ابرنواختر: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز تمیزکاری یادکردها (وظیفه ۱۹)
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی
خط ۱۵:
 
==== گونهٔ اول ====
انفجار ابرنواختری نوع اول، در ستاره‌های دوتایی بسیار نزدیک رخ می‌دهد که در آن جرم ستاره کوتوله سفید به‌دلیل جاری شدن مواد از ستاره همدم به سوی آن از [[حد چاندراسخار]] بیشتر می‌شود و به علت جرم زیاد [[کوتوله سفید]]، کوتوله بر خود فرو می‌ریزد و ابرنواختر بوجودبه وجود می‌آید.
 
{{آغاز تاشو|حد چاندراسخار|width=۴۰۰px}}
خط ۲۳:
 
=== بر پایهٔ وجود هیدروژن ===
انفجار ستاره‌ای که در آن کل ستاره تحت تأثیر قرار می‌گیرد. به دنبال انفجار [[درخشندگی]] ستاره حتی به اندازه ۲۰ [[درخشندگی|قدر]] می‌تواند درخشان تر شود. ابرنواخترها با توجه به بودن یا نبودن [[هیدروژن]] در طیفشان به دو دسته یعنی ابرنواختر نوع یک و نوع دو تقسیم می‌شوند. ابرنواخترهای نوع یک (Type I) نشانی از وجود هیدروژن در طیفشان ندارند در حالیکه ابرنواخترهای نوع دو (Type II) دارند. در حال حاضر می‌دانیم که دلیل اصلی انفجار بودن یا نبودن هیدروژن نیست بنابراین دسته‌بندیهایدسته‌بندی‌های جدیدی تعریف شده‌اند. دو مدل برای توجیه انفجار وجود دارد.
 
در مدل اول، ابرنواخترهای با هسته رمبنده می‌باشند که در حقیقت ستاره‌های پرجرمی هستند که سوخت هسته‌ای درونشان به اتمام رسیده‌است و با توجه به اینکه جرم هسته به ماوراء حد چاندراسخار می‌رسد انقباض هسته تا رسیدن به [[تبهنگی نوترونی]] و در واقع تبدیل شدن ستاره به یک [[ستاره نوترونی]] ادامه پیدا می‌کند و در نتیجه این وضعیت مواد ستاره در لایه‌های بالایی جو به بیرون پرتاب می‌شوند. در مدل دوم ابرنواختر در ستاره‌های دوتایی بسیار نزدیک رخ می‌دهد که در آن جرم ستاره [[کوتوله سفید]] به دلیل جاری شدن مواد از ستاره همدم به سوی آن از حد چاندراسخار بیشتر می‌شود و [[کوتوله سفید]] نمی‌تواند جرم خود را تحمل کند و ابرنواختر به وجود می‌آید.
خط ۳۱:
 
=== نوع Ia ===
ابرنواخترهای نوع Ia در تمام کهکشانهاکهکشان‌ها وجود دارند اما در [[کهکشان مارپیچی#ساختار|بازوهای مارپیچی کهکشانهای مارپیچی]] کمتر به چشم می‌خورند. این ابرنواخترها دارای عناصری مانند [[منیزیم]]، [[سیلیکون]]، [[گوگرد]] و [[کلسیم]] هستند که در زمان حداکثر نورانیت در طیف آشکار می‌شوند و بعد از گذشتن از حال حداکثر نورانیت با کاهش نور، [[آهن]] نیز در طیف آن خودنمایی می‌کند. نمودار نور این‌گونه ابرنواخترها طی حدود دو هفته افزایش نورانیت را نشان می‌دهد و پس از آن با کاهش نورانیت طی چند ماه روبرو می‌شود. تصور براینبر این است که ابرنواخترهای نوع Ia ناشی از انفجار به دلیل انتقال جرم بین ستاره‌ای پیر باعمر زیاد و یک [[کوتوله ی سفید|کوتوله‌ی‌سفید]] در یک ستاره دوتایی بسیار نزدیک به هم باشند.
 
