ویکی‌پدیا

لاکهید مارتین اف-۳۵ لایتنینگ ۲: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
Elnino mis (بحث | مشارکت‌ها)
۱۲۸ ویرایش‌ها
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
DejaVu (بحث | مشارکت‌ها)
مدیران
۱۹٬۴۰۰ ویرایش‌ها
جز ویرایش به‌وسیلهٔ ابرابزار:
خط ۱:
{{جعبه هواپیما ۲
|نام=لاکهید مارتین اف-۳۵ لایتنینگ ۲
|لوگو=
خط ۱۱:
|تاریخ معرفی=
|تاریخ بکارگیری=اف-۳۵ بی (۳۱ ژوئیه ۲۰۱۵)<ref>http://www.marines.mil/News/NewsDisplay/tabid/3258/Article/611657/us-marines-corps-declares-the-f-35b-operational.aspx</ref>
اف-۳۵ ای (دسامبر ۲۰۱۶)<!--<ref name="opr" /> حذف یادکرد ناموجود توسط ربات -->
اف-۳۵ سی (۲۰۱۸)<ref>http://intercepts.defensenews.com/2014/09/the-current-status-of-the-f-35-in-three-charts/</ref>
|بازنشسته=
خط ۱۸:
|سایر کشورها=
|تولیدشده از تاریخ= ۲۰۰۶ تا حال
|تعداد تولیدات= +۴۰۰ تا ۳ ژوئن ۲۰۱۹ <ref>https://www.f35.com/news/detail/f-35-enterprise-delivers-400th-f-35-and-fleet-surpasses-200000-flight-hours</ref>
|هزینه اجرا= تحقیقات، توسعه، آزمایش و ارزیابی (۵۵٫۱ میلیارد دلار) خرید ۲٬۴۵۷ فروند(۲۴۹٫۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۲، ۳۱۹٫۱ میلیارد دلار با در نظرگیری تورم تا سال ۲۰۳۷ میلادی) زیرساخت‌های نظامی (۴٫۸ میلیارد دلار) عملیات و تجهیز (۶۲۰٫۸ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۲، ۱۱۲۳٫۸ میلیارد دلار با در نظرگیری تورم تا سال ۲۰۷۰ میلادی) هزینه کلی پروژه(۹۳۴٫۱ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۲، ۱۵۰۲٫۸ میلیارد دلار با در نظرگیری تورم تا سال ۲۰۷۰ میلادی)<ref>http://www.jsf.mil/news/docs/20160324_Fact-Sheet.pdf</ref>
|هزینه واحد = در سفارش سال ۲۰۱۸
{{سخ}}اف-۳۵ ای ۸۹٫۲ میلیون دلار<ref name="cost" />
{{سخ}}اف-۳۵ بی ۱۱۵٫۵ میلیون دلار<ref name="cost" />
{{سخ}}اف-۳۵ سی ۱۰۷٫۷ میلیون دلار<ref name="cost" />
|توسعه یافته=[[لاکهید مارتین ایکس-۳۵]]
|مدل‌های دیگر=}}
'''لاکهید مارتین اف-۳۵ لایتنینگ ۲''' {{انگلیسی|''Lockheed Martin F-35 Lightning II''}} بعد از اف-22۲۲ پیشرفته‌ترین [[هواپیمای جنگنده]] حال حاضر در جهانجهان،<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=en|وبگاه=www.raytheon.com|نشانی=https://www.raytheon.com/news/feature/arming_the_f-35|عنوان=Raytheon: Arming the F-35 - Raytheon adds firepower to the world’s most advanced fighter jet|بازبینی=2018-11-21}}</ref><ref name=":1">{{یادکرد خبر|کوشش=Washington Examiner|تاریخ=2018-10-15|عنوان=Most F-35 jets return to flight following fuel tube issue|نشانی=https://www.washingtonexaminer.com/policy/defense-national-security/most-f-35-jets-return-to-flight-following-fuel-tube-issue|زبان=en|تاریخ بازبینی=2018-11-21}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|نام خانوادگی=Keller|نام=Task and Purpose, Jared|کوشش=The National Interest|تاریخ=2018-09-01|عنوان=7 Ways The F-35 Stealth Fighter Will Literally Take Your Breath Away|نشانی=https://nationalinterest.org/blog/buzz/7-ways-f-35-stealth-fighter-will-literally-take-your-breath-away-30267|زبان=en|تاریخ بازبینی=2018-11-21}}</ref>، یک هواپیمای [[جنگنده چندمنظوره]] نسل پنجم است که اکنون عملياتيعملیاتی شده‌است. اف-۳۵ [[هواپیمای پنهان‌کار|هواپیمایی پنهان‌کار]]، تک‌سرنشین و تک‌موتوره است که در وهلهٔ اول برای مأموریت‌های هجومی هوا به‌به سطح طراحی شده اما توانایی انجام مأموریت‌های [[عملیات شناسایی|شناسایی]] و دفاع هوایی را نیز دارد. اف۳۵ سه مدل اصلی دارد: اف-۳۵ ای با توان [[نشست و برخاست متعارف]]، اف-۳۵ بی با توان [[برخاست کوتاه و نشست عمودی]] و اف-۳۵ سی با توان ناونشینی. در تاریخ ۳۱ ژوئیه ۲۰۱۵ اولین اسکادران از جنگنده‌های اف-۳۵ پس از انجام آزمایش‌ها بسیار برای بکارگیری در اختیار [[سپاه تفنگداران دریایی ایالات متحده آمریکا]] قرار گرفت<ref>http://www.defense.gov/News/Article/Article/612726/marines-f-35b-squadron-ready-for-worldwide-deployment</ref> و همچنین در ۲ اوت ۲۰۱۶ اولین اسکادران از جنگنده‌های اف-۳۵ ای جهت حضور در میدان نبرد تحویل [[نیروی هوایی آمریکا]] شد.<ref>http://www.defensenews.com/story/breaking-news/2016/08/02/f35-ioc-air-force-operational-acc-combat/87948142/</ref>
 
