میرآب: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز خنثی‌سازی ویرایش 21683398 توسط 5.74.169.196 (بحث) منبع
جز جایگزینی با اشتباه‌یاب: بطور⟸به‌طور
خط ۲:
 
[[پرونده:Ancient water clock used in qanat of gonabad 2500 years ago.JPG|thumb|فنجان یا ساعت آبی قنات زیبد]]
میر آب یعنی امیر آب یا رئیس آب در واقع میر آب مدیر و محاسبه گر [[زمان]] و [[ساعت آبی]] و تقسیم گر عادلانه و تعیین زمان تحویل دادن آب [[قنات]] به افراد بوده است. شغل میرآب ممکن است بطوربه‌طور وراثتی باشد یا انتخابی اما از آنجا که حساب و کتاب و دانستن زمان سهام کار ساده‌ای نبوده است میرآب بطوربه‌طور دایمی به این شغل ادامه می‌داده است ولی دستمزد وی را سهامداران قنات در پایان سال یا [[نوروز]] تعیین می‌کرده‌اند.
 
ه.<ref>قنات میراث فرهنگی علمی ایرانیان همایش قنات گناباد1383 [http://www.aftabir.com/articles/view/science_education/technical/c3c1183387267p1.php/قنات-میراث-فرهنگی-و-علمی-ایرانیان] آفتاب</ref>
.
 
آبیار و تقسیم‌کننده را میرآب می‌گفتند. میرآب در خانه‌فنجان (محلی که تقسیم آب صورت می‌گرفته) می‌نشست و بنابر ابزاری (دیک وفنجان) که در اختیار داشت، آب کشاورزی را تقسیم می‌کرده و دستمزد خودش را هم از سهم آب قنات برمی‌داشت. از ابتدای کشف قنات، تعیین زمان و تقسیم عادلانه آب بین سهامداران توسط میرآب و با ابزار ساعت آبی یا فنجان انجام می‌شده است. ساعت آبی از کاسه یا فنجان (دقیقه‌شمار)، دیگ پر از آب، سنگ‌های کوچک یا تشله، محاسبه‌گر انسانی یا میرآب و محل استقرار که به آن خانه فنجان می‌گفتند و میرآب بطوربه‌طور دایمی در آن استقرار داشت، تشکیل می‌شده است.
 
فنجان یک کاسه مسی کوچک با روزنه‌ای در وسط آن است و چند درجه یا علامت عددی در بدنه داخلی آن که بر روی آب‌های یک دیگ بزرگ قرار می‌گیرد. این وسیله برای تعیین دقیق زمان استفاده از آب قنات و تقسیم عادلانه زمان توزیع سهم هریک از سهامداران اختراع شده است، اما بعدها کاربردهای دیگری پیدا کرد و برای تعیین بزرگترین روز سال، طولانی‌ترین شب و روز و تعیین اوقات شرعی در دوره اسلامی بکار برده می‌شد.