ویکی‌پدیا

شکنجه دولتی در ایران معاصر: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
ربات‌ها
۱۳۳٬۲۴۲ ویرایش‌ها
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی
جز ویرایش به‌وسیلهٔ ابرابزار:
خط ۱۸:
::::::: «'''در تزاحم اهمّ و مهم و دوران امر بین افسد و فاسد، ترجیح اهم و دفع افسد به فاسد، حکم عقلی و شرعی است و لذا در مواردی مثل آدم‌ربایی یا بمب‌گذاری یا مواردی از بندهای ذیل تبصره ماده (۱)، قاضی ممکن است با توجه به ادله و اسناد و مدارک و قرائن لازم بداند در خصوص اخذ اطلاعات برای حفظ جان جمع کثیری از مردم، بدون رعایت برخی از بندهای مذکور در ماده (۱)، اقدام به صدور حکم نماید.'''»<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.hvm.ir/lawdetailnews.aspx?id=45120 |عنوان =
مغایرت و مخالفت طرح منع شکنجه با قانون اساسی و شرع | ناشر =مجلس شورای اسلامی |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۱۴ دسامبر ۲۰۱۷}}</ref>
 
== روش‌های شکنجه ==
در دوره‌های مختلف با توجه به نوع اتهامات رفتار بازجویان با متهمان متفاوت بود. در دوره پهلوی استفاده از شکنجه‌هایی مانند آپولو، کشیدن ناخن، سوزاندن توسط سیگار و ...… به کرات استفاده میشدمی‌شد برخی از این روش‌ها عبارت بودند از:
 
=== سوزاندن با سیگار ===
این روش معمول‌ترین وساده‌ترین روش شکنجه‌است که بارها از جمله برای شکنجه دانشجویان چپ‌گرای بازداشت شده در سال ۱۳۸۶ بکار رفته‌است: «دستهای بهروز کریمی زاده تا آنجا که از آستین بیرون بوده مملو از اثر خاموش کردن [[سیگار]] بر بدن بوده‌است…»<ref>[http://www.roozonline.com/archives/2008/03/post_6658.php اخبار تکان دهنده از شکنجه دانشجویان چپ] ''(روزآنلاین، ۲۶اسفند۱۳۸۶)''</ref>
سطر ۳۲ ⟵ ۳۴:
{{اصلی|تجاوز جنسی به زندانیان در ایران}}
 
در دهه ۵۰ و به دنبال ایجاد گروه‌های چریکی -عمدتا چپ- در ایران، زنان فعال سیاسی فراوانی زندانی شدند. در خاطراتی که توسط برخی از این زنان زندانی سیاسی ثبت شده مواردی از تجاوز توسط بطری و باتوم برقی -به قصد شکنجه زندانی- ذکر شده‌است.<ref>دادِ بيداد،بیداد، نخستيننخستین زندانِ سياسيِسیاسیِ زنان 1350-1357 جلد 2، به کوشش ویدا حاجبی، انتشارات فروغ (آلمان)</ref>
 
[[تجاوز جنسی]] به زندانیان سیاسی، فعالین حقوق بشر و… یکی از روش‌های مرسوم در [[نظام جمهوری اسلامی ایران]] بوده‌است که جهت [[تحقیر]] زندانی و تخریب روحیه وی استفاده شده‌است.<ref>[http://www.peiknet.com/1388/08mor/24/PAGE/38TAJAVOZ.htm پیک نت peiknet<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref><ref name=ToolAutoGenRef1>[http://news.gooya.com/politics/archives/2009/08/092322.php gooya news :: politics : محسن مخملباف: تجاوز جنسی در زندان‌های ایران موضوعی قطعی است، سی سال است که در جمهوری اسلامی چنین اتفاق‌هایی می‌افتد، دویچه وله<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
سطر ۴۱ ⟵ ۴۳:
 
=== فشار به بیضه‌ها ===
[[محمد علی عمویی]] عضو سازمان نظامی حزب توده ایران که مدت ۲۴ سال را در زندان رژیم پهلوی دوم گذراند می‌گوید یکی از راه‌های شکنجه زندانیان که در مورد خود او نیز اجرا شد این بود که بیضه‌های زندانی را در یک سفره چرمی قرار می‌دادند و بعد شروع به ماساژ دادن می‌‌کردندمی‌کردند. در اثر این شکنجه زندانی بعد از مدتی به دلیل درد زیاد از حال می‌رفت.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=tuZZDx5ko3E مستند سقوط یک شاه، ساخته مازیار بهاری دقیقه ۱۲ ]</ref>
 
