بهرام: تفاوت میان نسخه‌ها

'''ورثرغنه''' یا '''بهرام''' ایزد جنگ و جنگاوری است و همکار میترا ایزد پیمان و خورشید و ایزد نور و باروری می‌باشد. در زمان [[هخامنشیان]] و بعد از آن در زمان [[اسکندر]] ایزدان و ایزد بانوان بسیاری وجود داشتند که عبارت اند از [[میترا|میتره]]، [[اناهیتا|اناهیته]]،ورثرغنه،، ورثرغنه، [[تیشتر|تیشتریه]] که ورثرغنه نام دیگر بهرام می‌باشد. بهرام فرشتهٔ انتقام جوی میترا می‌باشد. آنها در حالی که سوار بر گردونه ای هستند که چهار اسب سفید که سم‌های پیشین طلایی و سم‌های پسین نقره ای دارند به سوی زمین می‌تازند آنها می‌خواهند تا پیروان ناراستی را سخت مجازات کنند و به پرهیزگاران پاداش دهند به این صورت که کسانی که پیمانهایشان را پاس می‌دارند با ثروت و سلامتی و فرزندان نجیب پاداش می‌دهند و کسانی که به پیمان‌هایشان پایبند نیستند با بیماری، مرگ، فقر، بدبختی و از دست دادن فرزند مجازات می‌کنند. ایزدانی که در سنگ نوشتهٔ آنتیخیوس آمده‌اند دارای دو نام هستند و تحت این دو نام از حرمت برخوردار بودند که عبارت اند از ذئوس-اهورامزد، مهر-آپولو، بهرام-هرکول. کشور[[ارمنستان]] دین ایرانی داشت و علاوه بر [[اهورامزدا|اهورامزد]] و اناهید ایزد دیگری مورد پسند مردم بود و آن بهرام ایزد پاسدار ایرانشهر و خدای فیروزگری و ایزد ملی آریاها بوده‌است و بین ایزدان اوستایی بهرام از صدرنشینان است و به عنوان سالار لشکرها و سپاهیان خود را در گونه‌های مختلف به ستایشگرانش نشان می‌دهد او مطابق [[بهرام یشت]] در ده پیکر مختلف یعنی باد، گاو، اسب، شتر و غیره به [[زردشت]] ظاهر می‌شود یا در جنگی سخت مانند گرازی نر ایزد [[مهر (ایزد)|مهر]] را همراهی می‌کند. نام این ایزد در سنگ نوشتهٔ آنتیوخوس و در سکه‌های شاهان [[هند]] و [[سکاها|سکایی]] آمده‌است. بهرام در ارمنستان یک خدای ملی محسوب می‌شد و یکی از باستانی‌ترین شعرهای ارمنستان قطعه ای از یک سرود است که مضمون آن زادن معجزه آسای بهرام از ژرفای آب‌ها است. پیروزی بهرام بر دیوان و اژدها باعث به وجود آمدن مجموعه ای از افسانه‌ها از او شده بود. نام بهرام صورت‌های گوناگونی دارد که صورت ارمنی آن ورهران است.<ref>{{پک|بنونسیت |۱۳۵۰|ک=دین ایرانی بر پایه متنهای کهن|ص=۲۰و۵۱و۵۷و۵۸}}</ref><ref>{{پک|داتی|۱۳۹۲|ک=اساطیرجهان|ص=۳۷و۲۲۶}}</ref><ref>{{پک|هنینگ |۱۳۵۸|ک=زرتشت سیاستمدار یا جادوگر|ص=۳۵}}</ref>

نام یک ایزد هندوایرانی به نام *vrtra-g'han (مانع‌شکن) در اوستا به صورت vərəθraγna (ورثرغنه) و در پارسی میانه به شکل ورهران، ورهرام و بهرام درآمده‌است. ریشه [[زبان نیا-هندواروپایی|نیا-هندواروپایی]] آن به صورت *-wltro-gwhen (زننده موانع) بازسازی می‌شود. vṛtrahan (مانع‌شکن) که یکی از صفت‌های ایزد هندی [[ایندرا]] می‌باشد نیز همین واژه بهرام است. نام ورثرغنه در ارمنی به صورت [[واهاگن]] و ورام، در سغدی، وشن، در پارتی، وریهرام، در زبان کوشانی، اُرلاگنو، درآمده‌است.درآمده‌است؛ و نیز به روز بیست ام هر ماه بهرام می‌گویند.<ref>Gnoli, 1989:510</ref>