. . <ref>{{یادکرد وب|عنوان=معرفی شهرستان زابل|نشانی=https://www.sbportal.ir/fa/cities/zabol|وبگاه=استانداری سیستان و بلوچستان|بازبینی=2019-07-08|کد زبان=fa|نام=استانداری سیستان و|نام خانوادگی=بلوچستان}}</ref>
<big>'''دلیل نامگذاری بلوچ و بلوچستان'''</big>
نخستین ظهور بلوچان در آثار تاریخی در کتاب [[حدودالعالم]] و نیز در [[مقدسی]] با نام بلوص است در نسخه جدید است.در کتاب‌های جغرافیائی وشاهنامه از این قوم (همراه با طایفه کوچ - یا قفص) در حدود [[کرمان]] وکرانه خزریاد می‌شود. پس از آن بر اثر عوامل تاریخی این قوم به کناره‌های [[دریای عمان]] رسیده و در همان‌جا [[اقامت (محل اقامت)|اقامت]] کردند. در مورد قوم بلوچ بعضی از محققین معتقدند که آن‌ها یکی از نسل هندو هستند که متعلق به ایران نمی‌باشند ولی سرهنگ دیمز که اشتباهات زیادی در کارنامه خود دارد در نوشته خود The Baloch Race بلوچها را ایرانی النسل می‌داند. در کتاب (ایتهنوگرافی آف افغانستان) دکتر بیلو لفظ بلوچ را از دو لفظ سانسکریتی «بل» و «اوچا» می‌داند که معنی آن (زورآور یا طاقتور) می‌باشد که به گذشت وقت تبدیل به بلوچ شده و بلوچها را به راجپوت‌ها منسلک می‌کند. آقای سرایچ رالنسن(rawlinson)در کتاب خود بنام «پادشاهی قدیم» در مورد بلوچ این نظر را دارد. «لفظ بلوچ از بالوس یا بلوص ایجاد شده که لقب پادشاه بابل بوده». در مکران از زمان‌های قدیم سه قوم چادرنشین سکنی داشته‌اند یکی همان طایفه بلوچ است که تازیان به آن‌ها «بلوص» گفته‌اند و هنوز در این ناحیه سکنی دارند و سپس در سده‌های اخیر اخیر مکران را بلوچستان نام گذاشتند . در کتیبه‌‌های مختلف از واژه رخج برای قوم بلوچ استفاده شده‌است.
یک نظریه وجود دارد و آن این است که ریشه بلوچ از بل و بعل خدای اکدی و بابلی است و دستاویز او هم شکل یونانی شده آن بلوس است که بسیار مانند عربی شده آن بلوص یا بلوش است. بل همان پهل فارسی است واوچ دراوستا از (uz)آمده و معنی بلند را دارد. پس بلوچ پهلوان برزو بلند و بلند را نامند شاید این نام را جتان که بسی پیش از بلوچان شاید در زمان ساسانیان یا از آن هم پیشتر به مکران و کرمان و تا فارس و خوزستان راه یافته بودند به آنان داده‌اند و چون با بلوچ‌های بالا بلند تر و نیرومندتر از خود روبرو شدند و زبون آنان گشتند آنان را پهلوانان بالا بلند خواندند. علاوه بر این ما به نام بلوچ هنگامی برمی‌خوریم که آنان را در همسایگی جتان و کوچان می‌یابیم . ساده‌ترین معنی بلوچ همان است که خودشان می‌گویند آن را سرهم شده دو واژه می‌دانند یکی «بر» به معنی بر، بیرون، دشت و دیگری « لوچ » که معنی آن لخت و عور است نه تنها این معنی با زندگی امروزین بلوچ درست می‌آید بلکه اگر تاریخ را بنگریم برای نخستین بار با نام بلوچ هنگامی برمی‌خوریم که آنان رادر سده چهارم هجری (نهم مسیحی) دردشت جنوبی کرمان دردامان کوهستان بشکرد می‌یابیم آنان دردشت بلوچ و مردمی دیگر در کوهستان کوچ هم آوردان یک دیگر بودند و تاقرن‌ها کوچ و بلوچ به گفته بهار مترادف یکدیگر بودند تا آنکه سرکوبی‌های سلطان محمود و دیگران از یک طرف و نبردهای پیاپی با بلوچها نام کوچ را از میان برداشت .
در منابع پیش از اسلام نیبرگ از ذکر نام بلوچان (balocan) در منابع دوره میانه خبر می‌دهد . هرتسفلد نام بلوچ را برگرفته از واژه مادی برازا-واچپا (BRAZA-VACHYA) به معنی فریاد بلند در پارسی باستان و موکلر آن را برگرفته از واژه
گدروسیا (GEDROSIA) . بلیو آن را برآمده از به هم پیوستن دو واژه بالا اچا (BALAECHA) (در زبان یونانی کهن می‌دانند ) . این واژه در متون پس از اسلام اغلب به صورت بلوچ بلوص و بلوس در اسناد تاریخی مشاهده می‌شود .
محققان بر این عقیده‌اند که بلوچها از مردم گدروزیا نیستند و واژه بلوچ از بدروچ یا گدروچ مشتق شده‌است . ایالت گدروزیا از ساتراپ‌های امپراطوری هخامنشی بوده‌است که هم‌مرز با زرنگه باکتریش سعدیات پارتبه و کرمانیه بوده‌است و دیویدور سیسلی از مورخان مشهور رومی در سال ۳۲۳ قبل از میلاد ان را جزو ایالت‌های شرقی شمرده‌است؛ و سرزمین آنان را همین سرزمین مکیا مکا (مکران) یا بلوچستان امروزی به مرکزیت پورا (pohra) یا در زبان امروز پهره (نام
