در آیین زرتشتی، با آنچه پس تر به زرتشت روا و پیوند دادند، در ستیز است و سازگاری و هماهنگی ندارد. در زمان ساسانیان تلاش بر نشان دادن این میشد که زناشویی میان خویشاوندان، از بایسته های دین و از اموزه های زرتشت است، در ستیز با این نگرش نه خود زرتشت و نه فرزندان و پیروانش بهبرپایه چنین اصل و بنیانی کنشرفتار نکردند. به دور و شاید نشدنی است که زرتشت دربارهٔ زناشویی با خویشان و اشنایان دستور دهد و در همان زمان خود و پیروانش در ستیز با آن رفتار کنند. چنانکه از گفته [[هرودوت]] بر میآید پیش از گرفتن [[مصر]] بدست [[کمبوجیه دوم]] چنین قانون و ایینی که زناشویی با خواهر را سپارش کردهباشد، در ایران هرگز جایی نداشتهاست.<ref>پارسیان اهل کتابند، ص ۱۲۸</ref> هرودوت در گفتارهایی که در ستیز با یکدیگرند دربارهٔ زناشویی کمبوجیه دوم و خواهرش مینویسد: {{نقل قول بزرگ}} با آنکه در هیچ دوره و زمانی در پارس پیشینه نداشت، برادر با خواهر زناشویی کند، با این روی کمبوجیه به این گمان افتاد که درستیز با دین و شرع و آئین خاندان خویش، با خواهر خود زناشویی کند. پس داوران شاهی را فراخواند و پرسید «آیا در پارس قانونی هست که اگر وی بخواهد زناشویی بین خواهر و برادر را مجاز و روا سازد؟» داوران شاهی هر چند نتوانسته بودند، قانونی پیدا کنند که چنین کاری را سپارش کند ولی قانونی یافتند که به پادشاه ایران دستوری میداد، به آنچه دلخواه اوست، رفتار کند. بدین روش داوران در پبپی بیمی که از خشم کمبوجیه داشتند شیوه ای ناروا و تازه فراهم ساخته، جان خود را از گزند رهانیدند.<ref>تاریخ هرودوت، ص ۲۰۵</ref>{{پایان نقل قول بزرگ}}
ازدواج میان محارم در برخی خاندانهای پادشاهی باستانی، برای نگهداری خون و مالکیت و خاوندی رایج و روایی بودهاست داشته و [[ایلام (تمدن)|ایلامیان]] و مصریان و [[تایلند]]یها و دیگران، این ایین را داشتهاند. اما از گفته هرودوت چنین بر میآید که تا زمان کمبوجیه دوم این رسم و روش نزد پارسیان غریب و بیگانه و ناپسند و ناخوشایند بودهاست.<ref>هرودوت، قسمت توضیحات آخر کتاب، ص ۵۳۱</ref> ابراز صریح و روشنگرانه هرودوت درباره نگرخواهی کمبوجیه از داوران خود نشانه ای دیگری است بر اینکه این ازدواج کاری ستیهنده با سنتها و ارزشهای زندگانی توده ایرانیان ان روزگار بودهاست زیرا اگر داستان به گونه ای دیگر بود همپرسی با داوران هیچ بایستگی و ضرورتی نداشته است <ref>زناشویی با خویشاوندان بسیار نزدیک در ایران باستان، ص ۱۷۸</ref> گمانی نیست که ایرانیها پس از پیروزی بر مصر پیوندی سرتاسری با این ملت داشتهاند. شاید از آن زمان در پیروی از مصریها برخی از هموندان و اعضای [[خاندان شاهنشاهی]] چنین کاری را انجام داده و پس از آن [[موبد]]ان را برانگیخته و شورانده نموده که [[فتوا و دستوری]] برای مشروعیت و ایینی بودن و روایی بخشیدن به آن برسازند.<ref>پارسیان اهل کتابند، ص ۱۳۰</ref>
[[پرونده:Zartosht 30salegee.jpg|بندانگشتی|437x437پیکسل|نگارهای از اشوزرتشت بزرگ مربوط به سالهای آغازین سده بیستم میلادی]]