چاپارخانه: تفاوت میان نسخه‌ها

هر چاپارخانه یک ایستگاه بوده که عمدتاً در امتداد [[راه شاهی]]، یک بزرگراه باستانی با طول ۲۵۰۰ کیلومتر، که از [[سارد]] به [[شوش (شهر باستانی)|شوش]] کشیده بود، بسیاری از شهرهای اصلی امپراطوری را به هم وصل می‌کرد.<ref>{{cite book|title="The Cyropaedia": or, Institution of Cyrus, and the Hellenics, or Grecian history. (Literally translated from the Greek of Xenophon)|author=Xenophon|url=https://books.google.com/books?id=IA4ohkXjeF4C&dq=cyropaedia&source=gbs_navlinks_s}}</ref><ref>{{cite book|title=From Cyrus to Alexander; a History of the Persian Empire|author=Pierre Briant|publisher=Eisenbrauns|year=2006|pages=62–64|url=https://books.google.com/books?id=lxQ9W6F1oSYC&pg=PA62&dq=From+Cyrus+to+Alexander%3B;+a+History+of+the+Persian+Empire+postal+service&hl=en&ei=XGoyTYfvKYOKlweb5fz6CQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCsQ6AEwAA#v=onepage&q&f=false}}</ref> در زمان [[داریوش بزرگ|داریوش]] جاده‌های بسیاری نوسازی شد و محل‌هایی به‌وجود آمد که یک از آن‌ها چاپارخانه بود. از جمله چاپارخانه‌های به جای مانده درمسیر کرمان-ری، [[چاپارخانه میبد]] است.{{مدرک}}

{{گفتاورد|«نه برف، نه باران، نه گرما، نه تاریکی شب نمی‌تواند این پیک‌ها را از انجام تند و تیز وظیفه‌شان بازدارد. چاپار اولی به سرعت پیام را به دومی می‌رساند و دومی به سومی و به این ترتیب پیام بین چاپارها دست به دست می‌شود تا به مقصد برسد، مثل مشعل المپیک که [[یونانی‌ها]] آن را دست‌به‌دست می‌کنند تا به معبد [[هفائستوس]] تقدیم کنند. پارسیان این گونه دواندن اسب را آگ گاروی({{lang-gr|Ἀγγαρήιον}}) می‌خوانند.»|کتاب ۸، بند ۹۸<ref name="j3yue">{{یادکرد وب | عنوان=The History of Herodotus (Macaulay)/Book VIII | وبگاه=Wikisource, the free online library | پیوند=https://en.wikisource.org/wiki/The_History_of_Herodotus_(Macaulay)/Book_VIII | کد زبان=en | تاریخ بازبینی=2018-03-12}}‏</ref>}}

عبارت «نه برف نه باران نه تاریکی شب نمی‌تواند چاپارها را از انجام سریع مأموریتشان بازدارد» که بر سر در بسیاری از ادارات پست آمریکا از جمله اداره پست نیویورک حکاکی شده و [[شعار خدمات پستی ایالات متحده آمریکا|شعار غیررسمی سامانه پست آمریکا]] به‌شمار می‌رود اشاره به این نوشتهٔ هرودوت دارد.<ref name="rlp88">{{یادکرد وب | عنوان=Frequently Asked Questions | وبگاه=Postal Museum | تاریخ=1970-08-12 | سال=1970 | پیوند=https://postalmuseum.si.edu/about/frequently-asked-questions/index.html#history10 | کد زبان=en | تاریخ بازبینی=2018-03-12}}‏</ref>

هرودت همچنین در مورد سرعت حرکت چاپارها می‌گوید: «نمیتوان تصور کرد جنبنده‌ای سریعتر حرکت کند.»<ref name="zvdi4">{{یادکرد وب | نام خانوادگی=Saleminejad | نام=Hossein | عنوان=معنی چاپارخانه | وبگاه=لغت‌نامه دهخدا | پیوند=https://www.vajehyab.com/dehkhoda/چاپارخانه | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2018-03-12}}‏</ref>

در دوران [[ساسانیان]] چاپارخانه‌ها سازمان یافته و به مأموران آن «دیوان بارث» یا «دیوان برید» گفته می‌شد. این تشکیلات پستی تنها امور دیوانی را انجام می‌داد و مردم عادی حق استفاده از آن را نداشته‌اند.<ref name="u8pwh">{{یادکرد وب | نویسنده=ساسانیان | عنوان=چاپارهای ایرانی | وبگاه=ساسانیان | تاریخ=2012-02-06 | سال=2012 | پیوند=http://sassanids.com/3130-2/ | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2018-03-12}}‏</ref> به نوشتهٔ [[آرتور کریستنسن]] در کتاب [[ایران در زمان ساسانیان]]:

{{گفتاورد|در دوره ساسانیان تجارت خشکی در جاده‌های کاروان‌رو صورت می‌گرفت شاهراه بزرگ کشور از [[تیسفون]] در کنار دجله که پایتخت بود شروع می‌شد و از حلوان و کنگاور به [[همدان]] می‌رسید. در همدان راه‌های مختلفی منشعب می‌شد یکی به سمت جنوب که از خوزستان و فارس گذشته به خلیج فارس می‌پیوست راه دیگری از همدان به ری می‌رفت و از آنجا کوهستان را بریده از گیلان به بحر خزر منتهی می‌شد یا از راه خراسان و دره کابل به هندوستان اتصال می‌یافت و همچنین راه‌هایی هم از ترکستان به سوی چین می‌رفت که محل عبور کاروان‌های ابریشم بود. ایرانیان ابریشم خام چین را از این راه به کشور خود وارد می‌کردند و پس از بافتن پارچه‌های ابریشمی زربفت آن را به سایر ممالک به‌ویژه کشورهای مغرب زمین و روم می‌فروختند. ایستگاه‌های تعویض اسب یا همان چاپارخانه‌ها در زمان ساسانیان مانند دوره هخامنشی در کلیه راه‌های کشور دایر بود و متناسب با اهمیت و موقعیت هر ایستگاه، در آن تعدادی اسب و پیک نامه‌بر وجود داشت. چاپارخانه‌های ساسانی در مناطق کوهستانی از قاصد پیاده و در راه‌های دور و صحرا از شتر برای نامه‌ها و احکام دولتی استفاده می‌کردند.|<ref name="u8pwh" />}}