ویکی‌پدیا

دیاربکر: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: حذف منبع ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۸۲:
دیاربکر از قدیم شهر مهم و عمده‌ای در جنوب شرقی [[ترکیه]] بود که در بستر و جلگه‌های رودخانه [[دجله]] واقع بود و مرکز [[ایالت دیاربکر]] بود. در سرشماری رسمی سال ۲۰۱۶، ایالت دیاربکر ۲،۱۲۸٫۹۵۸ نفر جمعیت داشت. در سرشماری رسمی سال ۲۰۱۶، شهر دیاربکر ۱،۶۷۳،۱۱۹ نفر جمعیت داشت. این شهر دومین شهر بزرگ ترکیه در منطقه آناتولی جنوبی بعد از [[غازی عینتاب]] است.
 
شهر ''دیاربکر (آمد)'' دارای برج و باروی تاریخی استواری است که در زمان‌های قدیم به عنوان پادگان لشکریان عثمانی برای نبرد با لشکر ایران بکار می‌رفته‌است. ایرانیان، عرب‌ها، ترک‌ها و مغول‌ها در دوره‌های گوناگون بر این شهر و باروهای آن فرمان رانده‌اند.
 
شهر ''دیاربکر (آمد)'' دارای برج و باروی تاریخی استواری است که مربوط به دوره [[امپراتوری روم شرقی]] است.
نام دیار بکر یا سرزمین بکر از زبان عربی مشتق شده و به عرب‌های قبیله [[بکر بن وائل]] اشاره می‌کند که در اوایل آمدن اسلام در قرن هفتم میلادی در این منطقه سکنا گزیدند.<ref>[http://www.diyarbakir-bld.gov.tr/dbakir.aspx?p=1 ]</ref> از گذشته در داخل ترکیه، دیار بکر بخاطر هندوانه‌های بزرگش شناخته شده بوده‌است.<ref>{{یادکرد وب | تاریخ بازبینی=۱۷ نوامبر ۲۰۱۳ | عنوان=برداشت هندوانه‌های ۵۰ کیلویی در دیاربکر | ناشر=کردپرس | تاریخ=۱۹ شهریور ۱۳۹۱ | نشانی=http://www.kurdpress.com/Fa/NSite/FullStory/News/?Id=31653#Title=برداشت%20هندوانه%20های%2050%20کیلویی%20در%20دیاربکر | کد زبان=fa}}</ref>
 
دیاربکر مهم‌ترین شهر کردنشین ترکیه<ref>{{یادکرد وب | تاریخ بازبینی=۱۷ نوامبر ۲۰۱۳ | عنوان=دیدار نخست‌وزیر ترکیه با رئیس اقلیم کردستان عراق | ناشر=[[بی‌بی‌سی]] | تاریخ=۲۵ آبان ۱۳۹۲ | نشانی=http://www.bbc.co.uk/persian/world/2013/11/131116_l45_erdogan_barzani_meeting.shtml | کد زبان=fa}}</ref> و بزرگترین شهر کردنشین در کردستان ترکیه<ref>[http://www.globalsecurity.org/military/world/war/images/dist-kurdish.gif Distribution of Kurdish People] — [[GlobalSecurity.org]]</ref> شناخته می‌شود.<ref>[http://geo.ya.com/travelimages/az-kurd-map.gif Administrative Units of Contemporary Kurdistan]</ref> این واژه از طرف دولت مورد قبول نیست و در مورد آن بحث‌های طولانی جریان دارد. از گذشته در داخل ترکیه، دیار بکر بخاطر هندوانه‌های بزرگش شناخته شده بوده‌است.<ref>{{یادکرد وب | تاریخ بازبینی=۱۷ نوامبر ۲۰۱۳ | عنوان=برداشت هندوانه‌های ۵۰ کیلویی در دیاربکر | ناشر=کردپرس | تاریخ=۱۹ شهریور ۱۳۹۱ | نشانی=http://www.kurdpress.com/Fa/NSite/FullStory/News/?Id=31653#Title=برداشت%20هندوانه%20های%2050%20کیلویی%20در%20دیاربکر | کد زبان=fa}}</ref>
 
== پیشینه ==
سطر ۹۳ ⟵ ۹۱:
[[پرونده:Median Empire.jpg|بندانگشتی|300px|امپراتوری ماد (۵۵۰ پ. م)]]
 
آمد''دیاربکر'' قبلاً پایتخت منطقه دیار بکر در پادشاهی [[آشور]] از قرن سیزدهم قبل ازمیلاد تا قرن ۷ قبل ازمیلاد (۶۱۲) بوده‌است. در جنگی که بین نیروهای [[آشور]] و [[ماد]] در سال ۶۱۲ قبل ازمیلاد انجام گرفت بر اثر شکست [[آشور]] از [[ماد]] منطقه دیار بکر نصیب [[ماد]] گردید. از سال ۶۱۲ قبل از میلاد مسیح این منطقه به طرف شرق و جنوب دیار بکر امروزی [[ماد]] اداره شده‌است،<ref>[http://www.gutenberg.org/etext/16167 The Seven Great Monarchies Of The Ancient Eastern World, Vol 7]</ref> این منطقه بعداً در سال ۶۶ قبل از میلاد مسیح یک ایالت [[امپراتوری روم]] شد.
 
