کاردستی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ←‏top: اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی
Alichopani (بحث | مشارکت‌ها)
بخش های زیادی از مقاله را تکمیل کردم و مشکلات ویرایشی را رفع کردم.
برچسب‌ها: دارای ادبیات عامیانه ویرایشگر دیداری
خط ۱:
{{ویکی‌سازی}}
{{تمیزکاری}}
'''کار دستی:''' . [ رِ دَ ] (ترکیب وصفی، اِ مرکب ) عمل یدی .یدی، کاری که با دست کنند. ||کاردستی (اِرا مرکبمی )نامتوان ماده‌ایمحصول ازفعالیت، موادهمکاری درسیو درهماهنگی آموزشگاه‌هابین کهذهن، دانشچشم آموزانو رادست بیشتردر با قسمت‌های عملی وساختن صناعیاشیاء آشناتعریف میسازدکرد.
 
که در هویدا شدن خلاقیت و استعداد کودکان مؤثر بود.در واقع می‌توان " کاردستی"“کاردستی” را نوعی ابزار کمک آموزشی در تفهیم و ارائه بهتر محتوای درسی برای دانش آموزانفرد خواند . پس نمی‌توان " کاردستی"“کاردستی” را نوعی [[صنعت]] یا پیشه خواند که کاربردی هم باشد. لذا این برداشت به اشتباه از سوی افراد غیر مطلع از معانی لغات، به وجود آمد که هم‌اکنون نیز برخی به اشتباه آن را به جای واژه صنایع دستی به صورت کارِدستی به کار می‌برند. کاردستی هنر بین تمرکز ذهن و دست است، بسیاری اوقات دیده شده افراد در بزرگسالی نمی‌توانند به راحتی تعادلی بین ذهن و دست خودشان برقرار کنند، [http://radiokodak.com/term/48/600-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9-%D9%86%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86 کاردستی] در دوران کودکی می‌تواند کمک بسیاری به هماهنگی دست و ذهن بکند.
برداشت اشتباه از واژه " کاردستی " ( به سکون ر ) به معنی صنایع دستی
 
کاردستی هنر بین تمرکز ذهن و دست است. بسیاری اوقات دیده شده افراد در بزرگسالی نمی‌توانند به راحتی تعادلی بین ذهن و دست خودشان برقرار کنند، کاردستی در دوران کودکی می‌تواند کمک بسیاری به هماهنگی دست و ذهن بکند.
از شروع دوران [[حکومت پهلوی]] دوم با تغییراتی که در سیستم آموزشی ایران داده شد، درس "کاردستی و نقاشی" نیز به مجموعه دروس آموزشی اضافه شد . کلمه "کاردستی" خود کلمه جدیدی بود (که حتی در لغت‌نامه دهخدا نیز معنی برای آن یافت نشد) که برای این واحد درسی انتخاب شده بود. کاردستی بیشتر ساخت احجام و اشکال کاغذی بود که با استفاده از [[کاغذ]]، [[چوب]]، [[قیچی]]، [[چسب]]، مداد و خرده ریزه‌هایی که امکان بازیافت داشت، شکل گرفته و ساخته میشد.مانند ساخت قایق در حد اسباب بازی با استفاده از چوب کبریت یا شکلی از کلبه روستایی با الیاف نی، و ...
 
در هر انسانی چه کودک، چه جوان و چه پیر ذوق خلاقانه وجود دارد. زیرا همه‌ی ما از تمایل فطری برای استفاده از دست ‌های خود و مواد لازم به عنوان ابزاری برای بیان هنری برخوردار هستیم. چنانچه زمینه و فرصت ‌های مناسب فراهم شود حتی کودکان خردسال سنین قبل از دبستان نیز با استفاده از ابزار هنری احساسات خود را بیان نموده و لذت می‌برند.
که در هویدا شدن خلاقیت و استعداد کودکان مؤثر بود.در واقع می‌توان " کاردستی" را نوعی ابزار کمک آموزشی در تفهیم و ارائه بهتر محتوای درسی برای دانش آموزان خواند . پس نمی‌توان " کاردستی" را نوعی [[صنعت]] یا پیشه خواند که کاربردی هم باشد. لذا این برداشت به اشتباه از سوی افراد غیر مطلع از معانی لغات، به وجود آمد که هم‌اکنون نیز برخی به اشتباه آن را به جای واژه صنایع دستی به صورت کارِدستی به کار می‌برند. کاردستی هنر بین تمرکز ذهن و دست است، بسیاری اوقات دیده شده افراد در بزرگسالی نمی‌توانند به راحتی تعادلی بین ذهن و دست خودشان برقرار کنند، [http://radiokodak.com/term/48/600-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9-%D9%86%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86 کاردستی] در دوران کودکی می‌تواند کمک بسیاری به هماهنگی دست و ذهن بکند.
 
