|
== دیدگاه اهل سنت ==
با توسعهتوسعهٔ دکتریندکترینِ مهدویت در نزد شیعیان، فقهفقهِ اهل سنت سعی نمود تا از اعتقاد به مهدی فاصله بگیرد.<ref>{{پک|Aslan|2009|ف=Mahdī|ک=EoI1|زبان=en}}</ref> با وجود حمایت از اعتقاد به مهدی توسط بعضی محدثینمحدثینِ مهممهمِ اهل سنت، اعتقاد به مهدی هیچگاه بههیچ‌گاه عنوانبه‌عنوان مبانیمبانیِ اصلیاصلیِ فقهفقهِ اهل سنت در نیامده‌است. در اعتقادات اهل سنت به مهدی اشاره شده‌است، ولی به صورتبه‌صورت نادر. بسیاری از علمای مشهورمشهورِ اهل سنت مانند [[محمد غزالی]] از بحث کردن در مورد این موضوع اجتناب کرده‌اند. البته به گفتهبه‌گفتهٔ مادلونگ این اجتناب کمتر بخاطربه‌خاطر عدمعدمِ اعتقاد به مهدی<ref>{{پک|Madelung|1986|ف=al–Mahdī|ک=EoI2|زبان=en}}</ref> و بیشتر (بگفتهبه‌گفتهٔ [[رضا اصلان]] بخشی) بخاطربه‌خاطر برنیانگیختنبرنیانگیختنِ شورش‌ها و جنبش‌های اجتماعی بوده‌است. هر چند همچنان بحث‌های شدیدی بین علمای سنی در خصوصخصوصِ نقشنقشِ مهدوی و سیاسیسیاسیِ وی وجود دارد.<ref>{{پک|Madelung|1986|ف=al–Mahdī|ک=EoI2|زبان=en}}</ref><ref>{{پک|Aslan|2009|ف=Mahdī|ک=EoI1|زبان=en}}</ref> موارد استثنایی مانند [[ابن خلدون]] در کتاب ''مقدمه'' وجود دارد که آشکارا با اعتقاد به مهدی مخالفت می‌کند و تمامتمامِ احادیثاحادیثِ مربوط به مهدی را ساختگی می‌داند. در میان محدثین و علمایی که به مهدی پرداخته‌اند دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد. در احادیثی در کتاب‌های اهل سنت مهدی همان عیسی مسیح است. در روایاتی دیگر حرفی از هویت فرد نیست یا گفته شده‌است که به همراهبه‌همراهِ عیسی قیام می‌کند. همچنین مهدی از نسل حسین، نسل حسن یا فرزند حسن عسکری، امام یازدهم شیعه دوازده امامی، ذکر شده‌است.<ref>{{پک|Madelung|1986|ف=al–Mahdī|ک=EoI2|زبان=en}}</ref>
طبق گفتهٔ ویلفرد مادلونگ در ''دانشنامهٔ اسلام،اسلام''، بین قرون هفتم تا سیزدهم هجری برخی علمای اهل سنت از این عقیده که حجت بن حسن همان مهدیمهدیِ منتظرمنتظَر است حمایت کردند:<ref>{{پک|Madelung|1986|ف=al–Mahdī|ک=EoI2|زبان=en}}</ref>
* در سال ۶۴۸ ه.ق/۱۲۵۰ م محدثمحدثِ سوریسوریِ شافعی مذهب،شافعی‌مذهب، محمد ابنبن یوسف الگنجیالْگَنجی القریشی،الْقریشی، کتابی تألیف کرد با عنوان ''البیاناَلْبیانُ فی اخباراخبارِ صاحبصاحبِ الزمانالزَّمان'' که در آن با استناد به احادیثاحادیثِ اهل تسنن اثبات نمود امام دوازدهم همانا مهدی است.
* در سال ۶۵۰ ه.ق/۱۲۵۲ م [[محمد بن طلحه شافعی|کمال‌الدین محمد قرشی]]، دانشمند شافعی، کتاب ''[[مطالب السئول|مطالبمَطالبُ السئولالسَئول فی مناقبمَناقبِ آلآلِ رسولالرَّسول]]''، را در شهر حلبحَلَب تکمیل نمود. در این کتاب وی از امامتامامتِ دوازده امام پشتیبانی نمود و به مخالفت‌های اهل تسنن در زمینهزمینهٔ اعتقاد به اینکه امام دوازدهم همان مهدی است پاسخ داد. وی در کتابش چنین می‌نگارد:<ref>مطالب السئول، باب دوازدهم دربارهٔ حجت بن الحسن حضرت مهدی علیه السلام</ref>
::{{نقل قول بزرگ}}«ابو محمد حسن عسکری (متولد در سال ۲۳۱ ه.ق) … منقبت و مزیّت بسیار بزرگی که خداوند به وی اختصاص داده… این است که مهدی (علیه السلام) از نسل او و فرزند اوست»؛ «ابوالقاسم محمّد بن الحسن الخالص بن علی المتوکّل بن محمّد القانع بن علی الرضا بن موسی الکاظم بن جعفر الصادق بن محمّد الباقر بن علی زین العابدین بن الحسین الزکیّ بن علی المرتضی أمیرالمؤمنین بن أبی طالب (علیهم السلام)، المهدیّ، الحجّة، الخلف الصالح المنتظر علیهم السلام ورحمة اللّه وبرکاته» ▼{{کوچک}}
{{پایان کوچکنقل قول بزرگ}} ▼:: «ابو محمد حسن عسکری (متولد در سال ۲۳۱ ه.ق) … منقبت و مزیّت بسیار بزرگی که خداوند به وی اختصاص داده… این است که مهدی (علیه السلام) از نسل او و فرزند اوست».
