شاهنشاهی اشکانی: تفاوت میان نسخه‌ها

|_noautocat = True

}}

 

اصلیت اشکانی‌ها از تیره ایرانی [[پرنی]] و شاخه‌ای از طوایف وابسته به اتحادیه [[داها|داهه]] از عشایر [[سکاها]]ی محدوده شرق دریای خزر بودند، آنان از ایالت [[پارت]] که مشتمل بر [[خراسان|خراسان بزرگ]] فعلی بود، برخاستند. نام سرزمین پارت در کتیبه‌های داریوش [[پارت|پَرثَوَه]] آمده‌است که به [[زبان پارتی]]، [[زبان پهلوی|پهلوی]] می‌شود. چون پارتیان از اهل [[پارت|ایالت پَهلَه]] بودند، از این جهت نسبت به آن سرزمین، ایشان را پهلوی نیز می‌توان خواند. ایالت پارتی‌ها از مغرب به [[دامغان]] و سواحل جنوب‌شرقی [[دریای خزر]] و از شمال به [[ترکستان]] و از شرق به [[تجن (رود ساری)|رود تجن]] و از جنوب به [[دشت کویر|کویر نمک]] و [[سیستان]] محدود می‌شد. قبایل پارتی در آغاز با [[داهان|قوم داهه]] که در مشرق [[دریای خزر]] در یک جا سکونت داشتند و سپس از آنان جدا شده، در ناحیه خراسان مسکن گزیدند.

[[پرونده:Parther reich.jpg|بندانگشتی|300px|راست|امپراتوری پارت]]

[[پرونده:Xong-e Ashdar Parthian relief.jpg|چپ|بندانگشتی|250px|[[نقش برجسته]] مهرداد یکم سوار بر اسب در شهر [[ایذه]]، واقع در [[خوزستان]]]]

 

پس از مرگ دیودوتس دوم، روابط اشکانی و دولت یونانی باختر نیز رو به زوال گذاشت، بخصوص زمانی‌که مهرداد یکم به آنجا حمله کرد و دو استان را در زمان حکومت [[اوکراتید یکم]] از آنان ستاند.<ref>{{harvnb|Bivar|1983|p=33}}; {{harvnb|Brosius|2006|p=86}}</ref> توجه مهرداد یکم به قلمرو سلوکیان و هرج و مرج در ماد به دلیل سرکوب شورشیان توسط [[تیمارخوس]]، اسباب حمله به ماد و تصرف [[هگمتانه]] را در ۱۴۸ یا ۱۴۷ پ. م فراهم کرد.<ref>{{harvnb|Curtis|2007|pp=10–11}}; {{harvnb|Bivar|1983|p=33}}; {{harvnb|Garthwaite|2005|p=76}}</ref> این پیروزی فتح [[تمدن بابل|بابل]] و [[سلوکیه]] را در [[میان‌رودان]] به دنبال داشت، مهرداد یکم در ۱۴۱ پ. م در سلوکیه سکه‌ای ضرب کرد و در مراسمی رسمی با عنوان شاهنشاه تاج‌گذاری نمود.<ref name="curtis_2007_10-11 brosius_2006_86-87 Bivar_1983_34 Garthwaite_2005_76">{{harvnb|Curtis|2007|pp=10–11}}; {{harvnb|Brosius|2006|pp=86–87}}; {{harvnb|Bivar|1983|p=34}}; {{harvnb|Garthwaite|2005|p=76}};</ref> زمانی‌که مهرداد یکم در راه بازگشت به هیرکانی بود، سپاهش امپراتوری [[الیمائیس]] و [[پادشاهی میشان]] را تحت کنترل و [[شوش]] را تصرف کرد.<ref name="curtis_2007_10-11 brosius_2006_86-87 Bivar_1983_34 Garthwaite_2005_76" /> در این زمان قلمرو حکومت اشکانی در شرق تا [[رود سند]] گسترش یافته بود.<ref>{{harvnb|Garthwaite|2005|p=76}}; {{harvnb|Bivar|1983|p=35}}</ref>