پروژه طراحی و تولید اف-۳۵ بزرگترین و پرهزینه‌ترین در نوع خود در تاریخ نظامی جهان است. دولت آمریکا هزینه نهایی این پروژه را یک تریلیون (یک هزار میلیارد) دلار برآورد کرده‌است. آمریکا تا اکتبر ۲۰۱۸ سفارش خرید ۳۰۰۰ فروند اف-۳۵ را دریافت کرد و [[ارتش اسراییل]] و بریتانیا چند فروند آن را در اختیار دارند. علاوه بر اسرائیل و بریتانیا، ژاپن، کره جنوبی، ترکیه و ایتالیا هم از آمریکا اف-۳۵ خریداری کرده‌اند.<ref name=":0" />
 
اف-۳۵ نوع توسعه‌یافته هواپیمای [[ایکس-۳۵]] است. ایکس-۳۵ هواپیمایی بود که توسط [[لاکهید مارتین]] برای رقابت در پروژه «جنگنده تهاجمی مشترک» (JSF) ساخته شد و توانست بر رقیب خود در این پروژه هواپیمای ایکس-۳۲ شرکت [[بوئینگ]] پیروز شود. [[اف-۳۵]] توسط یک تیم صنایع هوافضا به رهبری شرکت [[لاکهید مارتین]] طراحی شده و شرکت‌های آمریکایی [[نورثروپ گرومن]] و [[پرت اند ویتنی]] و بریتانیایی [[بی‌ای‌ئی سیستمز]] از شرکای ارشد این پروژه محسوب می‌شوند.
 
اف-۳۵ که گفته شده می‌تواند از رادارها بگریزد و شناسایی نشود در سه مدل ساخته شده‌است. ارزش هر جنگنده اف-۳۵ بالغ بر ۱۰۰ میلیون دلار برآورد می‌شود.<ref name=":0" />
 
