پرویز ناتل خانلری: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خنثی‌سازی ویرایش 26260716 توسط 5.127.168.223 (بحث)
برچسب: خنثی‌سازی
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی
خط ۵۲:
سپس وارد [[دانشسرای عالی]] شد و در سال ۱۳۱۴ ه‍.ش دانشنامهٔ [[لیسانس]] زبان و ادبیات فارسی را از دانشکدهٔ ادبیات [[دانشگاه تهران]] دریافت کرد. پس از گذراندن دورهٔ آموزشیِ [[خدمت نظام وظیفه]]، از سال ۱۳۱۵ به خدمت [[وزارت فرهنگ]] درآمد و مدتی دبیر دبیرستان‌های [[رشت]] بود. سپس، ضمن تدریس در دبیرستان‌ها، دورهٔ [[دکتری]] زبان و ادبیات فارسی را گذراند.
 
در سال ۱۳۲۲ خانلری جزو اولین گروه دریافت‌کنندگان دکتری زبان و ادبیات فارسی از [[دانشگاه تهران]] بود. موضوع پایان‌نامهٔ دکتری او «تحول غزل در شعر فارسی» بود که به راهنمایی [[ملک‌الشعرا بهار]] به انجام رساند و بعداً با عنوان «تحقیق انتقادی در عروض و قافیه و چگونگی تحول اوزان غزل فارسی» به چاپ رسید. پس از پایان خدمت وظیفه، دوران خدمت در دانشگاه تهران را آغاز کرد. خانلری کرسی «تاریخ زبان فارسی» را در دانشکدهٔ ادبیات دانشگاه تهران ایجاد کرد و تا سال ۱۳۵۷، خود متصدی تدریس آن بود. از دانشجویان و شاگردان موفق او می‌توان به دکتر [[قدمعلی سرامی]] اشاره کرد. در همان اوایل دوران خدمت در دانشگاه تهران، در سال ۱۳۲۵ [[انتشارات دانشگاه تهران]] را بنیان گذاشت و خود به مدت پنج سال مدیریت آن را برعهدهبر عهده داشت.
 
خانلری از دوران دانشجویی، همکاری خود را با مطبوعات آغاز کرد و اشعار و نوشته‌هایش در مجلهٔ ''مهر'' انتشار می‌یافت. در خاطرات خود، از جمعی از ادیبان نامدار آن زمان همچون [[محمدتقی بهار]]، [[رشید یاسمی]] و [[سعید نفیسی]] یاد می‌کند که در دفتر مجلهٔ ''مهر'' گرد می‌آمدند و مشهور به ادبای سبعه (هفت‌گانه) بودند. در مقابل آنان، به چهار نفر جوان‌تران نوگرا و تحصیل‌کردهٔ اروپا، یعنی [[صادق هدایت]]، [[مجتبی مینوی]]، [[بزرگ علوی]] و [[مسعود فرزاد]] اشاره می‌کند که در «کافهٔ رزنوار» در [[خیابان لاله‌زار|خیابان لاله‌زار نو]] جمع می‌شدند و به گروه ربعه (چهارگانه) مشهور شده‌بودند و خانلری در حدود سال ۱۳۱۵ با آنان نیز آشنایی یافت.<ref>«خاطرات پرویز ناتل خانلری»، همان‌جا</ref>
خط ۶۰:
 
پرویز ناتل خانلری در سال ۱۳۳۴ معاون [[وزارت کشور]] (در دورهٔ وزارت [[اسدالله علم]]) شد. از همان دوران، [[سناتور]] انتصابیِ [[مازندران]] شد و چند دوره تا سال ۱۳۵۷ در آن سمت بود. از شهریور ۱۳۴۱ تا بهمن ۱۳۴۲ مقام وزارت فرهنگ را در [[کابینه|کابینهٔ]] اسدالله علم داشت. در مقام وزارت فرهنگ، طرح ایجاد [[سپاه دانش]] را پیشنهاد کرد و به تصویب رساند و اجرای آن را آغاز کرد.
از مهم‌ترین خدمات خانلری به فرهنگ ایرانی، تأسیس [[بنیاد فرهنگ ایران]] با جلب همکاری عده‌ای از پژوهشگران بود که در سال ۱۳۴۴ آغاز به کار کرد. بنیاد فرهنگ ایران در مدت فعالیت خود بیش از سیصد عنوان کتاب را منتشر کرد که غالب آن‌ها متون و تحقیقات مهمی در جنبه‌های مختلف ادبی و تاریخی و علمی بود. ریاست بنیاد فرهنگ از ابتدای تأسیس تا سال ۱۳۵۷ بر عهدهٔ خانلری بود.<ref>جلال متینی، «پیمان پایدار با فرهنگ ایران»، ''ایران‌شناسی''، تابستان ۱۳۷۰، ص۲۳۳–۲۳۷</ref> خانلری همچنین ریاست [[فرهنگستان ادب و هنر ایران]] را برعهدهبر عهده داشت. مدتی نیز مدیرکلیِ [[سازمان پیکار با بیسوادی]] را برعهدهبر عهده گرفت.
 
پس از انقلاب اسلامی ایران (۱۳۵۷)، پرویز ناتل خانلری به مدت صد روز زندانی شد و از همهٔ فعالیت‌های رسمی و دانشگاهی کناره گرفت. پرویز ناتل خانلری در شهریور ۱۳۶۹، پس از یک دوره بیماری طولانی، در ۷۷سالگی در تهران درگذشت.<ref>Abbas Milani: ''Eminent Persians'', Syracuse University Press, 2008, p. 971-977</ref> وی در بهشت زهرای تهران قطعه ۷۳، ردیف ۳۰، شماره ۶۶ به خاک سپرده شده‌است.
خط ۸۳:
 
=== غزل‌های حافظ ===
پرویز ناتل خانلری در مقدمهٔ کتاب ''غزل‌های حافظ'' در سال ۱۳۳۷ اظهار امیدواری کرده‌بود که با استفاده از نسخه‌های کهن، دیوان کامل [[حافظ]] تهیه و منتشر گردد. این فکر پس از بیست‌ودو سال تحقق یافت و در سال ۱۳۵۹ ''دیوان خواجه شمس‌الدین محمد حافظ'' توسط [[بنیاد فرهنگ ایران]] انتشار یافت. دکتر خانلری در تنظیم ''[[دیوان حافظ]]'' متن ۴۸۶ غزل حافظ را پس از بررسی و مقایسهٔ ضبط ۱۴ نسخهٔ اساس خود به ترتیب حروف تهجیِ قافیه‌های غزل‌ها در صفحات سمت راست کتاب قرار داده‌است. در صفحات مقابل، برای هر غزل نخست نشانه‌های معرف نسخه‌هایی که آن غزل را درج کرده‌اند در بالای صفحه و به‌دنبال آن ترتیب ابیات آن غزل در نسخه‌های مأخذ، و سپس اختلاف نسخه‌ها در ضبط کلمات و عبارات درمورددر مورد هر بیت نقل گردیده‌است.<ref>''مقدمه‌ای بر تدوین غزل‌های حافظ''، دکتر سلیم نیساری، ۱۳۶۷</ref> ''دیوان حافظ'' چاپ خانلری، با وجود چندین ویرایش دیگر از غزل‌های حافظ، که طی سی سال پس از آن انتشار یافته‌است، اعتبار خود را حفظ کرده و مورد استفادهٔ محققان است.
 
=== شاعری و نمایشنامه‌نویسی ===