براندازی: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز اصلاح یادکردها (وظیفه ۱۹) |
FreshmanBot (بحث | مشارکتها) جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی |
||
خط ۱:
'''براندازی'''<ref>{{یادکرد فرهنگستان | مصوب=براندازی | بیگانه=subversion | بیگانه در فارسی= | حوزه=علوم سیاسی و روابط بینالملل | دفتر=ششم | بخش=فارسی | سرواژه=براندازی}}</ref> به تلاش برای تبدیل نظام اجتماعی حاکم و ساختارهای قدرت، قانون، و سلسلهمراتب آن اشاره دارد. براندازی فرایند یا پردازشی است که به وسیلهٔ آن ارزشها و اصول نظام حاکم به تناقض رسیده یا به عقب بازگردانده میشود. به صورت مشخص، میتوان براندازای را اینطور تعریف کرد، یک حمله به انگیزه عمومی و، خواست مقاومت و دخالت که محصول مرکبی از وفاداریهای سیاسی، اجتماعی یا طبقاتی که معمولاً خود را به نشانههای ملی میچسباند. پس از نفوذ، و به موازات ناکارآمد کردن موسسات سیاسی و اجتماعی دولتی با استفاده از زور، امکان جداشدن این وفاداریها و انتقال آنها به اهداف سیاسی و فکری غاصب وجود دارد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=راهبرد براندازی:: تحریف سیاستهای ملتهای دیگر|نام خانوادگی=بلکستاک|نام=پاول|ناشر=Quadrangle Books|سال=۱۹۶۴|شابک=|مکان=انگلیسی|صفحات=https://www.amazon.com/The-strategy-subversion-Manipulating-politics/dp/B0007DNMFK}}</ref> براندازی به عنوان ابزاری برای بدست آوردن اهداف سیاسی استفاده میشود، چرا که خطر، هزینه، و مشکلات کمتری نسبت به تخاصمبازدارد. بعلاوه، صورت ارزانی از نوعی جنگ است که نیاز به آموزش زیادی ندارد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=ستفان هوسمر، جرج تنهم|کد زبان=EN|تاریخ=|وبگاه=شرکت رند|نشانی=https://www.rand.org/pubs/notes/N2412.html|عنوان=مقابله با تجاوز مخفی}}</ref> یک '''برانداز''' فرد یا چیزی است که به صورت بالقوه تا حدی حامل براندازی است. در همین مقوله، در برخی از موارد یک برانداز (معمولا توسط دولت حاکم) [[خائن]] نامیده میشود.
در مواردی براندازی یکی از اهداف دلقکها و بازیگران فعال در عرصه این نوع از طنز
در حالت معمول گروههای مبارز و یا گروههای [[تروریسم|تروریست]] براندازی را به عنوان ابزاری برای رسیدن به اهدافشان به خدمت نمیگیرند. [[راهبرد]] براندازی نیاز فراوانی به نیروی انسانی دارد و بسیاری از گروههای مبارز ارتباطات اجتماعی، سیاسی و نیروی انسانی کمی برای اجرای فعالیتهای براندازانه دارند.<ref name=ToolAutoGenRef1>{{یادکرد کتاب|عنوان=براندازی و یاغیگری|نام خانوادگی=روزنائو|نام=ویلیام|ناشر=شرکت رند|سال=|شابک=978-0-8330-4123-4|مکان=|صفحات=https://www.rand.org/pubs/occasional_papers/OP172.html}}</ref> هرچند فعالیتهای گروههای مبارز ممکن است یک تأثیر براندازانه بر اجتماع داشته باشد. براندازی میتواند توطئه، تقلب، مفاسد مالی، یا روشهای خشونت را القاء کند تا تغییرات مورد نظر را اعمال نماید.
