زاهدان: تفاوت میان نسخه‌ها

[نسخهٔ بررسی‌نشده][نسخهٔ بررسی‌نشده]
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶۴:
 
بعد از ایجاد راه آهن  گروهي از هند وها به هدف كار در بخش راه آهن وارد دزدآب شدند، اما با اتمام خط راه آهن و هم چنين پايان جنگ اول ازاهميت سياسي اين خط كاسته شد. موقعيت دزدآب جهت (نزديكي به هند ، هم چنين به آب هاي آزاد درياي عمان، و درنتيجه تسهيل امور تجاري ) افزايش اهميت اقتصادي راه آهن دزدآب و شهر دزدآب را در پي داشت. اين امر سبب مهاجرت گروهي ديگر ازسيك ها به دزدآب و اشتغال آن ها در بخش تجارت شد كه با حمايت دولت ايران وانگليس در بخش هاي گمرك و عوارض راه هم راه بود. سيك ها اتباع هندي انگليس قلمداد مي شدند و اين امر مزايايي داشت كه البته كسب اين مزايا سبب محروميت اتباع ايراني از آن مي شد. اين امر وضعيت سختي را بر اتباع ايراني، به ويژه ساكنان محلي شهر ، مترتب مي كرد، چراكه در زاهدان به منزلة شهري تازه تأسيس، افزون بر مهاجران جديد، ساكنان بومي نيز در بخش هايي از شهر ساكن بودند. از جمله طايفة ريگي در جنوب غربي دزدآب مستقر بودند، طايفه اي مطيع كه به گله داري و زراعت اشتغال داشتند و سني مذهب و بلوچ زبان بودند. ورود مهاجران جديد و هم چنين اقدامات اصلاحي دولت مركزي اوضاعي را بر آن ها مترتب مي كرد كه شماري از ساكنان بومي به سبب ناتواني در سازگاري با اين اوضاع مجبور به مهاجرت مي شدند.در واقع، ساكنان محلي ،كه تخصص شغلي نداشتند، در سرزمين خود به مشاغل كاذب چون قاچاق كالا وروي مي آوردند و يا همان گونه كه ذكر شد چاره هاي جز مهاجرت نداشتند..<ref>زرين كلك، بهناز ( 1382 ). اسنادي از روابط ايران و انگليس  1325-1330(تهران: سازمان اسناد.</ref><ref>اسناد كتاب خانة ملي و سازمان اسناد ايران (با نام اختصاري: ساكما  21-02404(-،</ref><ref name=":6">اسناد مركز اسناد وزارت امور خارجه (با نام اختصاري: ماواخ):SH1304-53-p5-21, 22 ،SH1304-53-p5-11</ref>
 
<br />
 
=== حمله نظامیان انگلیسی ===
هنگامی که کمپانی هند شرقی بر هند و پاکستان امروزی مستولی شد و منطقه کلات و بلوچستان پاکستان به تصرف انگلیسی‌ها درآمد، در نخستین روز اکتبر سال ۱۸۷۷ ژنرال ریجنالد ادوارد هری دایر به این منطقه حمله کرد. دراین بین عده‌ای از سران بلوچ با حمله به کاروان انگلیسی‌ها مانع حضور انگلیس در سرحد شده بودند. در این زمان انگلیس به فکر کشیدن خط آهن به بلوچستان ایران بود. مهم‌ترین سرداران بلوچ که با انگلیسی‌ها جنگیدند سردار جمعه خان اسماعیل زهی، سردار خلیل خان گمشادزهی و سردار جنیدخان یار احمد زهی بودند. جنگ‌های این سرداران بلوچ با قوای انگلیس منجر به کشته شدن بسیاری از نیروهای انگلیسی شد .در نبردی که بین نیروهای جمعه خان با انگلیس در شمال دزآپ( زاهدان کنونی) روی داد بیش از ۷۰ انگلیسی کشته شدند. در نبرد دره نالک نیز بیش از ۳۳۰ انگلیسی به قتل رسیدند. هری دایر به هندوستان رفت و ۶ سال بعد در بریستول انگلستان در گذشت. وی ماجرای جدال خود با بلوچ‌ها را در کتابی به نام «مهاجمان سرحد» که درسال ۱۹۲۱ درلندن انتشار پیدا کرد به چاپ رساند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=حمله انگلیس به بلوچستان در سال 1877|نشانی=https://www.donya-e-eqtesad.com/بخش-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF-36/1070885-%D8%AD%D9%85%D9%84%D9%87-%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3-%D8%A8%D9%87-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%D9%84|وبگاه=روزنامه دنیای اقتصاد|بازبینی=2019-07-06|کد زبان=fa}}</ref><ref>مهاجمان سرحد-رویارویی نظامیان انگلیسی با سرداران بلوچ ایرانی  نویسنده: ریجنالد ادوارد هری دایر مترجم: حمید احمدی- تهران انتشارات نشر نی – کتابخانه ملی ایران 1378</ref>
 
محدودهٔ شهری زاهدان در این دوران به فاصلهٔ میان خیابان تهران از یک سو و خیابان پشت شهرداری از سوی دیگر محدود شده‌بود. برق‌رسانی در شهر زاهدان در سال [[۱۳۲۸]] خورشیدی انجام شد. کارخانهٔ [[برق]] زاهدان در ابتدای خیابان سنایی قرار داشت و بانی آن یکی از اهالی یزد به نام «رزاق‌زاده» بود. وی هم‌چنین ایجادکنندهٔ اولین باغ در زاهدان به نام [[کلاته رزاق‌زاده]] است که در جادهٔ زاهدان به [[خاش]] قرار دارد.<ref name="ReferenceA" />