== کشته شدگان زیر شکنجه ==
سطر ۵۵ ⟵ ۵۷:
 
== دوره پهلوی ==
مقامات اداره هشتم ساواک که مسوولیت اداره امنیت داخلی را بر عهده داشتند و بازجویانش از جمله افرادی هستند که در دوراه پیش از [[انقلاب 1357۱۳۵۷]] و به این موضوع کتهم بودندو در زمان انقلاب در دادگاه این شکنجه سیستماتیک زندانیان اعتراف کردند:
=== [[فریدون توانگری]] ===▼
 
▲=== [[فریدون توانگری]] ===
=== [[بهمن نادری‌پور]] ===
 
=== [[منوچهر وظیفه‌خواه]] ===
 
=== [[رضا عطارپور مجرد]] ===
 
=== [[محمدحسن ناصری]] ===
 
=== [[همایون کاویانی ده‌کردی]] ===
=== [[هوشنگ ازغندی]] ===
سطر ۷۴ ⟵ ۷۲:
 
برخی از متهمین در پس از انقلاب به اعمال شکنجه عبارتند از:
 
=== [[سردار نقدی]] ===
پرونده شکنجه شهرداران [[تهران]] ([[غلامحسین کرباسچی]] و مدیرانش) یکی از معدود مواردی بود که در دستگاه قضایی، دولت و مجلس پیگیری شد و نهایتاً دادگاه سردار محمد رضا نقدی فرمانده وقت حفاظت اطلاعات [[نیروی انتظامی]] (عامل بازداشت شکنجه شهرداران در بازداشتگاه وصال نیروی انتظامی) را به ۸ ماه حبس قطعی محکوم کرد. (وکیل مدافع وی الهام بود که بعدها به پست معاون اولی [[محمود احمدی‌نژاد]] رسید و سردار نقدی نیز به عنوان رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در دولت احمدی‌نژاد منصوب شد).<ref>[http://www.hamshahrionline.ir/hamnews/1378/781208/havad.htm#havad1 براساس رای صادره از شعبه هشتم دادگاه نظامی تهران سردار نقدی به ۸ ماه حبس قطعی محکوم شد] ''(روزنامه همشهری، ۸ اسفند ۱۳۷۸)''</ref>
سطر ۱۰۵ ⟵ ۱۰۴:
اسماعیل بخشی کارگر، فعال کارگری، نمایندهٔ شورای مستقل کارگری در [[سندیکای کارگران کشت و صنعت نیشکر هفت‌تپه]] و [[زندانی سیاسی]] اهل ایران است. او در آبان ۱۳۹۷ در جریان [[اعتراضات کارگری ۱۳۹۷ خوزستان]] بازداشت شد. او نقش به‌سزایی در سازمان‌دهی اعتراضات کارگران هفت‌تپه علیه خصوصی‌سازی شرکت و طرح مطالبهٔ مدیریت شورایی داشت. در تاریخ ۳ آذر ۱۳۹۷ [[وزارت کار و امور اجتماعی ایران]] اتهامات او را «امنیتی» خوانده و اعلام کرد که قادر نیست برای آزادی او کاری بکند.<ref name="bbcpersianx011">{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.bbc.com/persian/iran-46319990 |عنوان =وزارت کار ایران: برای آزادی کارگر بازداشتی شرکت نیشکر هفت‌تپه کاری نمی‌توانیم بکنیم | ناشر =[[بی‌بی‌سی فارسی]] |تاریخ =۲۴ نوامبر ۲۰۱۸ |تاریخ بازدید = ۲۸ نوامبر ۲۰۱۸}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://zeitoons.com/57698 |عنوان = پرونده اسماعیل بخشی امنیتی شد| ناشر =سایت خبری تحلیلی زیتون |تاریخ = ۳ آذر ۱۳۹۷ |تاریخ بازدید = ۲۹ نوامبر ۲۰۱۸}}</ref> بازداشت او اعتراضات دیگر کارگران را در پی داشت.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی =https://www.radiozamaneh.com/421432 |عنوان =کارگران نیشکر هفت‌تپه خواستار آزادی اسماعیل بخشی شدند | ناشر =[[رادیو زمانه]] |تاریخ = ۴ آذر ۱۳۹۷ |تاریخ بازدید = ۲۹ نوامبر ۲۰۱۸}}</ref>
 