خط ۲۷:
=== اقتصاد ===
اقتصاد میتواند به عنوان وسیلهای برای براندازی داخلی و خارجی مورد استفاده قرار گیرد. برای براندازی خارجی، به سادگی با مسدود کردن اعتبار کشور دشمن میتوان مشکلات شدید اقتصادی برای آن
اعتصابها وسیلهای برای اعمال فشار اقتصادی بر دولت هدف، حربهای در دست براندازان داخلی است. به عنوان مثال در دهه ۱۳۵۰ ه.ش اعتصاب بخش حملونقل جادهای در شیلی باعث اخلال در جابجایی قوت غالب جامعه شد که به تبع آن نزدیک به ۵۰٪ اقتصاد این کشور از گردش تولید خارج شد. در ایران اعتصاب کارکنان شرکت ملی نفت در سال ۱۳۵۷ ه.ش ضربهای به نظام سلطنتی [[محمدرضا پهلوی]] بود. با گسترش و همهگیر شدن اعتصاب در صنعت نفت، موج اعتصاب کارخانجات دولتی و بخش خصوصی، همراه با تظاهرات در تهران و سراسر شهرهای ایران، به تدریج از درخواستهای سیاسی و رفاهی، به مخالفت با نظام سلطنت کشیده شد. در اثر این اعتصاب، صدور نفت ایران به خارج قطع شد. توقف صادرات نفت ایران به جهان، قطع منبع اصلی درآمد حکومت را موجب شد و مردم نیز تا پیروزی انقلاب در بهمن ۱۳۵۷ با وجود مشکلات ناشی از کمبود نفت، از این اعتصابها حمایت کردند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=آرشیو روزنامه اطلاعات|کد زبان=fa|تاریخ=۲۹ مهرماه ۱۳۵۷|وبگاه=تاریخ ایرانی|نشانی=http://tarikhirani.ir/fa/events/3/EventsList/63Page6138Lang61fa38EventsId6141338Action61EventsDetail?Page=&Lang=fa&EventsId=416&Action=EventsDetail|عنوان=کارکنان پالایشگاه نفت تهران اعتصاب کردند}}</ref>
اقدامات اینچنینی باعث ساخت مشکلات انسانی، اقتصادی، و سیاسی شده که اگر در مقابلشان چاره اندیشی و اقدام نگردد میتواند شایستهگی دولت در اداره امور را به چالش بکشد. فساد مالی هم از جمله همین مسائل است. سازمان [[شفافیت بینالملل]] در گزارش سال ۲۰۱۸ خود ایران را از نظر گسترش فساد مالی در جایگاه ۱۳۸ در میان ۱۸۰ کشور قرار داد؛ که بدترین رتبه ایران در
=== هیجان، ناآرامی اجتماعی و آشوب ===
بنا به تعریف لاورنس بیلنسن (به انگلیسی:Laurence Beilenson)، هیجان، «[[تبلیغات سیاسی]] براندازانه بوسیله اقداماتی مانند تظاهرات گسترده یا اعتصابات سیاسی است، که این اعتصابات قصد کسب منافع برای اتحادیهها یا کارگران را ندارد، بلکه هدفش علیه دولت است».<ref>[Beilenson, 1972, pg. viii]</ref> بعلاوه، تبلیغات سیاسی و هیجان، حتی در حالتی که شکل قانونی آزادی بیان، مطبوعات، و تجمعات هستند هنوز میتوانند به عنوان فعالیت براندازنه طبقهبندی گردند.
ناآرامی اجتماعی و آشوب به همان اندازه که یک جمعیت تروریستی میتواند برای یک کشور مشکلاتی
=== تعرض و دهشتافکنی ===
خط ۴۶:
== قوانین ==
=== فعالیتهای براندازانه ===
فعالیتهای براندازانه به اهدای کمک، تسهیلات، و پشتیبانی اخلاقی به افراد، گروهها، یا سازمانهایی که مدافع براندازی دولت مستقر با زور و خشونت هستند
=== انگلستان ===
|