تومان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
←‏طرح اصلاح پول ملی ایران: درج اطلاعات بهمراه منبع
←‏تاریخچه: اصلاح اشتباه تایپی
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۱۱:
 
== تاریخچه ==
مغولها، پس از تسلط خود بر سرزمینهای مغلوب،‌ سکه‌های نقره رواج دادند. با آنکه در زمان مغول سکه نقره در ایران رایج بود، صرافان به علت تنزل ارزش پول و جلوگیری از تقلبانیتقلباتی که در دینار بود، از «تومان» به عنوان واحد پول استفاده می‌کردند که ارزش آن معادل 10 هزار دینرادینار بود. «تومان»‌ پول محاسباتی محسوب می‌شد و به صورت فیزیکی وجود نداشت. ماموران دولت نیز برای جلوگیری از تنزل درآمد خزانه مالیاتها را به تومان تسعیر و وصول می‌کردند. تسعیر پولها با این پول فرضی منبع درآمد سرشاری برای صرافان و بانکداران شده بود. همچنین به واسطه تهی‌شدن خزانه دولت از پول، فساد دستگاههای دولتی و افزایش براتهای عمده خزانه که توسط عمال دیوان در مقابل خرید اسلحه صادر شده بود، در سال ۶۹۳ هجری قمری فرمان رواج یک نوع پول کاغذی به نام «[[چاو (پول)|چاو]]» صادر و در هر شهر تشکیلاتی تحت عنوان «چاو‌خانه»‌ ایجاد شد تا چاو جایگزین زر و سیم رایج شود.
 
در [[صفویان|دوران صفویه]] تومان در محاسبات دیوانی استفاده می‌شد اما سکه‌ای به این نام و ارزش ضرب نمی‌شد. پرارزش‌ترین سکهٔ این دوران «محمدی» نام داشته و ۱۰۰ دینار (معادل یک‌صدم تومان) ارزش داشت. مطابق سفرنامه [[شاردن|شاردَن]] ارزش یک تومان در [[دوران صفوی]] معادل ۴۵ لیره فرانسوی آن روزگار بوده‌است که ارزش امروزی آن تقریباً ۷۰۰ [[دلار آمریکا]] یا دو [[سکه بهار آزادی|سکهٔ بهار آزادی]] می‌شود.
خط ۹۸:
==== حکومت خودمختار آذربایجان ====
دومین حکومتی که پس از ناصرالدین شاه قاجار دست به انتشار اسکناس با واحد تومان زد، [[حکومت خودمختار آذربایجان|حکومت ملی آذربایجان]] به رهبری [[سید جعفر پیشه‌وری|جعفر پیشه وری]] بود. این اسکناس ها شامل یک تومنی، پنج تومنی، ده تومنی و پنجاه تومنی بودند. جالب آنکه نوشتار ''تومان'' در این برگه ها به ''تومن'' تغییر یافته بود.
 
== مشکلات کنار گذاشتن تومان ==
استفاده مردم ایران از یکای پول تومان به جای ۱۰ ریال باعث سردرگمی و مشکلاتی شده‌است. چون پول رسمی بر اساس ریال است و مردم در ذهن‌شان تومان را به کار می‌گیرند مجبورند هر گاه که قیمتی را به ریال می‌شنوند آن را به تومان تبدیل کنند و این موضوع یک تلاش ذهنی بی‌فایده را بر ایرانیان تحمیل می‌کند که گاهی با خطا همراه می‌شود. در بسیاری از مواقع نیز مشخص نیست که قیمت درج شده به تومان است یا ریال. چنین وضعیتی که یکای پول متفاوت به این شکل (یکی رسمی و دیگری در میان مردم) وجود داشته باشد تنها در ایران حکم فرماست. این موضوع برای گردشگران خارجی در ایران نیز باعث مشکل می‌شود. یکی از مقامات [[بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران|بانک مرکزی ایران]] گفته‌است که بانک مرکزی قصد دارد یکای ریال را به یکای تومان تغییر دهد.<ref>[http://www.presstv.com/detail.aspx?id=68427&sectionid=351020102 Reports: Toman Iran's new currency] PressTV, September 4 2008</ref>