قدیم‌ترینکهن ترین و مقدس‌ترین سپندترین بخشِ اوستا کتاب دینی زرتشتیان، گاتاها می‌باشد. از زمان‌های بسیار قدیمکهن گاتاها را سخنان و اشعارسروده های خود زرتشت می‌دانستند.<ref name="ReferenceA">تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام، ص ۳۷</ref>
اوستایی که اکنون در دست است تنها یک چهارم کتابی است که در دوره [[شاهنشاهی ساسانی]] وجودپدید داشته‌است.<ref>تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام، ص ۳۶</ref> اوستا در شکلساختار و چهره کنونی خود شاملفراگیر از پنج بخش است. بخش‌های اوستا عبارتندفراگیر از:
* یسنا ([[یسنه]]) به معنی و چمار پرستش و نیایش است و مهم‌ترینارزنده قسمتترین بخش اوستاست. سخنان زرتشت موسوم به نام گاتاها در آن گنجانده شده‌است. کلاً روی هم رفته فراگیر از شامل ۷۲ فصل یا فرگرد یا [[هات]] است.<ref name="تاریخ ادبیات پیش از اسلام، ص ۴۰">تاریخ ادبیات پیش از اسلام، ص ۴۰</ref>
* [[ویسپرد]] شباهتهمانندی تامیکامل و ازگاری به یسنه دارد و همراه آن در مراسمبزم های دینی خوانده‌می‌شود.<ref>تاریخ ادبیات پیش از اسلام، ص ۴۲</ref>
* یشت از برای ستایش پروردگار و نیایش [[امشاسپندان]] و فرشتگان و ایزدان است. از نظرنگر قدمتدیرینگی زبانی احتمالاًشاید چند سده با عهد زمانه گاتاها اختلافدگرسانی زمانی دارد.<ref name="تاریخ ادبیات پیش از اسلام، ص ۴۰"/><ref>پورداود، یشت‌ها، جلد اول، ص ۶</ref> یشت‌ها گروهی از متن‌هاینوشته های کهن هستند که از راه تلفیق و هم امیزی در گنجینه آیین زرتشتی گنجانده شده‌اند.<ref>دین‌های ایران باستان، ص ۵۲</ref>
* [[وندیداد]] به معنی و چمار داد و ایین قانون است. این بخش شاملفراگیر از بسیاری از قوانین مذهبیو ایین نامه های دینی و [[احکام دینی]] زرتشتیان می‌شود. تألیفگرداوری آن معمولاً بیشتر به پس از دوره هخامنشی نسبت و روا داده‌می‌شود.<ref>تاریخ ادبیات پیش از اسلام، ص ۶۲</ref> زبان و شیوه سبک و انشاء وندادید با این فرضانگاره که همه کتاب از دوره اول [[اشکانی]] است، کاملاً و ازگارا سازگار است.<ref>مزداپرستی در ایران قدیم، ص ۱۳۷</ref>
* [[خرده‌اوستا]] به معنیچمار اوستای کوچک است. برای شرح و ویچار [[نماز]]، ادعیه،ادعیه نیایش، روزهای متبرک فرخنده ماه و اعیادجشن مذهبیهای دینی سال و سایردیگر مراسمبزم مثلهای دینی همانند [[سدره‌پوشی|سِدرِه‌پوشی]] و [[کستی|کُستی]] بستن کودکان، عروسی، سوگواری و غیرهدیگر ایینها درست شده‌است. این قسمتبخش از اوستا در زمان [[شاپور دوم]] شاه ساسانی بینمیانه سال‌های [[۳۱۰ (میلادی)|۳۱۰]] تا [[۳۷۹ (میلادی)|۳۷۹]] و توسطبدست [[آذرباد مهراسپندان]] تألیفگرداوری شده‌است.<ref>گات‌ها، پورداوود، ص ۴۴ تا ۶۰</ref>
