خیابان جمهوری اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Hf jm (بحث | مشارکت‌ها)
جز جایگزینی با اشتباه‌یاب: خیبردر⟸خیبر، وایت‌وستینگ‌هاوس⟸وایت‌ وستینگ‌ هاوس
Hf jm (بحث | مشارکت‌ها)
جز ویرایش به‌وسیلهٔ ابرابزار:
خط ۱۰:
|terminus_a=[[پرونده:Square in Iran.png|30px]] [[میدان بهارستان]]
|terminus_b=[[پرونده:France road sign A17.svg|30px]] [[خیابان رودکی]]
|length_km=5.2۵٫۲
|length_round=1۱
|cities=[[تهران]]
|map=Jomhuri Street map.png
}}
 
'''خیابان جمهوری اسلامی'''، با نام‌های پیشین '''خیابان شاه'''،<ref name="isna1">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://isna.ir/fa/news/92111612148/انقلاب-نام-کدام-خیابان-ها-را-عوض-کرد |عنوان=انقلاب نام کدام خیابان‌ها را عوض کرد؟ | ناشر =[[خبرگزاری ایسنا]] |تاریخ = ۱۶ بهمن ۱۳۹۲ |تاریخ بازبینی= ۱۶ بهمن ۱۳۹۲}}</ref>، '''خیابان شاه‌آباد'''، یا '''خیابان استانبول (اسلامبول)''' خیابانی غربی-شرقی در [[شهر تهران]] است که از [[میدان جمهوری|میدان جمهوری اسلامی]] آغاز شده و تا [[میدان بهارستان]] کشیده می‌شود. خیابان‌های اصلی و فرعی بسیاری در گذر این خیابان هستند که برخی از آن‌ها همچون [[خیابان ولی‌عصر|ولی‌عصر]] (خیابان پهلوی پیشین) و [[خیابان کارگر جنوبی|کارگر جنوبی]] (خیابان امیریه پیشین) تغییر نام داده‌اند و برخی دیگر مانند [[خیابان لاله‌زار|لاله‌زار]]، [[خیابان صفی‌علی‌شاه|صفی‌علی‌شاه]]، [[خیابان ملت|ملت]] و [[خیابان اکباتان|اکباتان]] بر نام‌های دیرین خود باقی مانده‌اند.
 
خیابان جمهوری اسلامی، «جزو مناطق ممنوعه پرواز به حساب می‌آید».<ref>[http://www.radiofarda.com/a/tv-drone-shot-down-iran-capital/28193246.html شلیک پدافند هوایی به پهپاد صداوسیما در اطراف دفتر خامنه‌ای]، ''رادیو فردا''</ref>
خط ۲۳:
اقتباس و الگوگیری از [[معماری غرب]] در دهه‌های ۱۳۰۰ و ۱۳۱۰ در دورهٔ [[رضاشاه]] و بعدتر در دورهٔ [[محمدرضاشاه]] بر ساختمان‌های آن کاملاً آشکار است. بعدها جنبش‌هایی چون [[نوگرایی]]، [[ساختارگرایی]] و [[آینده‌گری]]، که الگویی مساعد برای توسعهٔ شهری بود.
 
پیرامون اشراف معماران آن زمان بر اصول و جزئیات معماری وقت، چنین آمده‌است:<ref name="ketabeavval.ir">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.ketabeavval.ir/Tehran/1440.aspx.| عنوان = خیابان جمهوری اسلامی| تاریخ بازدید = ۲۳ بهمن ۱۳۸۷| تاریخ = | ناشر = وب‌گاهوبگاه رسمی کتاب اول | زبان = فارسی}}</ref>:
<blockquote>نمونه‌هایی که از روی الگوهای خارجی اجرا شده‌است خود، دلیل بر اشراف معماران آن زمان بر مبانی، اصول و حتی بسیاری از جزئیات و ریزه‌کاری‌های مربوط به شیوه‌های معماری غربی است.
...
خط ۳۰:
ساختمان‌های خیابان‌های تازه‌ساز آن دوره چون ساختمان‌های بخش‌هایی از [[خیابان ولی‌عصر|پهلوی (ولی‌عصر)]]، [[خیابان ۳۰ تیر|خیابان قوام (سی تیر)]]، [[خیابان امام‌خمینی|خیابان سپه (امام‌خمینی)]]، [[خیابان جمهوری|خیابان شاه (جمهوری اسلامی)]]، [[خیابان فلسطین|خیابان کاخ (فلسطین)]] و [[خیابان لاله‌زار|لاله‌زار]] و بسیاری دیگر از خیابان‌های اصلی و فرعی عمدتاً تحت تأثیر سبک‌های [[اوایل مدرن]]، [[هنر نو]] و [[آرت دکو]] بودند.
 
در آن دوره، بیشینهٔ ساختمان‌های شهر تهران با شیوهٔ معماری [[اوایل مدرن]] ساخته شده بود. «سطوح صاف و یک دست در قالب شکستگی‌ها، فرورفتگی‌ها و بیرون زدگی‌ها»، در نمای ساختمان‌ها تنوعی درخور به وجود آورد. «بالکن‌های بیرون زده یا عقب نشسته، اتاق‌های جلو آمده، و استفاده از احجامحجم‌ها متفاوت که هماهنگ شده بودند»، همه در این ساختمان‌ها دیده می‌شدند.
 
