تاریخ: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز جایگزینی با اشتباهیاب: تأریخ⟸تاریخ |
جز تمیزکاری پانویسهای کوتاه (وظیفه ۲۱) |
||
خط ۵۶:
== تعریف ==
[[پرونده:The Historians' History of the World - Title Page.jpg|بندانگشتی|عنوان کتاب ۲۵ جلدی ''[[مورخین، تاریخ جهان]]'' که دانشنامهای جامع در خصوص تاریخ ملل میباشد.]]
تاریخ مفهومی انتزاعی است که حداقل دو معنا از آن مستفاد میگردد: گاه ناظر به وقایع گذشته و گاه معطوف به مطالعه و بررسی وقایع است؛ بنابراین، هم به علم تاریخ و هم به موضوع آن، تاریخ گفته میشود. برای تفکیک این دو مقوله، اصطلاحاً تاریخ را '''تاریخ (۱)''' و علم تاریخ را '''تاریخ (۲)''' مینامند.<ref
موضوع علم تاریخ عبارت است از: «مجموعهٔ پدیدهها و واقعهها و روابط و فعل و انفعالات و زاد و مرگ حوادث و تکوین طبقات و طلوع و رشد و افول تمدنها و جامعهها و مجموعهٔ همه رویدادها و پدیدههای ویژهٔ انسان در رابطهاش با «طبیعت» و در رابطهاش با «دیگری» در زمان «گذشته»، از بینهایت دور تا حال.»<ref>دکتر علی شریعتی. مجموعه آثار شماره ۲۴، انسان صفحهٔ ۲۵۱</ref>
منظور از تاریخ (۱)، مجموعهٔ حوادث فرهنگی، طبیعی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی و رویدادهایی است که در گذشته و در زمان و مکان زندگی انسانها و در رابطه با آنها رخ داده است. این رویدادها شامل اموری میشود از قبیل کردارها و دستاوردهای مادی و معنوی بشر و هرآنچه که گفته، اندیشیده و عمل کردهاست. تاریخ (۲) معرفتی ناظر به وقایع جزئی و درک پدیدههای ذکرشده است که در ذهن [[تاریخنگار]] شکل میگیرد و از نوع معرفت درجه یک است. به عبارت دیگر، رویداد (تاریخ)، موقعیتی هستیشناختی دارد و تأویل و فهم از رویداد (علم تاریخ) دارای موقعیتی شناختشناختی است.<ref>{{پک|احمدی|۱۳۸۷|ک=رسالهٔ تاریخ|ص=۴۷}}</ref> [[ویلیام هنری والش]] تاریخ (۲) را بازگو کردن کلیهٔ اعمال گذشتهٔ انسان میداند، بهگونهای که نهتنها در جریان وقایع قرار میگیریم، بلکه علت وقوع آن حوادث را نیز بازمیشناسیم.<ref>{{پک|والش|۱۳۶۳|ک=مقدمهای بر فلسفهٔ تاریخ|ص=۲۵}}</ref> به عبارت دیگر، هدف تاریخ علاوه بر اینکه معرفت به افراد انسان است، آگاهی به روابط اجتماعی او در گذشت روزگار را نیز هست. منظور از «اجتماعی» در واقع کل اموری است که در حیات آدمی مؤثر است، نظیر امور اقتصادی، مذهبی، سیاسی، هنری، حقوقی، نظامی و علمی.<ref
[[ای. اچ. کار]] علم تاریخ را علم شناخت و تفسیر گذشتهٔ انسانها در پرتو حال میداند که بر اساس روشها، گزینشها و تفسیرهای مورخان به دست میآید و قابلیت پیشبینی کلی ندارد، بلکه مشروط و جزئی و احتمالی است.<ref>{{پک|کار|۱۳۵۱|ک=تاریخ چیست؟|ص=۴۴}}</ref>
|