کوثر: تفاوت میان نسخه‌ها

[نسخهٔ بررسی‌نشده][نسخهٔ بررسی‌نشده]
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
←‏نام‌ها: افزودن مطلب
←‏نزول: افزودن مطلب
خط ۲۴:
در [[سوره مکی|مَکّی]] یا [[سوره مدنی|مَدَنی]] بودنِ این سوره اختلاف است و از ظاهر آن برمی‌آید که در [[مکه|مکّه]] نازل شده باشد. بعضی از مفسران برای جمع بین این دو نظر، بیان کرده‌اند که شاید این سوره دو بار — یک بار در مکه و یک بار هم در مدینه — نازل شده باشد.<ref>{{پک|طباطبایی|۱۳۷۰|ک=ترجمهٔ تفسیر المیزان|ج=۲۰|ص=۶۳۷–۶۳۸}}</ref><ref>{{پک|مکارم شیرازی|۱۳۶۶|ک=تفسیر نمونه|ج=۲۷|ص=۳۶۸–۳۶۹|رف=نمونه ۲۷}}</ref> به‌گزارش مُحَدِّثِ شیعی، [[فضل بن حسن طبرسی|طَبْرِسی]] در ''[[تفسیر مجمع‌البیان|مجمع‌البیان]]''، [[ابن عباس]] و [[کلبی|کَلْبی]] سورهٔ کوثر را مکی، و [[عکرمه|عَکرَمه]] و [[ضحاک (راوی)|ضحّاک]] مدنی می‌دانند.<ref>{{پک|طبرسی|۱۳۵۹|ک=ترجمهٔ تفسیر مجمع‌البیان|ج=۲۷|ص=۳۰۸}}</ref> به‌گفتهٔ [[محمدهادی معرفت]]، این سوره پس از [[عادیات]] و قبل از [[تکاثر|تَکاثُر]] نازل شده است.<ref>{{پک|معرفت|۱۳۸۱|ک=علوم قرآنی|ص=۹۰}}</ref>
 
در احادیث آمده سورهٔ کوثر در ماجرای کنایه زدن شخصیِ به پیامبر اسلام دربارهٔ بی‌دنباله بودن وی پس از درگذشتِ [[قاسم بن محمد|قاسم]] و [[عبدالله بن محمد|عبدالله]]، فرزندان پیامبر اسلام نازل شده است.<ref>{{پک|طباطبایی|۱۳۷۰|ک=ترجمهٔ تفسیر المیزان|ج=۲۰|ص=۶۳۷–۶۳۸}}</ref><ref>{{پک|طبرسی|۱۳۵۹|ک=ترجمهٔ تفسیر مجمع‌البیان|ج=۲۷|ص=۳۱۰–۳۱۱}}</ref><ref>{{پک|مکارم شیرازی|۱۳۶۶|ک=تفسیر نمونه|ج=۲۷|ص=۳۶۸–۳۶۹|رف=نمونه ۲۷}}</ref> محدّثِ [[اهل سنت]]، ابن ابی‌حاتم در ''[[تفسیر القرآن العظیم]]'' نیز، در تفسیرِ آیهٔ آخر به این داستان اشاره می‌کند.<ref>{{پک|ابن ابی‌حاتم|۱۴۱۹|ک=تفسیر القرآن العظیم|ج=۱۰|ص=۳۴۷۱}}</ref> ابن کثیر در ''تفسیر القرآن العظیم'' و دربارهٔ آیهٔ آخر، گفتهٔ ابن عباس و شِمْر بن عَطیّه دربارهٔ نزول این سوره را روایت می‌کند که این آیه دربارهٔ کنایه‌زننده به پیامبر دربارهٔ بی‌دنباله بودنش نازل شده است.<ref>{{پک|ابن کثیر قرشی|۱۴۱۹|ک=تفسیر القرآن العظیم|ج=۸|ص=۴۷۷}}</ref> زمخشری در ''الکشاف'' دربارهٔ نزول این سوره، داستانِ کنایه به پیامبر را بیان می‌کند و اینکه فردِ مذکور یعنی عاص بن وائل ابتر و بی‌دنباله است.<ref>{{پک|زمخشری|۱۴۰۷|ک=الکشاف|ج=۴|ص=۸۰۷–۸۰۸}}</ref> محلّی در ''تفسیر الجلالین'' و در تفسیرِ آیهٔ آخر، شأن نزولش را دربارهٔ کنایهٔ عاص بن وائل به پیامبر پس از فوتِ قاسم می‌داند.<ref>{{پک|محلی|سیوطی|۱۴۱۶|ک=تفسیر الجلالین|ص=۶۰۵}}</ref> مفسرانِ شیعه بر این عقیده‌اند که با توجه به آیهٔ آخرِ آن و از سوی دیگر با درنظرگرفتن روایاتِ گوناگون دربارهٔ داستانِ کنایه‌زنی‌ها به پیامبر اسلام، این سوره دلالت بر [[فاطمه زهرا|فاطمه]] و فرزندانِ او و کثرتِ نسلِ پیامبر از طریقِ فاطمه زهرا دارد.<ref>{{پک|طباطبایی|۱۳۷۰|ک=ترجمهٔ تفسیر المیزان|ج=۲۰|ص=۶۳۷–۶۳۸}}</ref><ref>{{پک|مکارم شیرازی|۱۳۶۶|ک=تفسیر نمونه|ج=۲۷|ص=۳۶۸–۳۶۹|رف=نمونه ۲۷}}</ref> به‌گزارش معرفت، بعضی از مفسران مانند طبرسی بر این باورند که سورهٔ کوثر در مدینه و در هنگامِ خواب نازل شده است. معرفت در ادامه، این نظر را نادرست می‌شمارد و می‌گوید هیچ آیه و سوره‌ای در خواب نازل نشده است مگر اینکه آیه یا سوره‌ای که پیشتر نازل شده، در خواب بازگو شده باشد.<ref>{{پک|معرفت|۱۳۸۱|ک=علوم قرآنی|ص=۹۵}}</ref>
 
== مضمون و محتوای سوره ==