ماجرای مک‌فارلین: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
جز تمیزکاری پانویس‌های کوتاه (وظیفه ۲۱)
خط ۲۲:
با این که رئیس‌جمهور [[رونالد ریگان]] از حامیان جنبش کنترا بود،<ref>Reagan, Ronald (1990), p. 542</ref> شواهد در خصوص این که هدایت پول حاصله از فروش سلاح به ایران به کنتراها با اجازهٔ او بوده مورد مناقشه است.<ref name="reagan no-bbc">{{Cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/213195.stm|title=Reagan's mixed White House legacy|date=June 6, 2004|accessdate=22 April 2008|publisher=BBC}}</ref><ref name="tce" /><ref name="report sum">{{cite web|url=http://www.presidency.ucsb.edu/PS157/assignment%20files%20public/congressional%20report%20key%20sections.htm|title=The Iran-Contra Report|accessdate=17 May 2008 |publisher=The American Presidency Project}}</ref> یادداشت‌های دست‌نویس [[کاسپار واینبرگر]] در ۷ دسامبر ۱۹۸۵, نشان می‌دهند که ریگان از انتقال احتمالی گروگان‌ها با ایران، و نیز فروش موشک‌های [[ام‌آی‌ام-۲۳ هاوک]] و [[بی‌جی‌ام-۷۱ تاو]] به عناصر «میانه‌رو» در آن کشور مطلع بوده‌است.<ref name="gwu.edu">http://www.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB210/14-Weinberger%20Diaries%20Dec%207%20handwritten.pdf</ref> کاسپار واینبرگر نوشت که ریگان گفته «او می‌توانست پاسخگوی اتهامات غیرقانونی بودن باشد ولی نمی‌توانست به این اتهام پاسخی دهد که رئیس‌جمهور ریگان بزرگ قوی از فرصت آزاد کردن گروگان‌ها گذر کرده‌است»<ref name="gwu.edu" /> پس از افشای فروش تسلیحات در نوامبر ۱۹۸۶، ریگان در تلویزیون ملی ظاهر شد و گفت که انتقال تسلیحات رخ داده، ولی ایالات متحده در قبال گروگان‌ها تسلیحات داد و ستد نکرده‌است.<ref name=reaganspeech>{{cite web|last=Reagan|first =Ronald|authorlink=Ronald Reagan|title=Address to the Nation on the Iran Arms and Contra Aid Controversy|publisher=Ronald Reagan Presidential Foundation|date=November 13, 1986|url=http://www.reagan.utexas.edu/archives/speeches/1986/111386c.htm|accessdate=7 June 2008}}</ref> تحقیقات در پی نابود شدن و ارائه ندادن حجم بزرگی از اسناد در خصوص این رسوایی از سوی دولت ریگان به محققان کند شد.<ref name="Excerpts from Iran-Contra Report">{{Cite news|title=Excerpts From the Iran-Contra Report: A Secret Foreign Policy|work=New York Times|year=1994|url=http://www.nytimes.com/books/97/06/29/reviews/iran-transcript.html|accessdate=7 June 2008}}</ref> در ۴ مارس ۱۹۸۷ ریگان در خطاب به تلویزیون ملی مسئولیت کامل همه اقداماتی که از آن مطلع نبوده را پذیرفت و اعتراف کرد «آنچه به عنوان گشایشی استراتژیک به ایران شروع شد، در هنگام اجرا، به تبادل اسلحه در قبال گروگان‌ها رو به زوال گذاشت.»<ref name=reaganspeech-tower>{{cite web|author=Reagan, Ronald|authorlink=Ronald Reagan|title=Address to the Nation on the Iran Arms and Contra Aid Controversy|publisher=Ronald Reagan Presidential Foundation|date=1987-03-04 |url=http://www.reagan.utexas.edu/archives/speeches/1987/030487h.htm |accessdate=7 June 2008}}</ref>
 
کنگره آمریکا در آن زمان کمک مالی به شورشیان نیکاراگوئه را ممنوع کرده بود<ref name>{{پک|زبان=en|Nikki R. Keddie |۲۰۰۶|ک=Modern Iran|ص=258}}</ref>
 
در ایران، یکماه بعد از آمریکا، این ماجرا را [[منوچهر قربانی فر]] دلال اسلحه، با نامه‌ای به [[فتح‌الله امید نجف‌آبادی]] از اطرافیان قائم مقام اطلاع داد (چون آمریکایی‌ها و دولت ایران تلاش کرده‌بودند او را از معاملات کنار بگذارند) پس برای اولین بار در بیت [[آیت الله منتظری]] قائم مقام رهبری مطرح شد، گفته می‌شود حجت‌الاسلام [[سید مهدی هاشمی (پاسدار)|سید مهدی هاشمی]] مسوول '''نهاد نهضتهای آزادیبخش سپاه''' که از نزدیکان منتظری بود، به وسیله روزنامه الشراع '''لبنان''' این ماجرا را فاش کرد.<ref name="ReferenceA">{{یادکرد کتاب|عنوان=(خاطرات آیت‌الله منتظری پیوست‌های 132الی135)|تاریخ بازبینی=۴ سپتامبر ۲۰۱۳}}</ref>
خط ۲۹:
 