[[ایالات متحده آمریکا]] طرح خرید و به‌کارگیری ۲٬۶۶۳ فروند اف-۳۵ را تا سال ۲۰۳۷ و در خدمت نگه داشتن این جنگنده تا سال ۲۰۷۰ میلادی را دارد.<ref>https://www.flightglobal.com/news/articles/lockheed-f-35-service-life-extended-to-2070-423536/</ref> این جنگنده مورد استفاده هر سه واحد نظامی ایالات متحده یعنی [[نیروی هوایی آمریکا|نیروی هوایی]]، [[نیروی دریایی آمریکا|نیروی دریایی]] و [[سپاه تفنگداران دریایی ایالات متحده|سپاه تفنگداران]] قرار خواهد گرفت.<ref>http://www.military.com/daily-news/2013/12/17/air-force-seeks-jets-beyond-c17-and-even-jsf.html</ref>
خط ۶۳:
در اف-۳۵ به جای محرک‌های هیدرولیکی از فناوری نوین محرک‌های الکتروهیدرواستاتیکی استفاده شده که باعث افزایش امنیت پرواز، کاهش نقص فنی کنترلرهای جنگنده و همچنین نیاز کمتر به تعمیرات می‌شود.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Electro-hydraulic_actuator</ref>
اف ۳۵ از سامانه پرواز با [[فیبر نوری]] استفاده می‌کند، این سامانه در واقع همان سامانه [[سامانه کنترل پرواز هواگرد|پرواز با سیم]] است که در آن به جای کانل‌های سیمی از کانال‌های فیبر نوری و استاندارد انتقال داده شبکه IEEE 1394b<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Lockheed_Martin_F-35_Lightning_II#cite_note-avweek_20070205-206</ref> استفاده شده که سرعت و امنیت داده بهتری برای [[سامانه کنترل]] پرواز اف-۳۵ فراهم کرده‌است.
همچنین ۴۲ درصد از وزن اف-۳۵ را [[مواد مرکب]] (کامپوزیت) به کار رفته در این جنگنده تشکیل می‌دهند که این بیشترین میزان استفاده از مواد مرکب در یک جنگنده آمریکایی است برای مثال ۲۲ درصد از وزن [[اف-۲۲ راپتور|اف ۲۲]] و فقط ۲ درصد از وزن [[اف -۱۶|اف ۱۶]] از مواد مرکب ساخته شده‌اند.<ref name="fib">http://www.military.com/features/0,15240,215074,00.html</ref> استفاده از مواد مرکب باعث [[کاهش وزن]] اف-۳۵ و کاهش مصرف سوخت شده‌است. همچنین نسل جدید مواد مرکب به کار رفته در ساخت سطح بدنهٔ اف-۳۵ (فیبر حصیری) علاوه بر جذب خوب امواج رادار، در عین ارزان‌تر بودن، مناسب برای انواع شرایط آب و هوایی است، آسیب‌پذیری کمتر دارد و در نهایت تعمیرات آن سریع تر است.<ref name="fib" />
* <span style="font-size: large;">نمایشگر کلاه [[خلبان]]</span>
کلاه خلبانی جنگنده اف-۳۵ به عنوان اولین جنگنده ایست از یک نمایشگر بهره می‌برد این نمایشگر اطلاعاتی که قبلاً در [[نمایشگر]] هاد وجود داشت را در جلوی دید خلبان نمایش می‌دهد. همچنین تصاویر [[دید در شب]] توسط حسگرهای [[الکترواپتیک]]ی به کلاه خلبان ارسال شده و بر روی آن نمایش داده می‌شود.<ref>http://gizmodo.com/260482/f-35-helmet-display-system-to-scare-the-bejeezus-out-of-enemies</ref>
خط ۹۱:
[[پرونده:A U.S. Air Force pilot navigates an F-35A Lightning II aircraft assigned to the 58th Fighter Squadron, 33rd Fighter Wing into position to refuel with a KC-135 Stratotanker assigned to the 336th Air Refueling 130516-F-XL333-404.jpg|بندانگشتی|یک فروند اف-۳۵ ای در حال آماده شدن برای سوخت‌گیری هوایی]]
 
مدل ای که برای نیروی هوایی در نظر گرفته شده و جنگنده‌ای با قابلیت پروازی عادیست و قرار است جایگزین [[اف-۱۶|اف ۱۶]] و [[ای-۱۰ تاندربولت ۲|ای ۱۰]] شود. اف۳۵ای پرتولیدترین و پر کاربرترین مدل از جنگنده اف-۳۵ خواهد به‌طوری‌که نیروی هوایی آمریکا قصد تولید ۱۷۶۳ از این مدل را دارد.<ref name="us" /> بیشتر مشتریان خارجی اف-۳۵ نیز مدل ای این جنگنده را سفارش داده‌اند. مدلی ای همچنین ارزان‌ترین مدل اف-۳۵ خواهد بود که قیمت آن در تولید انبوه بین سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰ در حدود ۸۵ میلون دلار خواهد بود که بر اساس احتساب نرخ تورم برابر با ۷۵ میلون دلار در سال ۲۰۱۲ است.<ref name="cost" />
 