=== نوع Ib و Ic ===
ابرنواخترهای نوع Ib و Ic فقط در بازوهای [[کهکشان مارپیچی|کهکشان‌های مارپیچی]] رخ می‌دهند. هر دو گونه نشانه‌هایی از [[اکسیژن]] ،[[منیزیم]] و [[کلسیم]] بعد از حداکثر نورانیت در طیفشان دارند. علاوه بر آن ابرنواخترهای گونه Ib در نزدیکی حداکثر نورانیت نشانه‌هایی از وجود [[هلیم]] در طیفشان دارند. منحنی نوری هر دو گونه Ib و Ic مانند گونه Ia می‌باشد، ولی با این تفاوت که در زمان حداکثر درخشندگی آن‌ها، درخشندگی آن‌ها کمتر از نور ابرنواخترهای گونه Ia می‌شود. دو گونهٔ Ib و Ic معمولاً چشمهٔ امواج رادیویی هم می‌باشند، در حالی که ابرنواخترهای Ia دارای چنین خاصیتی نیستند. تصور بر این است که ابرنواخترهای گونه Ib و Ic ناشی از انفجار در ستارگان پرجرمی باشندپرجرمی‌باشند که محتوای هیدروژنی شان به اتمام رسیده و در گونهٔ Ic محتوای هلیومی نیز به اتمام رسیده باشد.
 
=== نوع II ===
ابرنواخترهای نوع II در [[کهکشان بیضوی|کهکشانهای بیضوی]] به چشم نمی‌خورند، اما به جای آن در بازوهای کهکشانهایکهکشان‌های مارپیچی و گاهی در کهکشانهایکهکشان‌های نامنظم بچشم می‌خورند. این ابرنواخترها طیف معمولی مانند بقیه ستاره‌ها از خود نشان می‌دهند. منحنی نور این ابرنواخترها طی حدود یک هفته به حداکثر می‌رسد، برای حدود یک ماه تقریباً ثابت می‌ماند، و سپس طی چند هفته ناگهان کاهش می‌یابد و طی چند ماه در همین وضعیت با نور ناچیز باقی می‌ماند. تصور براینبر این است که این‌گونه ابرنواخترها نتیجهٔ انفجار در هستهٔ یک [[غول سرخ]] با یک گسترهٔ پرجرم باشند.
 
== رویدادهای پس از انفجار ==
خط ۵۲:
 
== ابرنواخترهای بعد از سده ۱۵ ==
ابرنواختر سال ۱۵۷۲ با دقت توسط [[تیکو براهه]] رصد شده‌است. او به ثبت موقعیت و تغییرات [[درخشندگی]] آن بطوربه‌طور روزانه پرداخت. او متوجه شد که باوجود گردش زمین هیچ اختلاف منظری وجود ندارد بنابراین این جرم باید ماوراء مدار ماه باشد. حرکت نکردن این جرم طی ۱۸ ماه که ناپدید شد نشان می‌داد که مدار آن باید ماوراء مدار [[کیوان (سیاره)|کیوان]] باشد (در آن زمان دورترین سیاره شناخته شده زحل بود). این مشاهدات آن را در میان بقیه ستارگان آسمان قرار داد. ابرنواختر سال ۱۶۰۴ بانام ستاره کپلر شناخته می‌شود گرچه او اولین نفری نبود که آن را مشاهده می‌کرد. نشانه‌هایی وجود دارد که در سال [[۱۶۸۰ (میلادی)|۱۶۸۰]] نیز ابرنواختری در صورت فلکی [[ذات الکرسی]] وجود داشته‌است. توده ابری بزرگ و در حال گسترش در این منطقه وجود دارد که دارای تابش قوی امواج رادیویی نیز می‌باشد این سحابی با نام [[ذات الکرسی آ|ذات‌الکرسی آ]] شناخته می‌شود. هیچ انفجار نوری از این انفجار گزارش نشده‌است. امکان دارد ستاره قبل از انفجار لایه‌های بیرونی خود را پرتاب کرده باشد یا اینکه انفجار آن ضعیف بوده‌است. جدیدترین ابرنواختر کشف‌شده [[اس‌ان ۲۰۱۱اف‌ای]] است.
 
== ستارگانی که به زودی ابرنواختر خواهند شد ==