* سبط ابنبن جوزی، کمی پیش از وفات خود در سال ۶۵۴ ه.ق در دمشق، کتاب '' تذکرهتَذکَرَةُ خواص العلماالْخَواص'' را نوشت که در آن گزارش‌های منابعمنابعِ اهل تسنن را در بیان فضائل علی و فرزندانش به خصوصبه‌خصوص دوازده امام را گرد آوریگردآوری نمود و در پایان تصریح نمود که امام دوازدهم همانا صاحب عصر،عصر و مهدی موعود است. ▼▲:: «ابوالقاسم محمّد بن الحسن الخالص بن علی المتوکّل بن محمّد القانع بن علی الرضا بن موسی الکاظم بن جعفر الصادق بن محمّد الباقر بن علی زین العابدین بن الحسین الزکیّ بن علی المرتضی أمیرالمؤمنین بن أبی طالب (علیهم السلام)، المهدیّ، الحجّة، الخلف الصالح المنتظر علیهم السلام ورحمة اللّه وبرکاته»
* در دایرهدایرهٔ صوفیان نیز منابعی در تأیید مهدی بودنبودنِ امام دوازدهم وجود دارد. ابوبکر بیهقی (و. ۴۵۸ ه.ق/۱۰۶۶ م) بیان نموده‌است که برخی از مشایخمشایخِ صوفیه نظر امامیه در مورد هویتهویتِ مهدی و غیبت او را قبول دارند. صوفی ایرانی، صدر[[صدرالدین الدینجوینی|صدرالدین ابراهیم الهمویحَمّویی]] (اواخر سدهسدهٔ هفتم/سیزدهم) از نظر امامیه در کتابش، '' فرائض[[فرائد السیمتینالسمطین|فَرائِدُ السِّمْطَیْن]]'' پشتیبانی نمود. صوفی مصری، الشعرانی،اَلشَّعرانی، با وجود اینکه عموماً هیچ موافقتی با شیعه نشان نمی‌داد، در کتاب '' یواقیتاَلْیَواقیتُ و الجواهرالْجَواهِر'' ( نوشته شدهنوشته‌شده در سال ۹۵۸ ه.ق/۱۵۵۱ م) تصریح نمود که مهدی پسرپسرِ امام حسن عسکری است که در سال ۲۵۵ ه.ق/۸۶۹ م به دنیابه‌دنیا آمادهآمده است و تا زمانزمانِ ملاقات با عیسی زنده خواهد ماند. ▼▲* سبط ابن جوزی، کمی پیش از وفات خود در سال ۶۵۴ ه.ق در دمشق، کتاب ''تذکره خواص العلما'' را نوشت که در آن گزارش‌های منابع اهل تسنن را در بیان فضائل علی و فرزندانش به خصوص دوازده امام را گرد آوری نمود و در پایان تصریح نمود که امام دوازدهم همانا صاحب عصر، و مهدی موعود است.
▲* در دایره صوفیان نیز منابعی در تأیید مهدی بودن امام دوازدهم وجود دارد. ابوبکر بیهقی (و. ۴۵۸ ه.ق/۱۰۶۶ م) بیان نموده‌است که برخی از مشایخ صوفیه نظر امامیه در مورد هویت مهدی و غیبت او را قبول دارند. صوفی ایرانی، صدر الدین ابراهیم الهموی (اواخر سده هفتم/سیزدهم) از نظر امامیه در کتابش، ''فرائض السیمتین'' پشتیبانی نمود. صوفی مصری، الشعرانی، با وجود اینکه عموماً هیچ موافقتی با شیعه نشان نمی‌داد، در کتاب ''یواقیت و الجواهر'' (نوشته شده در سال ۹۵۸ ه.ق/۱۵۵۱ م) تصریح نمود که مهدی پسر امام حسن عسکری است که در سال ۲۵۵ ه.ق/۸۶۹ م به دنیا آماده است و تا زمان ملاقات با عیسی زنده خواهد ماند.
== سال‌شمار امامت امامان دوازده‌گانه شیعه ==
| 