کاردستی‌ها اصولا جنبه آموزشی و تمرکزی برای کودکان دارند اما از طرف دیگر برخی از انواع کاردستی‌ها هستند که جنبه‌ی کاربردی و هدیه دادنی دارند. کاردستی‌‌هایی که در قالب هدیه از طرف کودکان به عزیزانشان داده می‌شود از آنجایی که جنبه کاربردی پیدا می‌کنند باعث افزایش حس با‌ارزش‌بودن در فرد می‌شود.
 
تصور کنید مادری که از طرف فرزند خود گلی دست‌ساز به عنوان کادو دریافت می‌کند، این گل را به‌ یخچال خانه چسبانده و عکس این گل را نیز در پس‌زمینه‌ی تلفن همراه خود قرار داده است. در این حالت تصور کنید کودک چقدر احساس دیده شدن و ارزشمندی می‌کند. به همین دلیل خانواده‌ها بایستی تلاش بکنند که به کودکان خود از طریق ساخت این کاردستی‌ها احساس با ارزش بودن بدهند.
 
[[نقاشی]]، [[مجسمه‌سازی|مجسمه سازی]] و سایر هنرها نه تنها وسیله‌ای برای بروز افکار درونی، تمایلات و خواسته ‌های آنان است، بلکه خود، هدف و منظور تعلیم و تربیت تلقی می‌شود. زیرا هدف در آموزش و پرورش به فعل در آوردن و توسعه‌ی توانایی‌‌های بالقوه‌ی فرد است.
 
هنر به کودکان و نوجوانان و حتی بزرگسالان امکان می‌دهد تا با کار‌های عملی، ساختن و طراحی کردن را تجربه کنند و این خود موجب پرورش خلاقیت آنان می‌شود. در این میان قوای حسی و حرکتی فرد تقویت شده در نتیجه مخاطبانی خواهیم داشت که آموخته‌اند حواس خود را به کار گیرند (خوب نگاه کنند، خوب بشنوند، خوب لمس کنند، خوب بو کنند و خوب بچشند)، بین آموخته‌ها و اعمالشان ارتباط ایجاد کنند و همچنین حساس و فعال باشند.
 
به همین دلایل هدف از تربیت هنری و به طور گسترده تری مجموعه فعالیت‌های دبستانی و پیش‌دبستانی (نقاشی، شعر، کاردستی، قصه، نمایش خلاق، فعالیت‌‌های علمی و…) آموزش کودکان به کمک نیروی خلاقانه‌ای است که در خود دارند و هدف این نیست که یک سری معلومات قالب‌ریزی‌شده به آن‌ها تحمیل شود.<ref>[https://www.nojavanha.com/%da%a9%d8%a7%d8%b1%d8%af%d8%b3%d8%aa%db%8c-%db%8c%d8%a7-%d8%a7%d8%b1%db%8c%da%af%d8%a7%d9%85%db%8c-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa%d8%9f-%d9%81%d9%88%d8%a7%db%8c%d8%af-%d9%88-%d9%85%d8%b2%d8%a7%db%8c%d8%a7/ کاردستی یا اریگامی چیست؟]. [https://www.nojavanha.com/ نشریه نوجوان‌ها]</ref>
 
== تاریخچه کاردستی در ایران و جهان ==
از آنجا که وجود [[کاغذ]] یک پیش‌نیاز بدیهی برای پیشرفت اریگامی (هنر کاغذ و تا) بوده، بهتر است ابتدا اشاره‌ای به [[پیشینه کاغذ|تاریخچه‌ی کاغذ]] داشته باشیم.
 