اف-۳۵ ای تنها مدل اف-۳۵ است که توپ داخلی استفاده می‌کند. اف-۳۵ ای دارای یک توپ ۴ لول GAU-22/A، ۲۵ میلی‌متری است که این توپ توسعه یافته توپ GAU-12 Equalizer جنگنده هارییر است.<ref>http://www.dtic.mil/ndia/2006garm/thursday/maher.pdf</ref> این توپ در بخش سمت چپ جنگنده بالای ورودی هوا قرار گرفته‌است.
خط ۱۲۱:
=== اف-۳۵ آی ===
مدلی از اف-۳۵ ای است که برای [[اسرائیل]] ساخته خواهد شد و با نام اف-۳۵ آی شناخته می‌شود.
اف-۳۵ آی در واقع شامل سامانه‌های [[اویونیک]]ی بومی کشور [[اسرائیل]] خواهد بود. از جمله سامانه‌های [[جنگ الکترونیک]] و ارتباطی از تجهیزات ساخته اسرائیل بر روی این مدل نصب خواهد شد. در سال ۲۰۱۲ شرکت لاکهید مارتین ۲۰۶ میلیون دلار برای آماده‌سازی اف-۳۵ برای نصب سامانه‌های اویونیکی اسرائیل دریافت کرد.<ref name="madl" />
 
در حال حاضر اسرائیل سفارش خرید ۱۹ فروند جنگنده اف-۳۵ به مبلغ ۲٫۷۵ میلیارد دلار را داده‌است و اولین کشوری بعد از ایالات متحده خواهد بود که اف-۳۵ در آن عملیاتی می‌شود. برنامهٔ نهایی اف-۳۵ خرید ۷۵ فروند اف-۳۵ است که پیش‌بینی می‌شود هزینه کلی آن ۱۵٫۲ میلیارد دلار شود.<ref name="madl" />
 
=== سی اف-۳۵ ===
خط ۱۳۴:
اف-۳۵ از یک [[موتور توربوفن]] به نام [[پرت اند ویتنی اف۱۳۵]] ساخته شرکت [[پرت اند ویتنی]] بهره می‌برد. این موتور توربوفن توسعه یافته موتور قدرتمند اف ۱۱۹ جنگنده اف ۲۲ است<ref name="ReferenceA">https://en.wikipedia.org/wiki/Pratt_&_Whitney_F135</ref> و در واقع پیشرفته‌ترین و قدرتمندترین موتور توربوفن ساخته شده برای یک هواپیمای جنگنده است که توان تولید ۱۲۵ کیلونیوتن رانش خشک و ۱۹۱ کیلو نیوتون رانش به همراه پس سوز را دارد.<ref>http://search.janes.com/Search/documentView.do?docId=/content1/janesdata/binder/jae/jae_1063.htm@current&pageSelected=allJanes&keyword=F135&backPath=http://search.janes.com/Search&Prod_Name=JAE&</ref>
 
موتور اف ۱۳۵ دارای سه نمونه است. F135-PW-100 که مورد استفاده مدل ای اف-۳۵ است. F135-PW-600 که دارای سامانه [[تغییر بردار رانش]] بوده و برای مدلی بی اف-۳۵ استفاده می‌شود و در آخر هم F135-PW-400 که مورد استفاده مدل سی جنگنده اف-۳۵ است.<ref name="ReferenceA" />
 
توانایی [[سوپر کروز|ابرکروز]] از اهداف طراحی جنگنده اف-۳۵ نبوده ولی این موتور قدرتمند توانایی ابر کروز را برای اف-۳۵ با سرعت ۱٫۲ [[سرعت صوت|ماخ]] برای طی مسافت ۱۵۰ مایل فراهم کرده‌است.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Supercruise</ref>
خط ۱۴۷:
* <span style="font-size: large;">لول‌های ارسال (Roll Posts)</span>
 
این لوله‌ها بخشی از سامانه پیشرانه مورد نیاز [[برخاست کوتاه و نشست عمودی]] اف-۳۵ بی هستند. هر کدام از این دو لوله به بخش کمپرسور موتور اصلی اف-۳۵ متصل بوده و بخشی از [[هوای فشرده]] موتور را به زیر بال‌ها منتقل می‌کنند. نیروی خروجی مجموع دو لوله ۱۷ کیلونیوتن است.<ref name="lift" />
 
