انقلاب ۱۳۵۷: تفاوت میان نسخهها
[نسخهٔ بررسینشده] | [نسخهٔ بررسینشده] |
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز تمیزکاری پانویسهای کوتاه (وظیفه ۲۱) |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
خط ۱۱:
|causes=
* نارضایتی از حکومت [[محمدرضا پهلوی]]
* تبعید [[
* [[استبداد و سلطه طلبی]]
* [[امپریالیسم]]
* انگیزههای مذهبی
خط ۲۳:
* [[همهپرسی نظام جمهوری اسلامی در ایران]]
* با [[همهپرسی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (۱۳۵۸)|همهپرسی]]، [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران]] جایگزین [[قانون اساسی مشروطه]] شد
*
* [[گروگانگیری در سفارت ایالات متحده آمریکا]]
* قطع رابطه با [[ایالات متحده آمریکا|امریکا]] و [[اسرائیل]]
خط ۸۲:
[[پرونده:Pro-government demonstration in Amjadieh stadium, 23 January 1979.webm|بندانگشتی|تظاهرات حامیان حکومت در ورزشگاه امجدیه تهران، ۲۳ ژانویه ۱۹۷۹/ ۳ بهمن ۱۳۵۷]]
{{انقلاب ۱۳۵۷}}
'''انقلاب ۱۳۵۷ ایران''' یا '''انقلاب بهمن ۵۷''' در ۲۲ بهمن سال ۱۳۵۷ هجری خورشیدی (۱۱ فوریه ۱۹۷۹) با مشارکت طبقات مختلف مردم انجام پذیرفت و [[دودمان پهلوی|نظام پادشاهی پهلوی]] را سرنگون و زمینهٔ روی کار آمدن [[نظام جمهوری اسلامی]] به رهبری [[مرجع تقلید]] [[شیعه]]، [[
پس از [[کودتای ۲۸ مرداد]] سال
تنشها و نارضایتیهای مذکور، با بازتر شدن فضای سیاسی در سال ۱۳۵۶ که به دلیل فشارهای [[حکومت فدرال ایالات متحده آمریکا|دولت آمریکا]] و نهادهای مدافع [[حقوق بشر]] صورت پذیرفته بود، از پاییز و زمستان همان سال، به صورت تظاهرات خیابانی خود را نشان داد. معترضان برای برگزاری راهپیمایی، از سنتهای شیعی چون [[اربعین|مراسم چهلم جانباختگان اعتراضات]]، استفاده سیاسی به عمل آوردند.<ref>آبراهامیان، ایران بین دو انقلاب، ص۶۲۳–۶۲۴</ref><ref name="Algar" /><ref name="autogenerated4">باقر عاقلی، ص۱۱۱۳–۱۱۱۴</ref> رویدادهایی چون فاجعه آتشسوزی [[سینما رکس آبادان]]، کشتار معترضان در تعدادی از تظاهراتها (از جمله در واقعه [[تظاهرات ۱۷ شهریور ۱۳۵۷|جمعه سیاه]] در شهریورماه)، و امتیازهای دیرهنگام شاه به مخالفان، موجب تشدید اعتراضات و از دست رفتن امکان مصالحه شد.<ref>Iran. (2009). ''Encyclopædia Britannica''. Ultimate Reference Suite.</ref> [[رکود اقتصادی]] به وقوع اعتصابات گسترده و پیوستن طبقه کارگر به تظاهراتها و در نتیجه فلج شدن اقتصاد کشور انجامید. با پیوستن کارگران و همچنین تهیدستان شهری به تظاهراتها، دامنه اعتراضات از دهها هزار نفر به صدها هزار و حتی میلیونها نفر رسید.<ref>آبراهامیان، ایران بین دو انقلاب، ص۶۳۰</ref> سرانجام، روحالله خمینی در ۲۳ دی ماه [[شورای انقلاب اسلامی ایران]] را برای راهبری انقلاب تأسیس کرد و روز بعد از آن شاه از کشور خارج شد. نهایتاً با خروج شاه و عدم موفقیت دولت نخستوزیر ملیگرا [[شاپور بختیار]]، [[بازگشت سید روحالله خمینی به ایران|بازگشت خمینی]] که برای چند هفته [[روابط خمینی و آمریکا|با آمریکا در تماس مستقیم]] بود، به کشور در ۱۲ بهمن، تشکیل [[دولت موقت ایران]] به نخستوزیری [[مهدی بازرگان]] در ۱۵ بهمن و نهایتاً، دو روز نبرد مسلحانه سازمانهای چریکی و هزاران داوطلب مسلح با [[گارد شاهنشاهی]] و اعلام بیطرفی [[ارتش شاهنشاهی|ارتش]] در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، انقلاب به پیروزی رسید.<ref>[http://www.irdc.ir/fa/content/4862/default.aspx ارتشبد قرهباغی و انقلاب اسلامی] مرکز اسناد انقلاب اسلامی</ref><ref>[http://www.irdc.ir/fa/calendar/84/default.aspx پیروزی انقلاب اسلامی] مرکز اسناد انقلاب اسلامی</ref>
|