== شرح واقعه ==
ایران در اواسط دهه هشتاد میلادی، درگیر جنگ با عراق بود و به کمک از خارج برای جنگ و اقتصاد نیاز داشت. به علاوه ارتش ایران در پیش از انقلاب ۱۳۵۷ به‌طور گسترده‌ای مسلح به اسلحه آمریکایی بود و این نیاز ایران به تجهیزات آمریکایی را دو چندان می‌کرد، اما پس از بحران [[گروگان‌گیری در سفارت ایالات متحده آمریکا]] در تهران، [[جیمی کارتر]] رئیس‌جمهور وقت آمریکا، ایران را مورد تحریم تسلیحاتی قرار داده بود. همچنین از ژانویه ۱۹۸۴، آمریکا ایران را به فهرست [[حامیان دولتی تروریسم]] اضافه کرده بود که از این طریق نیز مشمول تحریم‌های از جمله تسلیحاتی آمریکا و متحدانش واقع می‌شد. همچنین از بهار ۱۹۸۳، تحت [[عملیات ثابت قدم|عملیات استانج]] آمریکا تلاش دیپلماتیک وسیعی برای قانع کردن کشورهای متحدش به امتناع از فروش اسلحه به ایران شروع کرده بود.<ref>Kornbluh, Peter & Byrne, Malcolm ''The Iran-Contra Scandal: A Declassified History'', New York: New Press, 1993 pages 213–215.</ref></blockquote> در این زمان بخشی از نیروهای حکومتی ایران به بهبود روابط با آمریکا تمایل داشتند. از سوی دیگر رونالد ریگان رئیس‌جمهور وقت آمریکا، امید داشت تا با کمک ایران گروگان‌های آمریکایی در لبنان را آزاد کند. همچنین در این زمان آمریکا بیم داشت که یک ایران ضعیف به دامان شوروی کمونیستی بیفتد.<ref name>{{پک|زبان=en|Nikki R. Keddie |۲۰۰۶|ک=Modern Iran|ص=258}}</ref> در ژانویه ۱۹۸۶ ریگان دستور داد تا چهار هزار موشک تاو توسط سازمان سیا از وزارت دفاع خریده شود و از طریق اسرائیل به ایران فروخته شود. در این زمان ریگان، [[رابرت مک فارلین]] مشاور پیشین امنیت ملی را برای نزدیک شدن بیشتر به ایران و مذاکره به جناح‌های میانه‌رو ایران از جمله هاشمی رفسنجانی و طرفدارانش به ایران فرستاد. این روابط تا ماه نوامبر ادامه داشت تا زمانی که این روابط توسط یک روزنامه لبنانی فاش شد.<ref name=Nikki>{{پک|زبان=en|Nikki R. Keddie |۲۰۰۶|ک=Modern Iran|ص=258}}</ref>
 
در [[۵ اکتبر]] [[۱۹۸۶ (میلادی)|۱۹۸۶]] (۱۳ مهر ۱۳۶۵) یک هواپیمای باری قدیمی آمریکایی که در حال پرواز برفراز [[نیکاراگوئه]] بود، توسط یک [[موشک زمین به هوا (سام)|موشک ضدهوایی]] سقوط کرد. یوجین هیزنفاس {{انگلیسی|Eugene Hasenfus}} تنها بازمانده این حادثه بود که به اسارت درآمد. بعد از اطلاع از دستگیری، سازمان [[سیا]] تصمیم گرفت هرچه سریعتر وارد عمل شده و وی را بازگرداند. اما مدتی بعد هیزنفاس با حضور در پشت دوربین‌های تلویزیونی از نقش آمریکا در تجهیز و پروراندن شورشیان نیکاراگوئه ([[کنترا]]) پرده برداشت.<ref name=west />
خط ۳۵:
این خبر در حالی به [[اولیور نورث]]، عضو [[شورای ملی امنیت ایالات متحده آمریکا]] رسید که وی در حال مذاکره با نمایندگان ایران در [[اروپا]] بود. رابرت مک‌فارلین، عضو دیگر شورای ملی امنیت ایالات متحده آمریکا، بعد از اطلاع از این خبر از ادامه مذاکرات با طرف ایرانی دست کشید و به [[واشینگتن (ایالت)|واشینگتن]] بازگشت.<ref name=west />
 
این خبر در هر دو کشور خصوصاً در آمریکا زمانی که مشخص شد با وجود آنکه کنگره آمریکا تأمین مالی شورشیان کنترا در نیکاراگوئه را ممنوع کرده بود، دولت ریگان از پول معاملات اسلحه در ایران برای کمک مالی به این شورشیان استفاده می‌کرده‌است، باعث خشم عمومی شد.<ref name>{{پک|زبان="en|Nikki" R. Keddie |۲۰۰۶|ک=Modern Iran|ص=258}}</ref>
 
[[تریتا پارسی]] (رئیس سازمان نایاک) هم، در کتاب «اتحاد خائنانه» در تأیید ملاقات مقامات ایرانی ([[حسن روحانی]]، [[منوچهر قربانی‌فر]] (دلال اسلحه)) و اسرائیلی نوشته‌است که با میانجی‌گری اسرائیلی‌ها، ایرانی‌ها از آمریکایی‌ها، [[موشک ضدتانک تاو]] خریداری کردند.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=Parsi|کتاب=Treacherous Alliance|سال=2007|فصل=|صفحه=118-120|جلد=|زبان=}}</ref>