وقتی که این منطقه تحت استیلای [[امپراتوری روم شرقی]] بود به این شهر آمیدا گفته می‌شد. کلمه ''آمید'' از منابع [[آشور]]ی گرفته شده که نشان از مرکز استقرار رئیس کلیسای خاورزمین و بنابراین اساس آشوری/سوری دارد و شماری از سران و دین‌شناسان معروف را پرورش داده‌است، برخی از آن‌ها در کلیسای مریم مقدس دفن شده‌اند. تعداد زیادی از بقایای انسانی در کلیسا مانند استخوان‌های توماس از حواریون مسیح و تابوت یعقوب مقدس وجود دارد(۵۲۱)<ref>[http://italian.classic-literature.co.uk/history-of-rome/05-the-establishment-of-the-military-monarchy/ebook-page-24.asp Theodor Mommsen History of Rome, The Establishment of the Military Monarchy ]</ref>
سطر ۱۰۰ ⟵ ۹۸:
 
=== پس از اسلام ===
منطقه دیار بکر تحت فرمانروایی [[کردها]] توسط [[مروانیان]] در طی سده دهم و یازدهم بعد از میلاد مسیح اداره می‌شد. بعد از [[نبرد ملازگرد]]، شهر تحت اداره شاخه [[استان ماردین|ماردین]]، شاخه‌ای از ترکمنهایترکمن‌های [[آغوز]] (تحت فرمانروایی [[آل ارتق]]) درآمد. منطقه دیار بکر ۱۱۰۰–۱۲۵۰ م. بیش از یک سده فقط به عنوان اسمی تحت کنترل بود.
 
[[پرونده:Diyarbakirmosque218.jpg|بندانگشتی|چپ|250px|مسجدی در دیاربکر]]
سطر ۱۱۰ ⟵ ۱۰۸:
ایالت عثمانی دیار بکر دارای شرایط جغرافیایی است که امروزه به عنوان ایالت جنوب شرقی ترکیه شناخته می‌شود. اگرچه حدود آن در طول زمان کمی تغییر پیدا کرده‌است شبیه یک سرزمین مستطیل شکل که بین دریاچه ارومیه و پالو و سواحل جنوبی [[دریاچه وان]] و جزیره و اول صحرای سوری قرار دارد. در سال ۱۸۶۴م. همراه با رواج نظام ولایتی آن به عنوان مرکز ولایت دیار بکر شده‌است.
 
در قرن نوزدهم میلادی زندان دیار بکر شهرت بدی یافت چون پادشاهان عثمانی در زمان خود زندانیان سیاسی را از مناطق تحت بردگی [[بالکان]] برای گذراندن محکومیت‌های سخت به آنجا می‌فرستادند تا آن‌ها اعتراف کنند یا با آزادیخواهانآزادی‌خواهان ملی بجنگند.
 
=== معاصر ===
سطر ۱۲۴ ⟵ ۱۲۲:
[[پرونده:Pkk supporters london april 2003.jpg|بندانگشتی|400px|راهپیمایی هواداران پ.ک. ک در لندن سال ۲۰۰۳]]
 
دیاربکر همیشه مرکز ملی‌گرایی کردهای ترکیه بوده‌است. دیار بکر مهم‌ترین مرکز استقرار [[حزب کارگران کردستان]] ([[پ ک ک]]) به ویژه پس از آغاز جنگ شبه نظامیان در جنوب شرقی ترکیه از سال ۱۹۸۴ به بعد است. در طی این برخوردها، جمعیت شهر به‌طور شگفت‌آوری زیاد شده‌است چون روستائیان و دهقانان از سرزمینهاییسرزمین‌هایی که جنگ‌های شدیدی جریان دارد یا به دلایل امنیتی مربوط به شهر از روستاهای خود رانده شده و به شهر هجوم آورده‌اند. دیار بکر همچنین یکی از مناطقی است که حزب‌الله (ترکیه) در آن از نیمه دهه ۱۹۹۰ خیلی فعال بوده و گروه‌های از آن اغلب فعالان پ ک ک و اقلیت ارمنی جمعیت شهر سیاریکس هاًسیاریکس‌ها را هدف حمله و ترور قرار داده‌اند.
 
بعد از متوقف کردن دشمنی‌ها توسط پ ک ک که دولت ترکیه ۱۵ سال قانون وضعیت اضطراری اعلام کرده بود، شهر در ۳۰ نوامبر سال ۲۰۰۲ تا حد زیادی به وضعیت عادی درآمد. اقتصاد محلی به آهستگی رشد و توسعه می‌یابد و شهر دیار بکر برای بازدید و گردش امن است.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/دیاربکر»