رانش ژن: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
Wikimostafa (بحث | مشارکتها) جز ابزار پیوندساز: افزودن پیوند ژنوتیپ به متن |
FreshmanBot (بحث | مشارکتها) جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی |
||
خط ۱:
{{زیستشناسی تکاملی}}
'''رانش ژنتیکی'''<ref>Genetic Drift</ref> یا '''رانش اللی''' تغییرات ایجاد شده در بسامد نسبی اشکال مختلف یک ژن ([[الل]]) در یک جمعیت، بواسطه بخت و شانس و [[نمونهگیری تصادفی]] است. [[الل|اللهای]] فرزندان، نمونهٔ تصادفی اللهای والدین آن هاست. بخت و شانس میتواند در بقای افراد و [[تولید مثل]] آنها نقش داشته باشد. رانش ژنتیکی یک فرایند مهم فرگشتی است و با گذشت زمان توان تغییر بسامد اللی را دارد. بسامد اللی کسری از تعداد کل نمونههای ژن در یک جمعیت است که در یک ویژگی خاص مشترک هستند. رانش ژنتیکی میتواند به از میان رفتن برخی اللهای ژن منجر شود و از این راه توان کاهش [[تنوع ژنتیکی]] را دارد. بر خلاف [[انتخاب طبیعی]]، تغییرات ایجاد شده
== مقایسه رانش ژنتیکی و مهرههای رنگی درون کیسه ==
[[پرونده:Genetic drift 1.jpg|شکل شماره یک|500px|چپ|thumbnail]][[پرونده:Genetic drift 2.jpg|شکل شماره دو|500px|چپ|thumbnail]]
تصور کنید که تعداد ۲۰ مهره رنگی درون یک کیسه بریزیم. نیمی از این مهرهها آبی و نیمی از آنها قرمز هستند. فرض ما بر این است که [[رنگ آبی]] و قرمزهر یک نمایشگر یک [[الل]] از یک [[ژن]] هستند. فرزندان تولید شده از این نسل را در کیسه شماره دو قرار میدهیم. حال بهطور تصادفی یک مهره از کیسه شماره یک خارج مینماییم. بر اساس رنگ مهره (انرا مهره والد مینامیم) یک مهره هم رنگ در کیسه دوم قرار میدهیم ( مهره فرزند) و مهره والد را دوباره به کیسه شماره یک برمی گردانیم. این کار را ۲۰ بار تکرار میکنیم تا کیسه دوم نیز حاوی ۲۰ مهره رنگی گردد. بدیهی است که برخی از مهرههای کیسه نخست ممکن است چندین بار انتخاب شده باشند (والدین چند فرزندی) یا این که به هیچ روی انتخاب نشده باشند( بدون فرزند). رنگ مهرههای کیسه دوم کاملاً تصادفی است. حال اگر این آزمایش را چهار بار دیگر بروی نسلهای بعدی تکرار کنیم ممکن است به نتایجی مانند شکل شماره یک برسیم. تعداد مهرههای قرمز و آبی (اللهای یک ژن) ممکن است در نسلهای پیاپی دچار نوسان شوند. این حالت همان رانش ژنتیکی است. حال تصور کنید که تعداد مهرههایی که در کیسه نخست قرار میدهیم بسیار محدود باشند (همانند جمعیت کوچک یک گونه جانوری در حال انقراض) . برای مثال اگر تنها هشت مهره (چهار مهره آبی و چهار مهره قرمز) در کیسه قرار دهیم احتمال این که پس از چندین نسل تنها یک رنگ مهره داشته باشیم بالاست. برای مثال اگر هیچ والد قرمز رنگی فرزندی
== رانش و تثبیت ==
نمونهگیری تصادفی سبب ایجاد اللهای جدید در یک جمعیت نخواهد شد ولی میتواند سبب ناپدید شدن اللهای موجود در یک جمعیت گردد. از آن جهت که نمونهگیری تصادفی سبب تغییر بسامد اللهای نسل بعدی میشود این فرایند میتواند در طول زمان جمعیت را به سوی یکسانی ژنتیکی براند. هنگامی که بسامد یک الل به ۱ برسد(۱۰۰٪) میتوان گفت که آن الل در آن جمعیت تثبیت شدهاست.از سوی دیگر هنگامی که فراوانی یک الل به ۰ برسد(۰٪) این حالت نشانگر از میان رفتن آن الل در جمعیت است. رانش ژنتیکی با تثبیت الل به ایستایی میرسد و بسامد الل پس از آن تغییر نخواهد کرد. معرفی اللهای جدید بواسطهٔ [[جریان ژن]] و [[جهش]] میتواند منجر به پایان این حالت ایستایی گردد. میتوان نتیجه گرفت که با وجود تصادفی بودن رانش ژنتیکی، این فرایند در طول زمان سبب کاهش تنوع ژنتیکی میشود.
== رانش ژنتیکی در مقابل انتخاب طبیعی ==
گرچه هر دوی این فرایندها محرک فرگشت هستند، بر خلاف انتخاب طبیعی، رانش ژنتیکی پدیدهای کاملاً تصادفی است. رانش ژنتیکی یک فرایند نمونهگیری در طی نسلهای پیاپی، بدون دخالت فشارهای سازواری که از سوی [[محیط زیست]] القا میگردند است. [[انتخاب طبیعی]] فرایندی جهت دار در راه افزایش [[سازگاری|سازگاریهای]] زیستمحیطی است ولی رانش ژنتیکی بدون آنکه در مسیری خاص حرکت کند تنها بر اساس [[حساب احتمالات]] اثر خود را القا میکند. به همین دلیل رانش ژنتیکی سبب تغییر بسامد ژنوتیپی در یک جمعیت بدون توجه به ارتباط آن با [[فنوتیپ]] است. تغییرات ژنوتیپی ایجاد شده میتوانند منجر به تغییرات فنوتیپی شوند یا این که به هیچ تغییر فنوتیپی منجر نگردند. رانش ژنتیکی کاملاً نسبت به سود یا زیانی که هر الل ممکن است ایجاد کند نابینا و
== معادل پارهای از واژهها و نامها ==
{{پانویس|اندازه=کوچک}}
|