=== رادارگریزی ===
خط ۱۵۶:
پوسته جاذب رادار اف-۳۵ از فیبر حصیری ساخته شده که این پوسته توانایی جذب امواج را در باندهای ایکس و اس را به خوبی داراست. این پوسته مقاومت بالاتر و نیاز تعمیراتی کمتری نسبت به نسل قبلی را داراست.
* <span style="font-size: large;">تشعشعات [[فروسرخ]]</span>
طراحان اف-۳۵ برای کاهش این علائم که می‌تواند باعث کشف جنگنده توسط دوربین‌های فروسرخ شود نیز تمهیداتی اندیشده‌اند.<ref name="dote.osd.mil" /> اف-۳۵ از یک [[موتور توربوفن]] نسل جدید استفاده می‌کند که حرارت کمتری نسبت به موتورهای قبلی تولید می‌کند. خروجی موتور نیز از سرامیک‌های ضد حرارت ساخته شده و همچنین از فناوری [[گرما بر|هیت‌سینک]] نیز بهره برده شده.<ref>http://manglermuldoon.blogspot.nl/2013/06/f-35-vs-f-15se-south-koreas-f-x-iii.html</ref> طراحی خود جنگنده نیز به گونه‌ای ست که خروجی موتور بین سکان‌های افقی و عمودی قرار دارد و دید به آن بسیار کم است.
* <span style="font-size: large;">سیگنال‌های انتشاری</span>
سیگنال‌های انتشاری از [[رادار]] و سامانه‌های ارتباطی جنگنده‌ها می‌تواند باعث شناسایی آن‌ها شوند. طراحان جنگنده اف-۳۵ با اضافه کردن قابلیت LPI و LPD به رادار و سامانه‌های ارتباطی اف-۳۵، از شناسایی شدن اف-۳۵ به هنگام انتشار سیگنال جلوگیری کرده‌اند.
خط ۱۶۴:
=== رادار ای ان/ای پی جی-۸۱ (AN/APG81) ===
[[پرونده:AN-APG-81 Antenna, 2005 - National Electronics Museum - DSC00393.JPG|بندانگشتی|رادار آرایه فازی فعال ای ان/ ای پی جی - ۸۱]]
[[رادار]] [[AN/APG81]] یک رادار آرایه فازی فعال است که توسط کمپانی [[نورتروپ گرومن|نورثروپ گرومان]] برای جنگنده اف-۳۵ توسعه داده شده‌است. رادار جنگندهٔ اف-۳۵ نتیجه رقابت شرکت‌های وابسته به دولت ایالت متحده برای عقد بزرگترین قرارداد خرید رادار ارائه فازی فعال در جهان است. رادار AN/APG-81 یک رادار جانشین برای رادار AN/APG-77 اف-۲۲ رپتور است.<ref name="en.wikipedia.org" />
 
رادار AN/APG81 جنگنده اف-۳۵ یک رادار طراحی شده با سامانه چند حالته است. این رادار در مجموع ۳۲ حالت دارد که در تمام مدل‌های این جنگنده یکسان است. ۱۲ حالت هوا به هوا، ۱۲ حالت هوا به زمین (شامل دو حالت دریایی: کشف اهداف و جستجو دریا)، ۴ حالت [[جنگ الکترونیک]] (حمله الکترونیک و مقابله الکترونیک)، دو حالت [[مسیریابی]] و دو حالت [[هواشناسی]].<ref name="ebook3000.com">http://www.ebook3000.com/F-35-Lightning-II--An-Air-Warfare-Revolution--AIR-International-Special-_226591.html</ref>
 
رادار AN/APG81 با استفاده از ویژگی‌های LPI (احتمال کم رهگیری) و LPD (احتمال کم تشخیص) کار می‌کند که کشف هواپیما از طریق انتشار امواج را به حداقل ممکن می‌رساند که یکی از ملزومات پنهانکاری جنگنده‌ها است. این رادار دارای عمر عملیاتی ۱۰ هزار ساعت است.<ref name="ebook3000.com" />
 
این رادار توانایی حمله الکترونیکی مستقیم را نیز دارد که شامل ایجاد اهداف کاذب، حمله به شبکه‌های ارتباطی، اخلال پیشرفته و بسته‌های الگوریتمی جریان داده استداده‌است. این توانایی به اف-۳۵ اجازه می‌دهد در رسیدن به اهداف از خود به خوبی دفاع کرده و رادارهای دشمن را سرکوب کند.<ref>https://www.f35.com/about/capabilities/electronicwarfare</ref>
 
تیم طراحی رادار AN/APG81 در سال ۲۰۱۰ موفق به دریافت جایزه David Packard برای عملکرد عالی در برابر اخلالگرهای الکترونیکی شدند.<ref>http://www.qualitymag.com/Articles/Industry_Headlines/BNP_GUID_9-5-2006_A_10000000000000943597</ref>
خط ۱۷۸:
 
سامانه DAS سه توانایی را برای اف-۳۵ به‌طور هم‌زمان فراهم می‌کند:
* [[کشف]] و رهگیری موشک‌ها (شامل محل پرتاب [[موشک]] و راهنمای برای مقابله)<ref name="DAS" />
* کشف و رهگیری هواپیماها (آگاهی موقعیتی فروسرخ و راهنمایی سلاح‌ها)<ref name="DAS" />
* تهیه تصاویر برای نمایشگر [[کابین خلبان]] و سامانه [[دید در شب]] کلاه خلبان<ref name="DAS" />
 