قبل از اختراع کاغذ از مواد متفاوتی برای نوشتن استفاده می شد که می توان به عنوان مثال از [[پاپیروس]]، طومار پوستین، پارچه و پوست درخت نام برد. چینی‌ها از پارچه‌های بافته‌شده برای این منظور استفاده می‌کردند.
 
تسایی لون، که وزیر کشاورزی [[چین]] بود، روش ساخت کاغذ را در حدود سال ۱۰۵ میلادی اختراع کرد. این روش تا حدود پانصد سال به شکل یک راز نگهداری می‌شد. در ابتدای قرن هفتم میلادی، راهبان بودایی، این صنعت را از چین به ژاپن وارد کردند. در نیمه‌ی قرن هشتم میلادی و پس از استیلای اعراب مسلمان بر آسیای مرکزی، این صنعت به دست اعراب به نقاط دیگر برده شد و در قرن دهم میلادی به مصر و در قرن دوازدهم میلادی به اسپانیا رسید.
 
پس از ورود اعراب به سیسیل این صنعت وارد ایتالیا شد و کارگاه های کاغذسازی در سال ۱۲۷۶ در فابریانوی ایتالیا و در سال ۱۳۴۸ در تروی فرانسه آغاز به کار کردند.
 
از این زمان به بعد، یعنی از نیمه‌ی دوم قرن چهاردهم میلادی، مصرف کاغذ برای کتاب در اروپا متداول شد.
 
اگر چه از ابتدای همین قرن استفاده از کاغذ در انگلستان رواج یافت، ولی اولین کارگاه تولید کاغذ در قرن پانزدهم در [[هرتفورد]] انگلستان برپا شد. اولین کارگاه ساخت کاغذ در آمریکای شمالی در سال ۱۶۹۰ در راکسبرو ایجاد شد.
 
گروهی معتقدند که اولین بار تاکردن کاغذ در چین متداول شده است و استفاده از ماکت های کاغذی خانه برای سوزاندن در مراسم تدفین از دلایل این ادعاست. اما شکی نیست که این ژاپنی ها بودند که هنر اوریگامی را کمال بخشیدند و به عبارتی از آن خود ساختند.
 
طبق بیانات [[کالوپاناجیوتیس|کالوپ]] (kallop) هنر اوریگامی در زمره اولین هنرها شناخته شده است که دارای رتبه برابری با هنر نفاشی و مجسمه سازی می‌باشد و ژاپنی ها در جشن‌ها و رسومات تشریفاتی خود از آن بهره می‌بردند. به عنوان مثال هدایای خود را با اشکال دکوری اوریگامی زینت می دادند.
 
هوندا (Honda) نیز اشاره دارد که ابتدا کاغذ کالای گرانقیمتی بوده که در سرگرمی ها و جشن‌های اشرافی استفاده می‌شده. بنابراین این هنر محدود به مراسمات خاص تشریفاتی بوده است، مانند پروانه های کاغذی نر و ماده که برای تزیین فنجان­ ها در مراسم ازدواج استفاده می­ شده است.
 
اوریگامی در دوره‌های مختلف تاریخی ژاپن، حضور داشته است. در خلال دوره‌ی موروماچی (MUROMACHI PERIOD 1333 – ۱۵۷۳) اوریگامی مدرن به گونه‌ای اصولی توسط یک نویسنده‌ی ناشناس نگاشته شده است. سپس در دوره‌ی ادو (EDO PERIOD 1603-1867)  اوریگامی به صورت یک سرگرمی فراگیر و عمومی درآمد که البته در آن زمان orisue نامیده می شد.
 
اولین کتاب های اوریگامی که شامل دیاگرام و طرح ساخت اشکال بودند در ربع اول قرن هجدهم میلادی منتشر شدند.
 
