'''یتیمة الدهر فی محاسن أهل العصر''' یا ''یتیمة الدهر فی شعراء أهل العصر'' یکی از مشهورترین آثار ادبی [[ثعالبی]] است.<ref>{{یادکرد |فصل=مقدمه مصحح |کتاب=یتیمة الدهر فی محاسن أهل العصر |نویسنده = عبد الملک الثعالبی النیسابوری |ناشر =دارالکتب العلمیة |شهر=قاهره |کوشش=مفید محمد قمیحة |صفحه=صفحه |سال=۱۴۰۳–۱۹۸۳}}</ref>این اثر بارها در کشورهای عربی چاپ شده و یکی از منابع مطالعاتی زبان عربی و ادبیات عربی به شماربه‌شمار می‌رود. این کتاب هشتاد فصل را شامل می‌شود و موضوعش شرح حال و نقد آثار شاعران و بزرگان فارسی و عربی زبان تا هنگام مؤلف است. شیوه منحصر بفرد ثعالبی در نوشتن این اثر این بوده که برای اولین بار شاعران عرب و ایرانی را بر حسب منطقه (تمام تمدن اسلامی) دسته‌بندی کرده، ثعالبی بعدها برای تکمیل آن اثر، تتمه الیتیمه را نوشت. این اثر منبع مطالعاتی برای [[ابوالحسن باخرزی]] در اثر دمیه القصر که دنبالةاثر ثعالبی است بوده ودرو در آن از شاعران و ادیبان شرق غرب و ولایات مرکزی ایران سخن راند. از قرن ۶ق نیز کتاب خریده القصر اثر عماد الدین کاتب اصفهانی در دست است که با یک واسطه، تکملة دمیه القصر به شماربه‌شمار می‌رود.<ref>{{یادکرد |فصل=مقدمهٔ مصحح |کتاب=یتمة الدهر فی محاسن أهل العصر |نویسنده = عبد الملک بن محمد بن إسماعیل أبو منصور الثعالبی |ناشر =دارالکتب العلمیة |شهر=بیروت |کوشش=د. مفید محمد قمحیة |سال=1403هـ1983م |شابک=http://shamela.ws/index.php/book/6743}}</ref>