=== ساختمان‌های دولتی و آموزشی ===
خط ۳۹:
{{اصلی|میدان جمهوری}}
[[پرونده:Jomhouri Square Tehran.jpg|بندانگشتی|280px|میدان جمهوری]]
میدان جمهوری اسلامی از طریق خطوط اتوبوس‌رانی گوناگون به مقاصد شمال و غرب می‌رسد. گراگرد این میدان در آغاز خیابان جمهوری اسلامی، [[صنف|صنف‌های]]‌های گوناگونی که [[خانه‌دار|خانه‌دارها]]ها در زندگی روزانه با آن سروکار پیدا می‌کنند وجود دارند، چون [[میوه‌فروشی|میوه]] و [[تره‌بار فروشی]]، پوشاک‌فروشی، نانوایی و دست‌فروش‌هایی که میوه‌های نوبرانه و خشکبار را به فروش می‌رسانند.
 
== تقاطع‌ها و مکان‌های مهم در دوسوی خیابان ==
خط ۵۰:
[[مسجد امام‌سجاد (تهران)|مسجد امام‌سجاد]]، نبش خیابان فخررازی قرار دارد که ساختمان آن در سال [[۱۳۲۶ (خورشیدی)|۱۳۲۶]] گشایش یافت.
 
در تقاطع [[خیابان ابوریحان بیرونی (تهران)|ابوریحان]]، وایت‌وایت وستینگ‌وستینگ هاوس (برای لوازم خانگی) و [[مرکز اطلاعات اورژانس تهران]] و [[سینما جمهوری نیاگارا]] (که متعلق به هنرپیشهٔ قدیم ایران، محمدعلی فردین بوده) وجود دارند. نمایندگی‌ها و فروشگاه‌های چرخ‌خیاطی چون ژوکی یا خیبر در این مسیر هستند که ویژهٔ سری‌دوزها و تولیدی‌های پوشاک می‌باشند.
 
در تقاطع [[خیابان فلسطین|فلسطین]]، بورس [[پارچه]] و [[تریکو]] می‌باشد که در گذشته در [[بازار بزرگ تهران]] بوده‌اند.
خط ۶۵:
[[کافه نادری|کافهٔ نادری]] که زمانی پاتوق کسانی چون [[صادق هدایت]]، [[جلال آل‌احمد]] و [[صادق چوبک]] و همهٔ کسانی که در دههٔ ۱۳۴۰، بر علم و فرهنگ [[ایران]] تأثیرگذار بوده‌اند. این کافه هنوز هم پابرجاست و مشتریان زیادی دارد.
 
در تقاطع [[خیابان فردوسی|فردوسی]] و در ضلع جنوب غربی خیابان، بنایی قدیمی قرار دارد که اکنون پس از بازسازی مربوط به [[بانک صادرات ایران]] شعبهٔ فردوسی می‌باشد. در ضلع شمال شرقی هم فروشگاه پارکر قرار دارد که مدت ۳۰ سال به فروش انواع قلم‌های خارجی می‌پرداخت. فروشگاه برق لامع، نبش فروشگاه بزرگ و [[ساختمان پلاسکو]]، که از سال ۱۳۱۰ تاکنون به فروش انواع [[حوله|حوله‌ها]]‌ها می‌پردازد، قرار دارد.
 
[[ماهی‌فروشی|ماهی‌فروشی‌ها]]‌ها که میان [[چهارراه اسلامبول]] و [[میدان استقلال]] جای دارند، در ضلع جنوبی خیابان به فروش [[آبزی|آبزیان]] و [[ماهی|ماهی‌های]]‌های تازه می‌پردازند.
 
در ضلع شمالی خیابان [[مسجد هدایت]] واقع است. در کتاب اول دربارهٔ این مسجد چنین آمده:<ref name="ketabeavval.ir" />:
 
<blockquote>مسجد هدایت، در ضلع شمالی خیابان واقع است که به مسجد مخبرالدوله یا کمال هدایت و تکیه علی قلی معروف است. این مسجد در زمان گذشته ناصری، مسجد گذرگاهی بوده‌است. قسمت‌هایی از ملک و مسجد که یتیم خانه و درمانگاه بوده، طبق وصیت مخبرالدوله، ۳۰ سال بعد از فوت او به این مکان‌ها اضافه شده‌است. هنگامی که آیت‌الله طالقانی پیش نماز مسجد شد، مسجد از حالت گذرگاهی درآمد. سپس توسط شیخ علی تهرانی این مکان‌ها جزو مسجد قرار گرفت و مسجد را بزرگ‌تر کردند. در نمای بیرونی مسجد آیه‌هایی از قرآن به خط زرین الخط در سال ۱۳۴۴ه۱۳۴۴ه‍. ش، بر کتیبه‌هایی نوشته شده و با نقوش گل و ترنج تقسیم‌بندی و بر سر در ورودی مسجد نیز شعری از محمد علی صغیر نوشته شده‌است. داخل مسجد ۲۵ قبر خانوادگی واقع است که پس از گسترش مسجد، سنگ قبرها در داخل رواق‌ها افتاد و در فضایی نگه‌داری می‌شود و تنها سنگ قبر سازنده مسجد به‌طور ایستا (عمودی) بر دیوار قرار گرفته‌است که به دلیل رنگ بسیار روشن و تا حدودی فرسودگی سطح سنگ به سختی و با نور پردازی خاص اشعاری را که بر روی سنگ حک شده‌است می‌توان خواند.</blockquote>
 
== پانویس ==
خط ۷۷:
 
== منابع ==
 
{{خیابان‌های اصلی تهران}}