در تاریخ ۸ آذر ۱۳۹۷ برخی منابع خبری گزارش دادند که بخشی مورد شکنجه قرار گرفته‌است.<ref name="bbcx012" /><ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.peykeiran.com/Content.aspx?ID=170833 |عنوان = اسماعیل بخشی بر اثر 'شکنجه' در بیمارستان بستری شد | ناشر =پیک ایران |تاریخ =۲۹ نوامبر ۲۰۱۸ |تاریخ بازدید = ۲۹ نوامبر ۲۰۱۸}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده =Adena Nima |نشانی = https://irannewswire.org/iran-sugarcane-labor-activist-tortured-in-detention/ |عنوان =Iran Sugarcane labor activist tortured in detention | ناشر =Iran News Wire | تاریخ =November 29, 2018 | تاریخ بازدید = November 30, 2018}}</ref> در این تاریخ گزارش شد که او در زندان مورد شکنجه مامورانمأموران امنیتی قرار گرفته و از این‌رو به بیمارستان منتقل شد.<ref name="bbcx012">{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.bbc.com/persian/iran-46383728 |عنوان =اسماعیل بخشی، نماینده بازداشتی کارگران هفت تپه درنتیجه 'شکنجه' به بیمارستان منتقل شد | ناشر =[[بی‌بی‌سی فارسی]] |تاریخ =۲۹ نوامبر ۲۰۱۸ |تاریخ بازدید = ۲۹ نوامبر ۲۰۱۸}}</ref> بر اساس این گزارش­‌ها،گزارش‌ها، پس از اینکه بخشی دچار خون‌ریزی شدید معده می‌شود، نیروهای امنیتی او را به یکی از بیمارستان‌های امنیتی منتقل و بستری می‌کنند. برخی منابع احتمال می‌دهند که اسماعیل بخشی در ''بیمارستان سپاه پاسداران'' در اهواز بستری شده‌است. او در اثر شدت این جراحات به این بیمارستان منتقل شد.<ref name="rdzamaneh001" /> همچنین این گزارش‌ها حاکی از این بود که صورت اسماعیل بخشی، در اثر ضرب و شتم مأموران، متورم و کبود شده‌است.<ref name="bbcx012" /> ''کمیته پیگیری ایجاد تشکل‌های کارگری ایران'' روز پنج‌شنبه ۸ آذر ۱۳۹۷ اعلام کرد: «اسماعیل بخشی را چنان زیر فشار و شکنجه قرار داده‌اند که به علت خونریزی معده مجبور شده‌اند او را به بیمارستانی امنیتی (احتمالاً بیمارستان تحت مدیریت سپاه) منتقل و بستری کنند.»<ref name="rdfarda">{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.radiofarda.com/a/iran_shoosh_ali_nejati_esmail_bakhshi_workers_hafttapeh/29628184.html |عنوان = بازداشت علی نجاتی؛ اسماعیل بخشی «به دلیل شکنجه به بیمارستان منتقل شد»| ناشر =[[رادیوفردا]] |تاریخ =۲۹ نوامبر ۲۰۱۸ |تاریخ بازدید = ۲۹ نوامبر ۲۰۱۸}}</ref>
 
جمعی از وکلای دادگستری اهل ایران، در تاریخ ۸ آذر ۱۳۹۷ و پس از انتشار اخبار مربوط به شکنجه اسماعیل بخشی در بیانیه‌ای این اقدام را محکوم کردند. آن‌ها در متن این بیانیه به قوانینی همچون اصول هشتم، بیست‌ودوم، سی‌وچهارم، سی‌وهفتم و سی‌وهشتم [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران]]، ماده‌های ۱۶۹ و ۵۷۸ [[قانون مجازات اسلامی]]، ماده ۳۵ قانون مجازات نیروهای مسلح، ماده ۵ [[اعلامیه جهانی حقوق بشر]]، [[کنوانسیون ژنو|کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو]] ۱۹۶۶ و ۱۹۷۳ و ماده یک کنوانسیون منع شکنجه سال ۱۹۸۴ استناد کردند. این وکلای دادگستری با استناد به این قوانین ملی و بین‌المللی خواستار حفظ حقوق انسانی بازداشت‌شدگان از جمله اسماعیل بخشی و منع هرگونه شکنجه شدند. همچنین این وکلا در متن این بیانیه اعتراض کارگران هفت تپه را «مشروع و قانونی» خواندند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.hra-news.org/2018/hranews/a-18038/ |عنوان = پس از ۲۵ روز اعتراض؛ شکنجه و انتقال به بیمارستان اسماعیل بخشی، نماینده بازداشتی کارگران هفت‌تپه / بیانیه حمایتی وکلای دادگستری | ناشر =[[خبرگزاری هرانا]] |تاریخ =۲۹ نوامبر ۲۰۱۸ |تاریخ بازدید = ۲۹ نوامبر ۲۰۱۸}}</ref>
 
