تفاوت میان نسخه‌های «اثر ترموالکتریکی»

'''اثر گرمابرقی'''<ref>{{یادکرد فرهنگستان | مصوب=اثر گرمابرقی | بیگانه=thermoelectric effect | بیگانه در فارسی= | حوزه=فیزیک‌فیزیک | دفتر=نخست | بخش=فارسی | سرواژه=اثر گرمابرقی}}</ref> یا '''اثر ترموالکتریک''' تبدیل مستقیم [[اختلاف دما]] به [[ولتاژ الکتریکی]] یا برعکس آن است. یک دستگاه ترموالکتریک وسیله‌ای است که در صورت وجود اختلاف دما در دو سر آن، یک اختلاف پتانسیل پدید می‌آید و برعکس در صورت اعمال ولتاژ به دو سر آن اختلاف دما ایجاد می‌شود. در ابعاد اتمی، [[گرادیان]] [[دما|دمای]] اعمال شده سبب می‌شود تا [[حامل‌های بار]] در ماده از سر گرم به سر سرد حرکت کنند.

این اثر در [[تولید الکتریسیته]] و محاسبه دمای اجسام یا تغییر دمایشان کاربرد دارد. چون گرم شدن و سرد شدن ارتباط مستقیمی با قطبش ولتاژ اعمال شده دارد، دستگاه‌های ترموالکتریک، کنترل کننده‌هایکنترل‌کننده‌های بسیار مؤثر دما هستند.

اثر زبک و پلتیر بیان‌های متفاوت از یک فرآیندفرایند فیزیکی یکسان هستند. ممکن است از این فرآیندفرایند فیزیکی در کتاب‌ها به عنوان اثر زبک-پلتیر بیان شود ( جدایی این دو اثر ناشی از کشف‌های مستقل توسط فیزیکدان فرانسوی جان چارلز پلتیر<ref>{{Cite journal|date=2018-06-14|title=Jean Charles Athanase Peltier|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Jean_Charles_Athanase_Peltier&oldid=845849458|journal=Wikipedia|language=en}}</ref> و فیزیکدان آلمانی توماس خوان سیبک یا زبک<ref>{{Cite journal|date=2018-11-17|title=Thomas Johann Seebeck|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Thomas_Johann_Seebeck&oldid=869196262|journal=Wikipedia|language=en}}</ref> است). اثر تامسون یک متممی از اثر پلتیر-زبک می‌باشد که توسط لرد کلوین<ref>{{Cite journal|date=2018-11-26|title=William Thomson, 1st Baron Kelvin|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=William_Thomson,_1st_Baron_Kelvin&oldid=870697106|journal=Wikipedia|language=en}}</ref> معرفی شده‌است.

گرمای ژول، گرمای ایجاد شده در هر زمان که یک جریان از یک ماده مقاوم عبور می‌کند نیز گرمایی مرتبط است اما به‌طور کلی نمیتواننمی‌توان آن را اثر ترموالکتریک نامید. اثرهای پلتیر-زبک و تامسون به‌طور ترمودینامیکی بازگشت‌پذیر بودهبوده،<ref>{{Cite journal|last=DiSalvo|first=Francis J.|date=1999-07-30|title=Thermoelectric Cooling and Power Generation|url=http://science.sciencemag.org/content/285/5428/703|journal=Science|language=en|volume=285|issue=5428|pages=703–706|doi=10.1126/science.285.5428.703|issn=0036-8075|pmid=10426986}}</ref>، در صورتیکه گرمای ژول بازگشت‌پذیر نمی‌باشد.