در دوره‌ی میجی (MEIJI PERIOD 1868 – ۱۹۱۲) اوریگامی در برنامه‌ی درسی مدارس و حتی مهدکودک‌ها وارد شد تا کودکان هنر و مهارت کار با انگشتان را بیاموزند. از آن زمان به بعد اوریگامی برای سرگرمی و آموزش در مقیاس وسیع مورد استفاده قرار می گیرد.
 
کتاب «چگونه ۱۰۰۰ مرغ دریایی بسازیم؟» که در سال ۱۷۹۷ در ژاپن به چاپ رسید را می توانیم از اولین کتاب های اوریگامی به شمار آوریم .
 
گروهی معتقدند که در اسپانیا خم کردن کاغذ مستقل از ژاپن ابداع شد. گنجشک کاغذی اسپانیایی (Pajarita) قبل تر از قرن شانزدهم میلادی ساخته شده است. در انگلستان نیز از حدود قرن شانزدهم میلادی از روش­هایی برای تا کردن دستمال سفره بر روی میز غذا در محافل استفاده می­ شده است، که احتمالا بعدها به تا کردن کاغذ تبدیل شده باشد. هر چند امروزه آن را قسمتی از اوریگامی می دانند ولی احتمال ابداع آن به طور مستقل از اوریگامی نیز مطرح است.
 
در سال ۱۹۶۷‪ انجمن بریتانیایی اوریگامی بنیان نهاده شد که در حال حاضر از سراسر جهان عضو دارد و کتابخانه آن زمینه ی اوریگامی بسیار قابل توجه است.
 
پس از جنگ دوم جهانی آثار زیادی در زمینه اوریگامی به چاپ رسیده و انجمن‌های فراوانی تاسیس شده اند. از مهم ترین آن‌ها می توان از انجمن بین المللی اوریگامی نام برد که توسط آکیرا یوشیزاوا بنیان گذاری شده است.<ref>[https://www.nojavanha.com/%da%a9%d8%a7%d8%b1%d8%af%d8%b3%d8%aa%db%8c-%db%8c%d8%a7-%d8%a7%d8%b1%db%8c%da%af%d8%a7%d9%85%db%8c-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa%d8%9f-%d9%81%d9%88%d8%a7%db%8c%d8%af-%d9%88-%d9%85%d8%b2%d8%a7%db%8c%d8%a7/ کاردستی یا اریگامی چیست؟]. [https://www.nojavanha.com/ نشریه نوجوان‌ها]</ref>
 
در ایران نیز از شروع دوران [[حکومت پهلوی]] دوم با تغییراتی که در سیستم آموزشی ایران داده شد، درس "کاردستی و نقاشی" نیز به مجموعه دروس آموزشی اضافه شد . کلمه "کاردستی" خود کلمه جدیدی بود (که حتی در لغت‌نامه دهخدا نیز معنی برای آن یافت نشد) که برای این واحد درسی انتخاب شده بود. کاردستی بیشتر ساخت احجام و اشکال کاغذی بود که با استفاده از [[کاغذ]]، [[چوب]]، [[قیچی]]، [[چسب]]، مداد و خرده ریزه‌هایی که امکان بازیافت داشت، شکل گرفته و ساخته میشد. مانند ساخت قایق در حد اسباب بازی با استفاده از چوب کبریت یا شکلی از کلبه روستایی با الیاف نی، و ...
 
که در هویدا شدن خلاقیت و استعداد کودکان مؤثر بود. در واقع می‌توان "کاردستی" را نوعی ابزار کمک آموزشی در تفهیم و ارائه بهتر محتوای درسی برای دانش آموزان خواند. پس نمی‌توان "کاردستی" را نوعی [[صنعت]] یا پیشه خواند که کاربردی هم باشد. لذا این برداشت به اشتباه از سوی افراد غیر مطلع از معانی لغات، به وجود آمد که هم‌اکنون نیز برخی به اشتباه آن را به جای واژه صنایع دستی به صورت کارِدستی به کار می‌برند. کاردستی هنر بین تمرکز ذهن و دست است، بسیاری اوقات دیده شده افراد در بزرگسالی نمی‌توانند به راحتی تعادلی بین ذهن و دست خودشان برقرار کنند، [http://radiokodak.com/term/48/600-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9-%D9%86%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86 کاردستی] در دوران کودکی می‌تواند کمک بسیاری به هماهنگی دست و ذهن بکند.
 
