خزه: تفاوت میان نسخه‌ها

خزه گیان که در زمین‌های مرطوب می‌رویند معمولاً با جلبکهایجلبک‌های داخل استخرها و رودخانه‌ها اشتباه گرفته می‌شوند. هر چند که این گیاهان برای انسان چندان مغذی نیستند ولی گاهی موارد خوراکی هم دارند. موارد کاربردی بسیاری از این گیاهان از جمله: تأثیرات ضدمیکروبی، بیومونیتورینگ آلودگی‌های هوا، خاک و آب، جلوگیری از فرسایش‌ها، غذای دام و طیور و … از آن‌ها در دنیا شناخته شده‌است. نوعی خزه به نام اسفاگنوم یا پیت دارای استفاده‌های گوناگونی می‌باشد.

خزه‌ها معمولاً از ۱–۱۰ سانتی‌متر طول دارند. بزرگترین خزهٔ شناخته شده در جهان داوسنیا [[Dawsonia]] است که می‌تواند تا ۵۰ سانتی‌متر رشد کند. خزه‌ها معمولاً با [[گلسنگ]] نیز اشتباه گرفته می‌شوند. [[گلسنگ]] حاصل [[هم زیستی]] نوعی کپک با جلبکهاجلبک‌ها است. استفادهٔ تجاری از خزه‌ها برای اهداف تزئینی است مثل زیباسازی محیط باغ یا گلخانه و گل فروشی در حالی که استفادهٔ سنتی از آن برای عایق است. خزه‌ها توانایی جذب آب تا ۲۰ برابر وزن خود را دارند. به بخش ریشه مانند خزه [[ریزوئید]] گفته می‌شوند که با اینکه مثل نخ نازکند همانند لنگری خزه را محکم نگه می‌دارند.

خزه گیان از گیاهانی هستند که بدون دانه [[تولید مثل جنسی]] می‌کنند. زندگی گیاه شامل دو مرحلهٔ گامتوفیتی (هاپلوئیدی) و اسپوروفیتی (دیپلوئیدی) است. گامتوفیت خزه گیاه اصلی سبز آن است و بزرگتر از اسپوروفیت است. خزه دارای گامتوفیت نرو ماده است که در راس هر کدام به ترتیب آنتریدی و آرکگن تشکیل می‌شود. در آنتریدی٫ آنتروزوئید (گامت نر) و در آرکگن٫ [[سلول تخم]] زا (گامت ماده) که هر دو هاپلوئید اند از طریق میتوز تولید می‌شود. سپس آنتروزوئید از آنتریدی خارج شده و توسط آب‌های سطحی بوسیلهٔ دو تاژک٫ خود شنا کرده و خود را به درون آرکگن و به سلول تخم زا می‌رساند و در ارکگن با تخم زا لقاح یافته و سلول دیپلوئید تخم را می‌سازد. تخم (زیگوت) از درون آرکگن میتوز می‌کند و بزرگتر می‌شود و اسپوروفیت خزه که همواره متصل به گامتوفیت ماده است را بوجودبه وجود می‌آورد. لازم است ذکر شود که اسپوروفیت خزه [[فتوسنتز]] نمی‌کند و از نظر غذایی کاملاً به گامتوفیت سبز ماده وابسته است. پس از مدتی اسپوروفیت به مرحلهٔ بلوغ می‌رسد و دارای تار (میله) ی می‌شود که در راس آن کپسول (هاگدان) وجود دارد. در هاگدان سلولی دیپلوئید به نام سلول مادر هاگ میوز داده و هاگ (هاپلوئید) را بوجودبه وجود می‌آورد. در این حالت خزه دوباره وارد مرحلهٔ هاپلوئیدی می‌شود. با بازشدن [[هاگدان]] هاگ‌ها پراکنده شده و در محیط مناسب مرطوب هر کدام رشد می‌کنند (از طریق [[میوز]]) و دوباره گامتوفیت‌های نر و ماده را می‌سازند و این چرخه همواره ادامه می‌یابد. نکتهٔ جالبی که در خزه‌ها وجود دارد اینست که آن‌ها تنها یک نوع هاگ تولید می‌کنند ولی حاصل [[میتوز]] و رشد این هاگ‌ها دو نوع گامتوفیت نر و ماده است.

خزه‌های موجود در شمال کشور ایران بالغ بر ۲۰۰۰ گونه متفاوت می‌باشد که برخی از آنهاآن‌ها توسط تیم علمی بست ماس بشرح زیر است: