سلجوقیان کرمان: تفاوت میان نسخهها
[نسخهٔ بررسیشده] | [نسخهٔ بررسیشده] |
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
ImanFakhri (بحث | مشارکتها) |
ImanFakhri (بحث | مشارکتها) |
||
خط ۴۹۹:
هنر [[معماری اسلامی]] در این دوره، به کمال خود رسید و هنرمندان و معماران چیرهدست آثار فراوانی پدید آوردند. [[سلجوقیان]] در معماری به عوامل و عناصری دست یافتند، که با آنها بتوان مسجدی بزرگ با حیاط مرکزی و چهار [[ایوان]]ی و [[شبستان]] مربع [[گنبد]]دار به وجود آورد. این شیوه ساختمان، اساس معماری مذهبی و کاروانسرا و مدرسهسازی در ایران است. در این زمان مسجد در شکل پیشرفت کرده ایرانی خود دارای این ویژگیها شد. در ابتدای محور طولی بنا، سر در ایوان قرار دارد که در برابر آن صحن باز واقع است. دو ایوان در محور طولی و دو ایوان در محور عرضی قرار دارند و شبستانهای گنبددار در پشت طاقنماها واقع شدهاند و در انتهای محور طولی مسجد، محراب جای گرفتهاست. این نوع نقشه و طرح را میتوان در [[مسجد ملک]] (امام) مشاهده کرد. این بنای تاریخی که به دستور [[قاورد|ملک قاورد سلجوقی]] ساخته شد، در حقیقت نمونه خوبی برای نشان دادن معماری عصر سلاجقه کرمان است. در این مسجد زیبا و کامل، بجز سبکهای مختلف معماری، انواع خطوط [[کوفی]] و [[ثلث]] به کار رفتهاست<ref>{{پک|زمرشیدی|۱۳۹۲|ف=معماری مساجد ایران و هنر قدسی آن|ک=فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی}}</ref> علاوه بر مسجد، باید از مدرسهها و [[کاروانسرا]]ها و مقبرههای این دوره هم نام برد. بخش اعظم بناهای غیرمذهبی در این دوره، شامل کاروانسراهاست. اگرچه شبکه راه و ایجاد جادههای خوب، شاهرگ حیاتی تجارت یک کشور محسوب میشود، امّا در گذشتههای دور، بدون وجود [[کاروانسرا]]ها و مسافرخانهها و ایستگاههای میان راه، استفاده مطلوب از جاده امکان نداشت.<ref>{{پک|مشکوتی|۱۳۴۲|ک= از سلاجقه تا صفویه|ص=۹۲}}</ref>
مقبرههای دوره سلجوقی به دوگونه مختلف ساخته شدهاند: به شکل برج و به شکل گنبد، با طرحهای چهار ضلعی، چند ضلعی، دایره یا ترکدار. بیشتر مقبرههای این دوره دو طبقهاند: طبقه بالا مسجد و طبقه زیر یا دخمه، جای دفن اجساد است. درون بیشتر این مقبرهها یک سقف یا [[قبه]] نیم دایره شکل قرار دارد و در خارج، متناسب با بدنه مقبره با گنبد هرمی یا مخروطی یا قبهای پوشانیده شدهاند که برای نمونه میتوان به [[مقبره خواجه اتابک|مقبره خواجهاتابک]] اشاره کرد.<ref>{{پک|
در این دوره تزئینات سطوح خارجی دیوار بناها با آجر نماسازی میشدهاند. کاربرد آجر در معماری این دوره بسیار رواج پیدا کرد و از انواع طرحهای هندسی در آجر استفاده میشد. هنر آجر تراشی و تزیین بنا با آجرهای تراشیده، از قرن پنجم قمری در ایران معمول بودهاست. در کنار این تزیینات بسیار زیبای آجری، کتیبهها و خطوط تزیینی، با استفاده از آجر تراشیده، یکی از ویژگیهای معماری سلجوقیان است.<ref>{{پک|
ظروف سفالین سلجوقیان هم، به زیبایی کاشیهای آن دوره ساخته میشد. ظروف باقیمانده از این دوره از نظر تزیین و رنگآمیزی شامل ظروف [[میناکاری|مینایی]]، طلایی، [[فیروزه]]ای و ظروف سفید هستند، که اغلب بدنه این ظروف با مجالس بزم، رزم یا شکار مزین شدهاند.<ref>{{پک|فروزانی|۱۳۹۳|ک=سلجوقیان، از آغاز تا فرجام|ص=۴۶۴}}</ref>
|