کاردستی‌ها اصولا جنبه آموزشی و تمرکزی برای کودکان دارند اما از طرف دیگر برخی از انواع کاردستی‌ها هست که جنبه کاربردی و هدیه دادنی دارند. کاردستی‌هایی که در قالب هدیه از طرف کودکان به عزیزانشان داده می‌شود از آنجایی که جنبه کاربردی پیدا می‌کنند باعث افزایش حس با ارزش بودن در کودکان می‌شود. تصور کنید مادری که از طرف فرزند خود گلی دست ساز به عنوان کادو دریافت می‌کند، این گل را به یخچال خانه چسبانده و عکس این گل را نیز در پس زمینه تلفن همراه خود قرار داده ست در این حالت تصور کنید کودک چه احساس با دیده شدن و ارزش بودنی می‌کنند به همین دلیل خانواده‌ها بایستی تلاش بکنند که به کودکان خود از طریق ساخت این کاردستی‌ها احساس با ارزش بودن بکنند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=نیوشا پروازوند|کد زبان=fa|تاریخ=|وبگاه=رادیو کودک|نشانی=http://radiokodak.com/term/5500/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D9%87%D8%AF%DB%8C%D9%87|عنوان=ساخت کاردستی هدیه}}</ref>
 
== فواید و کاربرد‌های کاردستی و اریگامی ==
۱- '''ایجاد ارتباط عاطفی''': در‌ یکی از بررسی ‌های انجام شده حدود ده خانواده در نظر گرفته شد. به افراد خانواده ها اطلاعات اولیه کاردستی و ساخت چند شکل ساده آموزش داده شد، با توجه به رفتار و لغات بکار برده شده درگفتگوی بین اعضای خانواده در قبل از آموزش و بعد از آن، مراوده ‌های بین اعضای خانواده خلاق و دوستانه‌تر شده بود. همین کار با چند گروه دانش آموز و بعد به صورت تک نفره نیز صورت گرفت. ایجاد روابط اجتماعی دوستانه تر و ایجاد علاقه به شکل ساخته شده از طرف سازنده‌ی آن، نیز به خوبی قابل مشاهده بود.<ref>[https://www.nojavanha.com/%da%a9%d8%a7%d8%b1%d8%af%d8%b3%d8%aa%db%8c-%db%8c%d8%a7-%d8%a7%d8%b1%db%8c%da%af%d8%a7%d9%85%db%8c-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa%d8%9f-%d9%81%d9%88%d8%a7%db%8c%d8%af-%d9%88-%d9%85%d8%b2%d8%a7%db%8c%d8%a7/ کاردستی یا اریگامی چیست؟]. [https://www.nojavanha.com/ نشریه نوجوان‌ها]</ref>
 
۲- '''توانایی حل معما''': تمام انسان‌ها به حل مشکل یا معما علاقه‌مند هستند، بخصوص انسان‌‌های اهل علم، طراحی، مهندسی، گرافیک، ریاضی، فیزیک و. .. که عاشق حل مسائل علمی و ذهنی می باشند. دنیای کاردستی و اریگامی از این بابت یکی از سرآمدترین و هیجان انگیزترین علم و هنری است که بشر به آن دست یافته است. صرف نظر از کارآمدی و کارایی آن برای بسیاری از علوم، تمرین بسیار خوبی برای ایجاد خلاقیت و ذوق مثبت و سازنده در تمامی افراد از کودکان تا بزرگسالان است.
 
اریگامی بیش از آنکه یک علم یا یک هنر باشد، یک نیاز برای انسانی است که می خواهد خلاق و پویا باشد. ما چه بخواهیم و چه نخواهیم اریگامی جزء مهمی از دنیای حال و مخصوصاً آینده‌ی ما خواهد بود. تا کنون به دلایل مختلف از جمله عدم وجود خلاقیت ها و فرهنگ سازی ‌های مناسب و کار آمد، در رسانه ها از جمله رادیو و تلویزیون، روزنامه ها و. .. اطلاع رسانی و بستر سازی مناسب در این زمینه انجام نشده است. مثلاً برای تهیه کنندگان برنامه ‌های تلویزیونی ساخت برنامه ‌های کم محتوی آسان تر است، تا ساخت برنامه ‌های ناب و کارآمدی که حاصل تحقیق، مطالعه و استفاده از طرح ‌های صاحب نظران باشد.
 