سامانه DAS در سال ۲۰۱۰ طی یک پرواز آزمایشی بر روی بستر آزمایشی BAC-111 موفق به کشف و رهگیری موشک فالکون ۹ از فاصله ۱۳۰۰ کیلومتری شد<ref>http://defense-update.com/features/2010/november/02112010_das_missile_track.html</ref> و همچنین در رزمایش رد فلگ آلاسکا ۲۰۱۴ این سامانه رکورد جدیدتری ثبت کرده و یک موشک شلیک شده را از فاصله ۱۹۰۰ کیلومتری کشف نمود.<ref>http://breakingdefense.com/2014/06/a-gods-eye-view-of-the-battlefield-gen-hostage-on-the-f-35/4/</ref>
خط ۱۸۹:
سامانه هدفگذاری الکترواپتیکی یک سامانه با صرفه، سبک‌وزن و با کاریی بالا است که برای جستجو و [[تصویر برداری]] فروسرخ هوا به هوا و هوا به زمین ساخته شده‌است. این سامانه از یک [[لیزر]] نشان‌گذار نیز بهره می‌برد که امکان استفاده از سلاح‌ها ی [[هدایت لیزری]] را برای اف-۳۵ فراهم می‌آورد. این سامانه همچنین باعث افزایش آگاهی وضعیتی خلبان اف-۳۵ از صحنه نبرد می‌شود.<ref name="lockheedmartin.com">http://www.lockheedmartin.com/us/products/F-35LightningIIEOTS.html</ref>
 
سامانه هدفگذاری الکترواپتیکی در یک قالب پنجره‌ای چند ضلعی ساخته شده از [[یاقوت کبود]] با دوام قرار گرفته‌است و زیر دماغه اف-۳۵ نصب می‌گردد. طراحی این سامانه بر اساس اصول کم پیدایی صورت گرفته تا خللی در رادار گریزی اف-۳۵ ایجاد نکند.<ref name="lockheedmartin.com" />
سامانه هدف‌گذاری الکترواپتیکی قابلیت تصویر برداری دوربرد باکیفیت بالا را داراست، طوری‌که به وسیله این سامانه می‌توان از فاصله ۸۰ کیلومتری پنجره‌های یک ساختمان را از هم تشخیص داد.<ref>https://www.youtube.com/watch?v=L2q65qOl1tM</ref>
 
خط ۲۰۰:
سامانه MADL توسط کمپانی هریس اختصاصاً برای جنگنده اف-۳۵ در حال توسعه است. سامانه MADL از شش [[آنتن]] [[آرایه فازی]] (AAAs) و سه واحد آنتن رابط (AIUs) که تمامی جهات را پوشش می هند تشکیل شده‌است.
سامانه MADL از باند [[فرکانس]] Ku برای ارسال سیگنال در یک الگو "daisy chain" استفاده می‌کند بدین گونه که هواپیمای اول سیگنال را برای هواپیمای دوم و سپس هواپیمای سوم و هواپیماهای بعدی ارسال می‌کند.<ref name="madl">http://defense-update.com/20120829_israel-us-negotiate-450-million-f-35i-avionic-enhancements.html#.VBf7L5SSy6M</ref>
استفاده از باند فرکانسی Ku و الگوی ارسال "daisy chain" توانایی LPI (احتمال کم رهگیری) و LPD (احتمال کم تشخیص) را برای این سامانه ارتباطی فراهم می‌کند. سامانه MADL به اف-۳۵ توانایی برقراری یک ارتباط شبکه‌ای امن و غیرقابل کشف با واحدهای هوایی، دریایی، زمینی و ماهواره‌ای را فراهم می‌کند.<ref name="madl" />
* خط ارتباطی لینک ۱۶
* سامانه رادیویی تک کاناله زمینی و هوایی (SINCGARS)
خط ۲۲۰:
 
