باباطاهر: تفاوت میان نسخه‌ها

|نام = باباطاهر عریان همدانی

|توضیح تصویر = نگاره‌ای از باباطاهر عریان همدانی

|نام اصلی = باباطاهرروح عریانالله ابن فریدون<ref name=loghatnaameh>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-ba7fb2d00328490e96587ae64b139b2d-fa.html |عنوان =باباطاهر| ناشر =[[لغت‌نامه دهخدا]] |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۱ نوامبر ۲۰۱۴}}</ref><ref name=britannica>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی =http://www.britannica.com/EBchecked/topic/47335/Baba-Taher-Oryan |عنوان =Bābā Ṭāher ʿOryān | ناشر = [[دانشنامه بریتانیکا|Encyclopædia Britannica]]|تاریخ = |تاریخ بازدید = ۳۱ اکتبر ۲۰۱۴}}</ref>

|زمینه فعالیت = [[شعر]]، و [[موسیقیادبیات]] [[فارسی]] و محلی(گویش همدانی کهن)

|محل تولد = [[استان لرستان|لرستان]] یا [[همدان]]<ref name=britannica />

|والدین =فریدون و بی بی فاطمه

|محل‌مرگ =[[همدان]]<ref name=loghatnaameh /><nowiki> یا [[خرم‌آباد]]</nowiki><ref name=loghatnaameh />

|آرامگاه =مقبره باباطاهر عریان همدانی

|لقب = باباطاهر، باباطاهر عریان همدانی

|پیشه =[[شاعر]]، [[دوبیتی]] [[سرا]]، [[عارف]]

|فرزندان =فریدون

* [[ابولفتحمحمد اسعدابن عبدالعزیز]] از فقیهانادیبان سده ۶۳ هجری

*[[ابولفتح اسعد]] از فقیهان سده ۶
*[[میرزا علی نقی کوثر]] از [[دانشمند]]ان سده ۱۳ و [[مفتون همدانی]] از شاعران سده ۱۴

اغلب منابع قدیمی اشعار او را به [[زبان یهودیان همدان|گویشفارسی یهودیان همدان]] و [[لریپهلوی]] نزدیکتر دانسته‌اند.<ref>[http://www.iranicaonline.org/articles/baba-taher-oryan Most traditional sources call it loosely Lorī, while the name commonly applied from an early date to verses of this kind, fahlavīyāt, presumably implies that they were thought to be in a language related to the Middle Iranian dialect Pahlavi.]</ref><ref name=ToolAutoGenRef1>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.vajehyab.com/dehkhoda/باباطاهر|عنوان =باباطاهر| ناشر =[[لغت‌نامه دهخدا]]}}</ref> خود او نیز در تأیید این موضوع در دوبیتیغزل زیر که به او منسوب است،زیر، خود را ازاستاد [[قومزبان لک]]پهلوی معرفی می‌کند:<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = دکتر نصرالله امامی |نشانی= http://www.anjomanfarsi.ir/pdf/pa5/pa5%20(146).pdf |عنوان= نکاتی در مشرب عرفانی باباطاهر همدانی}}</ref>

برخی معتقدند [[ترانه]]‌ها یا [[دوبیتی|دو بیتی‌های]] باباطاهر در بحر هزج مسدس محذوف سروده شده‌است.<ref>ادیب طوسی، محمد امین، «فهلویات للی»، نشریهٔ دانشکدهٔ ادبیات تبریز، ۱۳۳۷ ه‍. ش</ref> البته اطلاق عنوان [[فهلویات]] بر این نوع دو بیتی‌ها احتمالاً نشان می‌دهد که آن‌ها در زبان پهلوی و مربوط به گویشزبان ایرانفارسی میانه آن باشد.<ref name=iranica /><ref name=ToolAutoGenRef1 /> با این حال [[روبن آبراهامیان]] خاورشناس ارمنستانی به این نتیجه رسید که گویش بکار رفته در دوبیتی‌های باباطاهر گرایش نزدیکی با گویش مورد استفاده توسط [[یهودیان]] معاصر همدان دارد.<ref name=iranica /><ref>R. Abrahamian, Dialecte des Israélites de Hamadan et d’Ispahan et dialecte de Baba Tahir, Paris, 193</ref> [[زبان یهودیان همدان|گویش یهودیان همدان]] در شاخه شمال غربی زبان‌های ایرانی طبقه‌بندی شده‌است.<ref>http://www.iranicaonline.org/articles/hamadan-ix</ref> دو [[قطعه]] و چند [[غزل]] و مجموعه کلمات قصار به زبان [[عربی]] از آثار دیگر اوست. کتاب سرانجام شامل دو بخش عقاید عرفاً و [[صوفیان|صوفی]] و الفتوحات الربانی فی اشارات الهمدانی است. تعداد دوبیتی‌های وی را تا ۳۵۴ دوبیتی برشمرده‌اند. چند نمونه از دوبیتی‌های باباطاهر:<ref>The Lament of Baba Tahir: Being the Rubaiyat of Baba Tahir, Hamadani (Uryan)