کرکوکی]]» ([[Germiyanî]] یا [[Kerkûkî]])
#* شهر [[کرکوک]]، [[خورماتو]] و حومه ([[استان کرکوک]] [[اقلیم کردستان عراق]]).
# [[پشدری|سُورانی پِشدَری]] ([[Pişderî]])
#* [[شهرستان پشدر|شهرستان پیشدار]] یا «پـِشدَر» "[[قلعه‌دیزه]] یا «قلادزه»" ([[استان سلیمانیه]] [[اقلیم کردستان عراق]])
# [[سُورانی بابانی]] یا «[[سُورانی سلیمانیه‌ای]]» ([[Babanî]] یا [[Silêmanî]])
#* شهر [[بانه]] و حومه ([[استان کردستان]]).
#* شهر [[سلیمانیه]] و حومه ([[استان سلیمانیه]] [[اقلیم کردستان عراق]]).
#*# زیرلهجهٔزیرلهجۀ [[سُورانی مریوانی]] ([[Merîwanî]]) <sup><small>لهجه‌ای مشابه سورانی رایج در سلیمانیه و حلبچه.</small></sup>
#*#* شهر [[مریوان]] و حومه ([[استان کردستان]]).
# [[وارماوایی]]<nowiki/><nowiki/> «[[Warmawayî]]»
#* در بخش [[وارماوا]] [[شهرستان حلبچه]] ([[استان حلبچه]] [[اقلیم کردستان عراق]]).
# [[جافی]] ([[Cafî]])
#* شهرهای [[جوانرود]]، [[روانسر]]، [[شهرستان ثلاث باباجانی|ثلاث باباجانی]] و بخش‌هایی از شهرهای [[پاوه]]، [[سرپل ذهاب]]، [[قصر شیرین]] و کلانشهر [[شهر کرمانشاه|کرمانشاه]] ([[استان کرمانشاه]]).
#* شهرهای [[حلبچه]]، [[شهرزور]]، سیدصادق،سیدصادق، [[پنجوین]] و سیروان ([[استان حلبچه]] [[اقلیم کردستان عراق]]).
#* شهرهای [[دربند خان|دربندیخان]]، [[کلار]]، [[کفری]] و بخشی از شهر سلیمانیه ([[استان سلیمانیه]] [[اقلیم کردستان عراق]]).
# [[سورانی کرمانشاهی|سُورانی کرمانشاهی]] ([[Soraniya-Kirmaşanî]])
#* بخش‌هایی از شهر [[کرمانشاه]] ([[استان کرمانشاه]])
# [[سورانی خانقینی|سُورانی خانقینی]] ([[Soraniya-Xaneqînî]])
#* بخش‌هایی از شهر [[خانقین]] ([[استان دیاله]] [[اقلیم کردستان عراق]])
# [[اردلانی]] یا «سنندجی» ([[Erdelanî]] یا [[Sîneyî]])
#* شهرهای [[سنندج]]، [[کامیاران]]، [[دیواندره]] و [[دهگلان]] ( لیلاخی)و روستاهای سقز ([[تیلکوه (سقز)|تیلکوه]] )و مریوان([[استان کردستان]]).
#*بخش بخش بزرگی از شهرهای [[تکاب]] و [[شاهین‌دژ]] ([[استان آذربایجان غربی]])و [[روانسر]] در (استان کرمانشاه).
# [[گروسی|گَروسی]] یا «بیجاری» ([[Gerrûsî]])
#* شهر [[بیجار]] و حومه ([[استان کردستان]]).
<br />
|- style="background:#efefef; color:black"
| ''' [[کردی جنوبی]]'''
'''([[Kurdiya Başûr]])'''
|''' [[کردی جنوبی|کَلهری]] '''
'''[[کردی جنوبی|(]][[Kelhurî]]) '''
|<br />
|
# [[کلیایی|کُولیایی]] ([[Kulyayî]])
# [[سنجابی|سَنجابی]] ([[Sencabî]])
# [[کلهری|کَلهری]] ([[Kelhurî]])
# [[کردی ایلامی|فَیلی]] یا «ایلامی» ([[Feylî]])
# [[لکی|لَکی]] ([[Lekî]])
#[[کلیایی|کُولیایی]] ([[Kulyayî]])
#[[سنجابی|سَنجابی]] ([[Sencabî]])
#[[کلهری|کَلهری]] ([[Kelhurî]])
#[[کردی ایلامی|فَیلی]] یا «ایلامی» ([[Feylî]])
#[[لکی|لَکی]] ([[Lekî]])
<br />
|-
| rowspan="3" | ''' [[زازا-گورانی|زازا-گُورانی]]'''
'''([[Zaza-Goranî]]) '''
| ''' [[زازاکی]] «[[دیملی|دِمِلی]] یا [[کرمانجکی|کِرمانجکی]]»'''
'''([[Zazakî]] یا [[Dimilî]] یا [[kirmanckî]]) '''
|
<br />
|-
| ''' [[هَورامانی]]'''
'''([[Hewramanî]]) '''
|<br />
|
# [[هَورامی-لُهوُنی]] یا «پاوه‌ای» ([[Hewramî-Luhonî]])
#[[هَورامی-لُهوُنی]] یا «پاوه‌ای» ([[Hewramî-Luhonî]])
#* شهرهای [[پاوه]]، [[نودشه]]، [[نوسود]] و دهستان [[دشه]] ([[استان کرمانشاه]]).