اسماعیل بخشی روز جمعه ۱۴ دی‌ماه ۱۳۹۷ با انتشار یادداشتی در صفحهٔ شخصی اینستاگرامش، ضمن تأیید شکنجه‌اش در زندان، [[سید محمود علوی]] [[وزیر اطلاعات]] ایران را به مناظره‌ای در یک برنامهٔ تلویزیونی در مورد شکنجه زندانیان در زندان‌ها دعوت کرد.<ref name="radiozamanex302">{{یادکرد وب|تاریخ=2019-01-04|وبگاه=[[رادیو زمانه]]|نشانی=https://www.radiozamaneh.com/427221|عنوان=اسماعیل بخشی: تا سرحد مرگ شکنجه‌ام کردند|بازبینی=2019-01-04}}</ref><ref name="voapersianx301">{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://ir.voanews.com/a/bakhshi-torture/4728607.html |عنوان = نوشته اسماعیل بخشی خطاب به وزیر اطلاعات: در زندان شکنجه شدم | ناشر =[[صدای آمریکا]] |تاریخ =۴ ژانویه ۲۰۱۹ |تاریخ بازدید = ۴ ژانویه ۲۰۱۹}}</ref><ref name="radiofardax301">{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.radiofarda.com/a/bakhshi-talks-of-his-detention-conditions/29691423.html |عنوان = روایت اسماعیل بخشی از شرایط بازداشت؛ «وزیر اطلاعات پاسخگو باشد»| ناشر =[[رادیو فردا]] |تاریخ =۴ ژانویه ۲۰۱۹ |تاریخ بازدید = ۴ ژانویه ۲۰۱۹}}</ref><ref name="bbccpersianx402">{{یادکرد خبر|کوشش=[[بی‌بی‌سی فارسی]]|تاریخ=2019-01-04|عنوان=اسماعیل بخشی، نماینده کارگران هفت‌تپه: آنقدر شکنجه شدم که سه روز نمی‌توانستم تکان بخورم|نشانی=http://www.bbc.com/persian/iran-46760519|زبان=|تاریخ بازبینی=2019-01-05}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.dw.com/fa-ir/iran/a-46961701 |عنوان =گزارش اسماعیل بخشی، فعال کارگری، از شکنجه‌های وزارت اطلاعات | ناشر =[[دویچه وله فارسی]] |تاریخ =۴ ژانویه ۲۰۱۹ |تاریخ بازدید = ۵ ژانویه ۲۰۱۹}}</ref>
<ref name="bbccpersianx402">{{یادکرد خبر|کوشش=[[بی‌بی‌سی فارسی]]|تاریخ=2019-01-04|عنوان=اسماعیل بخشی، نماینده کارگران هفت‌تپه: آنقدر شکنجه شدم که سه روز نمی‌توانستم تکان بخورم|نشانی=http://www.bbc.com/persian/iran-46760519|زبان=|تاریخ بازبینی=2019-01-05}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.dw.com/fa-ir/iran/a-46961701 |عنوان =گزارش اسماعیل بخشی، فعال کارگری، از شکنجه‌های وزارت اطلاعات | ناشر =[[دویچه وله فارسی]] |تاریخ =۴ ژانویه ۲۰۱۹ |تاریخ بازدید = ۵ ژانویه ۲۰۱۹}}</ref>
 