روزنامه ‌های ما نیز ترجیح می دهند و برایشان ساده تر است که به حوادث روزمره بپردازند تا به علوم و فرهنگ ‌هایی که توسعه آنها موجب رشد و پویایی جامعه می گردد. با این دید، هر دو رسانه در جذب ایده و طرح ‌های نو و کار آمد، چندان ابتکار عملی ندارند. بنابر این تمام افراد خوش فهم باید با استفاده از امکانات پیشرفته دنیای ارتباطات، به پیشرفت جامعه کمک کنند و کم کاری رسانه ها را پر نمایند. بجای چشم دوختن بدست این و آن و اینکه مدام بپرسیم دیگران برای ما چه کاری کرده اند خوب است که گاهی به این بیندیشیم که ما برای کشور و مردم مان چه کاری انجام داده ایم و می توانیم انجام دهیم.<ref>[https://www.nojavanha.com/%da%a9%d8%a7%d8%b1%d8%af%d8%b3%d8%aa%db%8c-%db%8c%d8%a7-%d8%a7%d8%b1%db%8c%da%af%d8%a7%d9%85%db%8c-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa%d8%9f-%d9%81%d9%88%d8%a7%db%8c%d8%af-%d9%88-%d9%85%d8%b2%d8%a7%db%8c%d8%a7/ کاردستی یا اریگامی چیست؟]. [https://www.nojavanha.com/ نشریه نوجوان‌ها]</ref>
 
۳- '''رشد نظم و ترتیب بهتر در کارها''': همانطور که می دانید در ساخت کاردستی نظم و ترتیب بسیار مورد اهمیت است به طوری که در مواردی اگر شما مراحل اجرای کار را به درستی اجرا نکنید و نظم آنها را بهم بزنید نتیجه کار چیزی که می خواستید نمی شود و نمی توانید کاردستی مورد نظر را بسازید.
 
4- '''افزایش مهارت دست ها''': کاردستی همانطور که از نامش پیداست نیاز به درگیری دستان شما دارد و یکی از راه ‌های افزایش در یک عضو بکارگیری آن عضو در اجرای کارها وامور است که کاردستی یکی از بهترین شیوه ‌های تقویت مهارت در دست ها و انگشتان می باشد.
 
5- '''هماهنگی اندیشه و عمل''': در بالا نیز اشاره کردیم که در ساخت کاردستی و اریگامی [[ذهن]] فرد درگیر می شود و همینطور گفتیم که لازم است برای نتیجه گرفتم در ساخت کاردستی کارها با ترتیب و نظم خاص انجام شوند. اینکه مسیر ساخت کاردستی چه نظمی داشته باشد و‌یه چه شکلی باشد توسط اندیشه و ذهن فرد انجام می شود ولی اجرای این مسیر و نظم توسط ابزارها و جسم فرد هست که باید به صورت عملی کار انجام شود و گفتیم برای اینکه کار دستی به درستی ساخته شود باید تمام اینها در کنار یکدیگر باشند که این باعث می شود فرد بین فکر و اندیشه و عمل خود یک هماهنگی ایجاد کند تا نتیجه ای که می خواهد را بگیرد.<ref>[https://www.nojavanha.com/%da%a9%d8%a7%d8%b1%d8%af%d8%b3%d8%aa%db%8c-%db%8c%d8%a7-%d8%a7%d8%b1%db%8c%da%af%d8%a7%d9%85%db%8c-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa%d8%9f-%d9%81%d9%88%d8%a7%db%8c%d8%af-%d9%88-%d9%85%d8%b2%d8%a7%db%8c%d8%a7/ کاردستی یا اریگامی چیست؟]. [https://www.nojavanha.com/ نشریه نوجوان‌ها]</ref>
 
== منابع ==