#*شهرهای [[پاوه]]، [[نودشه]]، [[نوسود]] و دهستان [[دشه]] ([[استان کرمانشاه]]).
# [[هَورامی-تَختی]] ([[Hewramî-Textî]])
#[[هَورامی-تَختی]] ([[Hewramî-Textî]])
#* بخش [[اورامان تخت|هَورامان تَخت]] [[شهرستان سروآباد]] ([[استان کردستان]]).
#*بخش [[اورامان تخت|هَورامان تَخت]] [[شهرستان سروآباد]] ([[استان کردستان]]).
# [[هَورامی-ژاوَرودی]] ([[Hewramî-Javerudî]])
#[[هَورامی-ژاوَرودی]] ([[Hewramî-Javerudî]])
#* [[دهستان ژاورود|دهستان ژاوَرود]] [[شهرستان کامیاران]] ([[استان کردستان]]).
# [[هَورامی-بیسارانی]] ([[Hewramî-Bêsaranî]])
#* دهستان [[بیساران]] [[شهرستان سروآباد]] ([[استان کردستان]]).
# [[هَورامی-شیخانی]] ([[Hewramî-Şayxanî]])
#* دهستان [[کندوله|شیخان (پاوه)]] [[بخش نوسود]] [[شهرستان پاوه]] ([[استان کرمانشاه]]).
# [[هَورامی-حلبچه‌ای]] ([[Hewramî-Şayxanî|Hewramî-Helebceyî]])
#* شهر [[حلبچه]] و چند دهستان ([[استان حلبچه]] [[اقلیم کردستان عراق]]).
# [[هَورامی-کَندوله‌ای]] ([[Hewramî-Kendûleyî]])
#* روستای [[کندوله|کَندوله]] [[بخش دینور]] [[شهرستان صحنه]] ([[استان کرمانشاه]]).
<br />
|-
| ''' [[گورانی|گُورانی]]'''
'''([[Goranî]]) '''
|<br />
|
# [[باجلانی]] ([[Bacalanî]])
#[[باجلانی]] ([[Bacalanî]])
#* بخش‌هایی از شهرهای [[گیلانغرب|گیلان غرب]]، [[سرپل ذهاب|سرپل زهاب]] و [[قصر شیرین|قصرشیرین]] ([[استان کرمانشاه]]).
#*بخش‌هایی از شهرهای [[گیلانغرب|گیلان غرب]]، [[سرپل ذهاب|سرپل زهاب]] و [[قصر شیرین|قصرشیرین]] ([[استان کرمانشاه]]).
#* بخش‌هایی از شهر [[خانقین]] ([[استان دیاله]] [[اقلیم کردستان عراق]]).
#* عشایر «[[باجلان]]» در بخش‌هایی از [[شهرستان موصل]] ([[استان نینوا]] [[اقلیم کردستان عراق]]).
# [[شَبَکی]] ([[Şebekî]]) (پیرو آیین [[یارسان]] یا [[اهل حق]])
#* در حومه شهر [[موصل]] ([[استان نینوا]] [[اقلیم کردستان عراق]]).
# [[کاکایی‌های عراق|کاکایی]] یا [[کاکایی‌های عراق|کاکی‌ای]] ([[Kakaî]] یا [[Kakêyî]]) (پیرو آیین [[یارسان]] یا [[اهل حق]])
#* در شهر [[داقوق]] و حومه [[کرکوک]] ([[استان کرکوک]])، حومه [[خانقین]] ([[استان دیاله]])، حومه [[اربیل]] ([[استان اربیل]]) و حومه [[حلبچه]] ([[استان حلبچه]]) ([[اقلیم کردستان عراق]]).
#* در شهر [[کرند غرب]] و غرب [[کرمانشاه]] ([[استان کرمانشاه]]).
#* در برخی از شهرهای ([[استان قزوین]]) و ([[استان مازندران]])
<br />
|}
| 