=== اتاقک خلبان ===
[[اتاقک خلبان]] اف-۳۵ شامل یک [[صفحه نمایش]] ِ عریضِ تمام‌لمسی [[سراسرنما]] به اندازه ۲۰*۸ اینچ با تفکیک‌پذیری ۱۰۲۴ * ۲۵۶۰ پیکسل است. سامانه شناسایی گفتار موجود در اتاقک خلبان توسط کمپانی استرالیایی Adacel ساخته شده و طوری برنامه‌ریزی شده که به خلبان امکان کار کردن با هواپیما را به صورت ویژه‌ای می‌دهد. اف-۳۵ اولین هواپیمای عملیاتی آمریکا است که از این سامانه استفاده می‌کند، گرچه این سامانه در هارییر ۲ نیز مورد استفاده قرار گرفته بود و در دیگر جنگنده‌ها به صورت آزمایشی استفاده شده بود که می‌توان [[اف-۱۶|اف ۱۶ ویستا]] را در این [[میان نام]] برد.<ref name="dvi" />
 
یک سامانه نمایشگر نیز در کلاه خلبان گذاشته شده‌است. اف-۳۵ اولین جنگنده‌ای است که [[سامانه هاد]] ندارد و تنها از این سامانه بهره می‌جوید. اهرمک کنترل جنگنده نیز در سمت راست اتاقک خلبان قرار دارد.
خط ۲۶۷:
بوده‌است؛ که قرار است با افزایش تعداد سفارش‌ها طی سال‌های آینده کاهش یابد.
 
خواهد بود. [[پنتاگون|وزرات دفاع آمریکا]] همچنین با افزایش [[هزینه]]‌ها چرخه حیات این جنگنده را برای بیش از ۵۵ سال ۱٫۱ تیرلیون (هزارمیلیارد) دلار برآورد کرده بود. اما در برآوردهای جدید و دقیق تر این وزارتخانه هزینه چرخه حیات این جنگنده برای بیش از ۵۵ سال ۸۵۷ میلیارد دلار ذکر شده که ۲۲ درصد نسبت به برآورد قبلی کمتر است.<ref name="lc" />
 
افزایش هزینه‌های پروژه ساخت و توسعه اف-۳۵ منتقدین زیادی داشته با این حال اف-۳۵ ازران قیمت‌ترین جنگنده رادار گریز و نسل ۵ است که در آمریکا ساخته شده به‌طوری‌که قیمت آن نصف قیمت دیگر جنگنده نسل ۵ آمریکا [[اف-۲۲ رپتور|اف ۲۲]] است. همچنین قدرت نبرد این جنگنده این چند برابر جنگنده‌های نسل قبلی بوده که تمایل به استفاده از آن را بیش از پیش کرده‌است.
خط ۳۰۰:
[[ترکیه]]
* [[نیروی هوایی ترکیه]]: اف-۳۵ ای ۲ فروند سفارش داده شده - ۱۰۰ فروند طرح خرید.
به دلیل التهابات سیاسی بین آمریکا و ترکیه در خصوص خرید سامانه موشکی S400 از روسیه قرارداد خرید و آموزش خلبان بصورت یکجانبه توسط دولت آمریکا لغو گردید و دولت آمریکا تا نهم مرداد ۱۳۹۸ به خلبانان F35 تحت آموزش ترکیه فرصت داد تا خاک آمریکا را ترک کنند. <ref>https://www.f35.com/global/participation/turkey</ref>
<ref>https://www.f35.com/global/participation/turkey</ref>
[[پرونده:British F-35B in flight near Eglin AFB in May 2014.jpg|بندانگشتی|اف-۳۵ بی بریتانیا]]
[[بریتانیا]]
سطر ۳۱۰ ⟵ ۳۰۹:
 
[[اسرائیل]]
* [[نیروی هوایی اسرائیل]]: اف-۳۵ ای ۵۰ فروند سفارش داده شده - ۷۵ فروند طرح خرید<ref name="madl" />
 
[[ژاپن]]
سطر ۳۲۱ ⟵ ۳۲۰:
(۹۵ فروند تولید شده ۶۵ فروند سفارش داده شده)
* [[نیروی هوایی آمریکا]]: اف-۳۵ ای ۱۷۶۳ فروند طرح خرید<ref name="us">https://www.f35.com/global/participation/united-states</ref>
* [[نیروی دریایی آمریکا]]: اف-۳۵ سی ۲۶۰ فروند طرح خرید<ref name="us" />
* [[نیروی تفنگداران دریایی ایالات متحده آمریکا|سپاه تنفگندارن دریایی آمریکا]]: اف-۳۵ بی/سی ۴۲۰ فروند طرح خرید<ref name="us" />
 
