کمال‌الدین بهزاد: تفاوت میان نسخه‌ها

[نسخهٔ بررسی‌شده][نسخهٔ بررسی‌شده]
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
←‏منابع: به‌روزرسانی
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی
خط ۸۰:
ویژگی‌های سبکیِ مشابه در نقاشی‌های دیگری که بهزاد در هرات در طول رُبع آخر سدهٔ نهم هجری کشید مشهود است. [[ایوان سچوکین]] سابقه‌ای از نظرات متخصصان مختلف دربارهٔ این ویژگی‌ها را گردآوری کرده‌است. نسخه‌های خطی که اغلب با بهزاد ارتباط دارند عبارت‌اند از نسخه‌ای از ''[[ظفرنامه (شرف‌الدین علی یزدی)|ظفرنامهٔ یزدی]]'' در سال ۸۷۲ ه‍.ق (در کتابخانهٔ [[دانشگاه جان هاپکینز]])، نسخهٔ ۸۸۸ ه‍.ق ''[[منطق‌الطیر]]'' [[عطار]] (در [[موزه متروپولیتن نیویورک|موزهٔ متروپولیتن]] [[نیویورک]])، نسخه‌ای از کتاب ''[[خمسه نوایی|خمسهٔ علیشیر نوایی]]'' مورخ ۸۹۰ ه‍.ق (تقسیم‌شده میان [[کتابخانه بادلین|کتابخانهٔ بادلین]] در [[آکسفورد]] و [[کتابخانه جان ریلنس|کتابخانهٔ جان ریلنس]] در [[منچستر]]) و دو نسخه از ''[[خمسه نظامی|خمسهٔ نظامی]]'' (در [[کتابخانه بریتانیا|کتابخانهٔ بریتانیا]]) که در آن نقاشی‌ها به متنی نسخه‌برداری‌شده در ۸۴۶ ه‍.ق و منتشرشده در ۹۰۰ ه‍.ق افزوده شده‌است.<ref group=en>{{پک|Soucek|1989|ف=Behzād, Kamāl-Al-Dīn|ک=Iranica|زبان=en}}</ref>
 
ویژگی‌های دقت در الگو، خوشنویسی و طراحی، میراث مهم سبک بهزاد است و به‌وضوح در اثر [[شیخ‌زاده]]، نقاش فعال در هرات، تبریز و [[بخارا]] در نیمهٔ نخست سدهٔ دهم هجری مشهود است. مصطفی عالی، مورخ عثمانی، می‌گوید که شیخ‌زاده شاگرد بهزاد است. این سبک از طریق شیخ‌زاده و معاصرانش به نقاشان [[مکتب بخارا|بخارا]] منتقل شد که در آن به‌طور فزاینده‌ای سخت و بی‌روح شد. نقاشی‌هایی که به دست بهزاد امضا شده یا به او منسوب شده بودند، همچنین الهام‌بخش هنرمندان در حکومت [[مغولان هند]] بودند. با وجودی که بابر، بنیانگذاربنیان‌گذار سلسله مغولان هند، شور و شوق زیادی برای کار بهزاد نداشت، جانشینانش آثار و سبک بهزاد را به‌عنوان مظهر سنت فارسی دیدند. تعدادی از نسخه‌های خطی حاوی نقاشی‌های بهزاد متعلق به امپراتوران مغول، [[اکبر کبیر|اکبر]]، [[جهانگیرشاه|جهانگیر]] و [[شاه جهان]] بودند. بررسی نقاشی مغول نشان می‌دهد که برخی از ترکیب‌بندی‌های بهزاد به‌عنوان مدل‌های هنرمندان در دربار مغول مورد استفاده قرار گرفت، به‌ویژه ''[[ظفرنامه تیموری|ظفرنامهٔ تیموری]]'' کتابخانهٔ بالتیمور بریتانیا، ''خمسهٔ نظامی'' موزهٔ بریتانیا و ''گلستان سعدی'' به سال ۹۹۱ ه‍.ق از مجموعهٔ روتشیلد.<ref group=en>{{پک|Soucek|1989|ف=Behzād, Kamāl-Al-Dīn|ک=Iranica|زبان=en}}</ref>
 
منابع قدیم‌تر، آگاهی‌های زیادی از بهزاد به‌عنوان هنرمند به دست نمی‌دهند، ولی او را در جایگاه بزرگترینِ روزگار خویش می‌ستایند. خواندمیر بر پالایش عالی، کمال اندیشه و قدرتِ نمایشِ واقع‌گرایانه در آثار بهزاد تأکید دارد. حیدرمیرزا او را با معلمش، میرک، می‌سنجد و هنر او را به جهت پختگی و نه از نظر کمال از بهزاد برتر می‌شمارد و در مقایسه با شاه‌مظفر نیز — که ظاهراً آن‌ها را هم‌رده می‌داند — بر این باور است که بهزاد در هدایت قلم‌مو، طراحی و ترکیب‌بندی پیکرها از او پیش افتاده است، اما در ظرافت این‌گونه نیست.<ref group=en>{{پک|Ettinghausen|1986|ف=Bihzad|ک=Encyclopaedia of Islam|زبان=en}}</ref><ref group=en>{{پک|Binyon|Wilkinson|Gray|1971|ک=Persian miniature painting|ص=82|زبان=en}}</ref>
خط ۱۸۳:
* ۹۳۰ ه‍.ق
*
* کتابت‌شده برای [[خواجه ملک احمد وزیر]]. این نقاشی که شاید قدیمی‌تر از نسخهٔ کتاب باشد، دقیقاً نگارگری ''[[خمسهٔ امیرخسرو دهلوی]]'' را بسط و شرح داده است. برپایهٔ مقدمهٔ کتاب، صاحب گزیده، مقامی عالی‌رتبه در دربار صفوی، در زمان زندگی بهزاد و ارتباطش با کتابخانهٔ سلطنتی، آن را به چشم اثری اصیل می‌نگریسته است. ازاین‌رو، به نظر می‌رسد که این اثر متعلق به دوران کهنسالی بهزاد باشد که این موضوع، ضعیف و تکراری بودن آن را می‌تواند توجیه کند. از سوی دیگر ممکن است که یک نسخه‌برداری توسط شاگردی با نظارت بهزاد باشد و ازاین‌رو به‌عنوان کار شخصی‌اش درنظردر نظر گرفته شده‌باشد.<ref group=en>{{پک|Ettinghausen|1986|ف=Bihzad|ک=Encyclopaedia of Islam|زبان=en}}</ref>
|-
| align="center" | ۸