خطوط ششگانه: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ←‏شکل‌گیری و تکامل: replaced: بویژه ← به ویژه با ویرایشگر خودکار فارسی
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ←‏شکل‌گیری و تکامل: اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی
خط ۱۵:
در آغاز دولت [[عباسیان|عباسی]] (۱۳۲–۶۵۶ ه‍. ق) بازار خوشنویسی رونق گرفت و برای تفنن و زیبایی، شیوه‌های متعددی در خط پیدا شد. انواع خط کوفی متجاوز از پنجاه نوع مختلف شد<ref>فضائلی ص ۱۴۲</ref> و خط نسخ اولیه نیز از نظر شکل نگارش و اندازه قلم تنوع زیادی پیدا کرد که تشخیص و خواندن و نوشتن همه آن‌ها کار ساده‌ای نبود.
 
در این زمان قلم‌ها یا روش‌های روشن‌تر و بهتری پدید آمدند که به خطوط ششگانه یا اقلام سته شهرت دارند. ابوعلی محمد بن علی بن حسین (حسن) بن عبدالله بیضاوی شیرازی (شوال [[۲۷۲ (قمری)|۲۷۲]]- [[۳۲۸ (قمری)|۳۲۸ قمری]]/ مارس [[۸۸۶ (میلادی)|۸۸۶]] -[[۹۴۰ (میلادی)|۹۴۰ میلادی]]) معروف به [[ابن مقله|اِبْنِ مُقْله]]، ادیب، خوشنویس و وزیر [[عباسیان]] را مبدع و شکل دهنده این شش خط مختلف می‌دانند.<ref>ابن ندیم</ref> درواقعدر واقع ابن مقله این خطوط را از میان خطوط مختلف ممتاز کرد و آنان را قاعده‌مند ساخت.
 
او از آمیختن [[خط کوفی اولیه]]، [[نسخ اولیه]] و ابتکارات جدید، خطوط ششگانه را بوجود آورد. ابتدا او خطی ساده و خوانا ایجاد کرد و آن را [[خط محقق]] نامید و قاعده‌مند کرد. سپس از آن، [[خط ریحان]] را ساخت. بعد از آن [[خط ثلث]] را از ریحان پدیدآورده و قاعده‌مند کرد. بعد از اینهااین‌ها به شکل دادن [[خط نسخ]] موفق شد؛ و پس از آن‌ها [[خط توقیع]] و [[رقاع]] را ابداع نمود.<ref>[http://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/3300 ابن مقله، دائره المعارف بزرگ اسلامی، ج4 ]</ref>
 
اکثر محققین، ابن مقله را اولین مبتکر و پدیدآورنده [[خوشنویسی اسلامی]] به مثابه یک هنر می‌دانند. پس از او افرادی چون [[محمد بن سمسانی]] و [[محمد بن اسعد]] شیوه او را فرا گرفتند. سپس ''ابوالحسن علی بن هلال'' معروف به [[ابن بواب]]، این شیوه را از آن دو آموخت و یک قرن پس از ابن مقله آن‌ها را تکمیل کرد و تمام خطوطی که او پدیدآورده بود را تکامل بخشید.<ref>پیدایش و سیر تحول هنر خط، ص ۷۳</ref> سپس در قرن هفتم هجری [[یاقوت مستعصمی]] (درگذشته به سال ۶۹۸ هجری قمری)<ref>لغت‌نامه دهخدا</ref> خطاط صاحب‌نام در خط ابن بواب تحقیق و تتبع کرد. یاقوت در روش خوشنویسی اقلام ششگانه تغییراتی داد و در زیباتر کردن آن‌ها مؤثر بود. او در در روش تراشیدن قلم و قط زدن استادان پیشین تجدیدنظر کرد.<ref>پیدایش و سیر تحول هنر خط</ref> و به ویژه خط ثلث را به کمال نهایی رسانید.