دودمان قاجار: تفاوت میان نسخه‌ها

حکومت قاجاریه با بحران‌های مالی منظم و متعدد روبرو بود، اولین موج بحران‌ها در دهه ۱۸۲۰م/۱۲۰۰ش شروع شد هنگامی که در اثر جنگ‌های ایران و روسیه هم بخش‌هایی از ایران جدا شد هم این کشور مجبور به پرداخت غرامت سنگین گردید، این بحران در دهه بعد به اوج رسید اما با اصلاحات مالی امیرکبیر از ۱۸۴۸م/۱۲۲۷ش تا ۱۸۵۱م/۱۲۳۰ش بودجه متعادل و شدت بحران مالی کمتر شد. این وضعیت در دهه ۱۸۸۰م/۱۲۶۰ش عوض شد و ایران به یک بحران مالی مزمن دچار شد. آن‌چنان‌که لمبتون ادعا می‌کند: «از حکومت محمدشاه قاجار (۱۸۴۸–۱۸۳۴م/۱۲۲۷–۱۲۱۳ش) به بعد ایران مدام با بحرانهای مالی روبرو بوده‌است»<ref>Lambton,Persian Trade,237.</ref> غرامتی که ایران باید برای برهم زدن قرارداد انحصار تنباکو به رژی می‌پرداخت و همچنین از بین رفتن تولید ابریشم به عنوان یکی از منابع اصلی درآمد دولت، آن را مجبور کرد برای اولین بار از خارجیان وام دریافت کند. اسراف شاه و حرم‌سرای او، فساد در دستگاه مالیاتی و سفرهای خارجی شاهان هم به این بحران‌ها دامن می‌زد. در دهه ۱۸۹۰م/۱۲۷۰ش کسری بودجه دولت به ۳۰۰ هزار تومان (۶۰ هزار پوند استرلینگ) رسید و این کسری ۱۵ سال بعد، ده برابر افزایش یافته بود و ایران در سال ۱۹۰۵م/۱۲۸۴ ش با سه میلیون تومان (۶۰۰ هزار پوند استرلینگ) کسری بودجه روبرو بود.<ref>Edward G.Brown,The Persian Revolution of 1909-1905,240</ref><ref>جان فوران، مقاومت شکننده:تاریخ تحولات اجتماعی ایران از صفویه تا سالهای پس از انقلاب اسلامی: ترجمه احمد تدین، مؤسسه خدمات فرهنگی رسا، چاپ هفتم ۱۳۸۶، صص ۲۱۹–۲۱۷.</ref> به دنبال بی‌ثباتیِبی‌ثباتی اوضاع سیاسی و اجتماعی ایران پس از [[جنگ جهانی دوم،اول]]، در فاصله سال‌های ۱۳۰۰۱۲۹۷ تا ۱۳۰۲۱۲۹۹ هجری شمسی، فضای عمومیاجتماعی و سیاسی ایران بحرانی بود. همین امر موجبات [[کودتای ۳ اسفند ۱۲۹۹]] را فراهم آورد. پس از رسیدن [[رضاخان]] به مقام [[نخست وزیر ایران|نخست وزیری]] کم‌کم فکر حمایت از صنایع داخلی و وطنی شکل گرفت؛گرفت و بهترین راهکار برای اجرای این هدف تعیین مالیات‌های سنگین برای کالاهای خارجی بود. اسنادیتصویری از یک سند در فضای مجازی انتشار یافته است که نشانظاهرا می‌دهدبه این نکته اشاره دارد که در دوره احمد شاه قاجار و در زمان نخست وزیری رضاخان مجلس قانون «استعمال البسه وطنی» را که چند ماه پیش‌تر تصویب کردکرده بود لازم‌الاجرا نمود و با حکم شاه قرارشد،قرار شد لباس مقامات و مستخدمین دولت از منسوجات داخلی تهیه شود؛شود و دستور به استفاده از لباس وطنی دادصادر گردید. طیبرطبق متن حکمی که در تصویر نامبرده در فضای مجازی انتشار یافته، احمد شاهِشاه قاجار فرمان اجرای قانون استعمال البسه وطنی مصوب مجلس شورای ملی در ۱۳۰۱ شمسی را،را لازم‌الاجرا اعلام داشته‌استداشته‌ است: «ما سلطان احمد شاه قاجار، مقرر می‌داریم ماده اول قانون استعمال البسه وطنی که ضمیمه این دستخط است مثل قوانین مملکتی به موقع اجرا گذارده شود.»<ref name="o224w">{{یادکرد وب | عنوان=قانون استعمال البسه وطنی، سنه 1301 شمسی | وبگاه=IRIB NEWS AGENCY &#124; خبرگزاری صدا و سیما | تاریخ=2018-04-01 | سال=2018 | پیوند=http://www.iribnews.ir/fa/news/2087121 | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2018-04-03}}</ref>