== حوادث ==
در ۲۳ ژوئن ۲۰۱۴ یک فروند اف-۳۵ ای در پایگاه نیروی هوایی اگلین آمریکا، هنگام آماده شدن برای برخاست در ناحیه موتور دچار آتش‌سوزی شد. این آتش توسط آتش‌نشان‌ها با موفقیت مهار شد و خلبان به سلامت از هواپیما خارج شد. در پی این حادثه تمامی موارد تمرین در ۲۵ ژوئن متوقف و در پی آن پرواز تمامی جنگنده‌های اف-۳۵ در تاریخ ۳ ژوئیه متوقف شد.<ref>http://www.latimes.com/business/aerospace/la-fi-f-35-fire-grounded-20140626-story.html</ref> در بررسی حادثه توسط کارشناسان، بخش‌هایی از قطعات موتور آتش گرفته بر روی زمین کشف شد که نشان‌دهندهٔ یک [[نقص فنی]] قابل توجه بود.<ref>http://www.reuters.com/article/2014/06/27/lockheed-fighter-engine-idUSL2N0P818G20140627</ref> ناوگان‌ها جنگنده‌های اف-۳۵ دوباره از ۱۵ ژوئیه اجازه پرواز را بدست آوردند.<ref>http://www.latimes.com/business/la-fi-f35-plane-fire-20140625-story.html</ref> یافته‌های اولیه نشان می‌دهد که سایش بیش از حد تیغه‌های فن موتور ایجاد افزایش فشار در نهایت به شکست فاجعه‌بار فن انجامیده‌است.<ref>http://www.defensenews.com/article/20140713/SHOWSCOUT15/307130026/Kendall-Fan-Blade-Rubbing-Cause-F-35-Fire</ref> به گفته برخی منابع یک اف_۳۵متعلق به ایالات متحده آمریکا سقوط کرده‌است اما از سرنوشت جنگنده خبری نیست.
 
در تاریخ ۲۸ سپتامبر ۲۰۱۸، یک فروند اف-۳۵ بی [[سپاه تفنگداران دریایی ایالات متحده آمریکا]] در نزدیکی [[پایگاه نیروی هوایی، دریایی بیوفورت]] [[کارولینای جنوبی]]، پس از اجکت موفقیت‌آمیز خلبان سقوط کرد. خلبان این جنگده نجات یافت اما خود هواپیما در این حادثه نابود شد. این نخستین سقوط در تاریخچه اف ۳۵ بود که به سرعت خبرساز شد.<ref name=":0" /><ref>https://www.stripes.com/news/us/f-35b-lightning-ii-fighter-jet-crashes-pilot-ejects-in-south-carolina-1.549535</ref> در پی این سقوط [[وزارت دفاع]] آمریکا پرواز این جنگنده‌ها را متوقف کرد. سخنگوی پروژه اف-۳۵ گفت: آمریکا، اسرائیل و بریتانیا پرواز این هواپیماها را به حال تعلیق درآورده‌اند. تعلیق پرواز این هواپیما به خاطر بازرسی در سیستم سوخت‌رسانی صورت گرفته‌است.<ref name=":0">{{یادکرد خبر|کوشش=|تاریخ=۱۹ مهر ۱۳۹۷|عنوان=آمریکا جنگنده‌های اف ۳۵ را زمین‌گیر کرد|نشانی=http://www.bbc.com/persian/world-45827703|ناشر=بی‌بی‌سی فارسی|زبان=|doi=|تاریخ بازدید=|تاریخ بازبینی=}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۱۸ مهر ۱۳۹۷|وبگاه=رادیو فردا|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/new-reader-19-mehr/29536750.html|عنوان=تعلیق پرواز جنگنده‌های رادارگریز اف-۳۵{{!}}خبرخوان|بازبینی=}}</ref>پس از انجام بازرسی‌های فنی تا اواسط ماه اکتبر ۲۰۱۸ بیشتر جنگنده‌های اف ۳۵ پروازهای خود را دوباره از سر گرفتند.<ref name=":1" />
 
در تاریخ ۹ آوریل ۲۰۱۹ یک جنگنده اف-۳۵ نیروی هوایی ژاپن در حالی که مشغول پرواز بر فراز اقیانوس آرام بود، ناپدید شد. این جنگنده در حالی که در ۱۳۵ کیلومتری میزاوا، شهری در شمال شرق ژاپن پرواز می‌کرد از صفحه رادار محو شد. بعد از این حادثه ژاپن ۱۲ جنگنده دیگر اف-۳۵ خود را زمین‌گیر کرد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=لاشه جنگنده اف-۳۵ ژاپن در اقیانوس آرام پیدا شد |نشانی=http://www.bbc.com/persian/world-47876983}}</ref>
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/لاکهید_مارتین_اف-۳۵_لایتنینگ_۲»