در تاریخ ۱۷ دی ۱۳۹۷ فرزانه زیلایی وکیل مدافع اسماعیل بخشی در گفتگویی با وبگاه «رویداد ۲۴» از تحت فشار بودن موکلش به‌جهت تکذیب سخنانش پیرامون شکنجه‌اش خبر داد. او گفت که بخشی از سوی به‌گفته او «افراد مختلف» تحت فشار قرار گرفته تا سخنانش را تکذیب کند. زیلایی از نام این افراد سخنی نگفت. این وکیل در این رابطه گفت که نوشته‌های موکلش بر اساس مستندات بوده و کارهای قانونی لازم در این‌باره انجام شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.bbc.com/persian/iran-46781159 |عنوان =وکیل اسماعیل بخشی: موکلم برای تکذیب سخنانش تحت فشار است | ناشر = [[بی‌بی‌سی فارسی]]|تاریخ = ۷ ژانویه ۲۰۱۹ |تاریخ بازدید = ۷ ژانویه ۲۰۱۹}}</ref><ref name="voapersianx602">{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی =https://ir.voanews.com/a/iran-labours-rights/4730876.html |عنوان = بازی یک بام و دو هوای جمهوری اسلامی دربارهٔ شکنجه اسماعیل بخشی؛ شکایت کنید، رسیدگی می‌کنیم | ناشر =[[صدای آمریکا]] |تاریخ =۷ ژانویه ۲۰۱۹ |تاریخ بازدید = ۷ ژانویه ۲۰۱۹}}</ref><ref name="eadiofardax602">{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.radiofarda.com/a/esmaeel-bakhshi-detention-conditions/29695510.html |عنوان = «فشار» به اسماعیل بخشی برای تکذیب سخنانش دربارهٔ شکنجه | ناشر =[[رادیوفردا]] |تاریخ = ۷ ژانویه ۲۰۱۹ |تاریخ بازدید = ۷ ژانویه ۲۰۱۹}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.rouydad24.ir/fa/news/161132/اسماعیل-بخشی-برای-تکذیب-شکنجه-خود-تحت-فشار-قرار-گرفته-است |عنوان =اسماعیل بخشی برای تکذیب شکنجه خود تحت فشار قرار گرفته‌است | ناشر =رویداد ۲۴ |تاریخ = ۷ ژانویه ۲۰۱۹|تاریخ بازدید = ۷ ژانویه ۲۰۱۹}}</ref>
<ref name="voapersianx602">{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی =https://ir.voanews.com/a/iran-labours-rights/4730876.html |عنوان = بازی یک بام و دو هوای جمهوری اسلامی درباره شکنجه اسماعیل بخشی؛ شکایت کنید، رسیدگی می‌کنیم | ناشر =[[صدای آمریکا]] |تاریخ =۷ ژانویه ۲۰۱۹ |تاریخ بازدید = ۷ ژانویه ۲۰۱۹}}</ref>
<ref name="eadiofardax602">{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.radiofarda.com/a/esmaeel-bakhshi-detention-conditions/29695510.html |عنوان = «فشار» به اسماعیل بخشی برای تکذیب سخنانش درباره شکنجه | ناشر =[[رادیوفردا]] |تاریخ = ۷ ژانویه ۲۰۱۹ |تاریخ بازدید = ۷ ژانویه ۲۰۱۹}}</ref>
<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.rouydad24.ir/fa/news/161132/%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%84-%D8%A8%D8%AE%D8%B4%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8-%D8%B4%DA%A9%D9%86%D8%AC%D9%87-%D8%AE%D9%88%D8%AF-%D8%AA%D8%AD%D8%AA-%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1-%DA%AF%D8%B1%D9%81%D8%AA%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA |عنوان =اسماعیل بخشی برای تکذیب شکنجه خود تحت فشار قرار گرفته است | ناشر =رویداد ۲۴ |تاریخ = ۷ ژانویه ۲۰۱۹|تاریخ بازدید = ۷ ژانویه ۲۰۱۹}}</ref>
 
هم‌زمان در همین رابطه [[کانال تلگرامی]] مستقل کارگران ''شرکت نیشکر هفت‌تپه'' خبر داد که اسماعیل بخشی و اعضای خانواده‌اش تحت آنچه که این کانال «فشارهای مداوم و شدید نیروهای امنیتی» خواند، قرار گرفته‌اند. به‌گزارش این کانال تلگرامی، نیروهای امنیتی تلاش کردند تا با این کار او را مجبور به تکذیب خبر شکنجه‌اش کنند. براساس این گزارش، اسماعیل بخشی در برابر این درخواست‌ها مقاومت کرد. اما در مقابل، مامورینمأمورین امنیتی با خانواده این فعال کارگری تماس گرفته و ضمن «تهدیدهایی» علیه او و دیگر اعضای خانواده‌،خانواده، از آن‌ها خواسته‌اند تا این سخنان را تکذیب کنند.<ref name="voapersianx602" /><ref name="eadiofardax602" />
 
== جستارهای وابسته ==
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/شکنجه_دولتی_در_ایران_معاصر»