کریم سنجابی: تفاوت میان نسخه‌ها

''' کریم سنجابی''' (کرمانشاه ۱۲۸۳ ه.خ- ۱۳ تیر ۱۳۷۴ ه.خ) سیاست‌مدار[[سیاستمدار]] [[ایران|ایرانی]]، رهبر [[جبهه ملی ایران]] و [[وزیر فرهنگ]] دولت [[محمد مصدق]] و [[وزارت خارجه ایران|وزیر خارجه ایران]] در [[دولت]] [[مهدی بازرگان]] بود.

کریم سنجابی درد رسال ۱۲۸۳ خورشیدی در [[کرمانشاه]] متولد شد. پدرش [[قاسم خان سردار ناصر]] رئیس [[ایل سنجابی]] بود. کریم تحصیلات ابتدایی خود را در مدرسه‌ای که توسط صمصام‌الملک تأسیس شده بود، به پایان رساند. در بحران [[جنگ جهانی اول]] و مهاجرت خانواده‌اش، حساب و هندسه را نزد [[سلیمان‌میرزا اسکندری]] و علوم دیگر را نزد [[آقا میرزا طاهر تنکابنی]] و سهراب زاده فرا گرفت. سیزده ساله بود که ایل سنجابی مورد حمله و تاراج انگلیسی‌ها قرار گرفت. پدرش را اسیر کرده و به [[بغداد]] فرستادند و ایل سنجابی نیز به کرمانشاه کوچ داده شد. در این زمان سنجابی دوره اول متوسطه را به پایان رسانده بود. در سال ۱۳۰۰ به تهران آمد و در مدرسه عالی علوم سیاسی ثبت نام کرد. پس از دریافت دیپلم عالی، به مدرسه عالی حقوق رفت و در سال ۱۳۰۷ با نخستین گروه محصلان اعزامی به اروپا، راهی [[پاریس]] شد. در [[پاریس]] با ارائه پایان‌نامه خود تحت عنوان «اصلاحات کشاورزی و کشاورزان در ایران» موفق به دریافت دکترای دولتی حقوق عمومی از [[دانشگاه پاریس]] شد.<ref name=ToolAutoGenRef3>سرنوشت یاران مصدق / تألیف عبدالرضا هوشنگ مهدوی /نشر علم به کوشش: حمید رضا مسیبیان</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=دکتر کریم سنجابی|نشانی=http://www.iraniansaed.org/دکترکریمسنجابی%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85%D8%B3%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%A8%DB%8C/tabid/481/Default.aspx|وبگاه=www.iraniansaed.org|بازبینی=2019-08-10|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=}}</ref>

در سال ۱۳۱۵ با [[فخرالملوک اردلان]] (خواهر [[علی اردلان]]) ازدواج کرد که حاصل این ازدواج سه پسر و یک دختر بود.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=فخر الملوک اردلان، همسر شادروان دکتر کریم سنجابی درگذشت|نشانی=http://www.balatarin.com/permlink/2011/2/23/2382996</ref><ref>https://www.enghelabe|وبگاه=بالاترین|بازبینی=2019-eslami.com/آخرین08-اخبار/8641-2011-02-23-18-43-51.html10|کد زبان=fa}}</ref>

کریم سنجابی در آبان ۱۳۵۷ در جریان سفر خود به کانادا برای اجلاس بین‌المللی سوسیالیست‌ها به پاریس رفت و با همراهی [[ابولحسن بنی صدر]]، سلامتیان و سایر میلیون در پاریس به دیدار [[روح‌الله خمینی|خمینی]] رفت در پایان این دیدار سنجابی طی بیانیه‌ای ۳ ماده‌ای پایان رژیم سلطنتی، مراجعه به آراء مردم و لزوم برقراری دموکراسی بر اساس موازین اسلام و دموکراسی و استقلال را اعلام کرد.<ref>خاطرات سنجابی - تاریخ شفاهی هاروارد -امیدها و ناامیدی‌ها -نوار ۲۴ الی ۲۶</ref><ref>[http://www.hawzah.net/FA/articleview.html?ArticleID{{یادکرد وب|عنوان=4788دیدارهای گنجینه معارف : دیدارهایامام خمینی (ره) با سران اپوزیسیون و نمایندگان دولت فرانسه در پاریس<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات |نشانی=https://hawzah.net/fa/Article/View/4788|وبگاه=hawzah.net|بازبینی=2019-08->]10}}</ref>{{نهضت ملی‌شدن نفت}}

سنجابی پس از انقلاب به مدت ۵۵ روز وزیر امور خارجه [[مهندس مهدی بازرگان]] در [[دولت موقت]] بود اما به دلیل مشکلات فراوان استعفا داد.

در روز بیست و هشتم آبان ماه، اتحاد نیروهای جبهه ملی طی صدور بیانیه‌ای اعلام موجودیت کرد. به موجب این اعلامیه [[جامعه سوسیالیست‌های نهضت ملی ایران|سوسیالیست‌های نهضت ملی ایران]]، [[حزب ایران]] و [[حزب ملت ایران]] عناصر متشکله جبهه ملی چهارم بودند. مهندس [[کاظم حسیبی]] بعنوان رئیس شورای مرکزی به همراه کریم سنجابی، [[شاپور بختیار]]، [[داریوش فروهر]] و [[رضا شایان]] بعنوان اعضای کمیته مرکزی انتخاب شدند.<ref>[[علی کریمی مله]]، «تاریخ چهل ساله جبهه ملی»، فصلنامة 15 خرداد، ش 21 (بهار 1375)</ref><ref>[http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=4503 جبهة ملی ایران<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref><ref>حزب ایران به روایت اسناد ساواک - ص389-مرکز اسناد انقلاب اسلامی - سیاوش یاری 1384</ref><ref name=ToolAutoGenRef1>[[جبهه ملی ایران]]</ref>

در ۲۲ اسفندماه ۱۳۵۷ کریم سنجابی به همراه مهندس [[کاظم حسیبی]] طی اعلامیه از عموم مردم برای مشارکت در بازسازی [[جبهه ملی ایران]] دعوت عمل آوردند و با کمک اعضای جبهه ملی اقدام به راه‌اندازی باشگاه جبهه ملی نمودند.<ref name=ToolAutoGenRef1/> سنجابی عضویت در [[شورای انقلاب]] را با وجود پیشنهاد [[مطهری]] و [[سید محمد بهشتی|بهشتی]] نپذیرفت و در حقیقت با اینکار شانس خود را برای پذیرش پست نخست وزیری از دست داد.

سنجابی در این مورد می‌گوید: [[مطهری]] و بهشتی از طرف [[خمینی]] از او برای شرکت در [[شورای انقلاب]] دعوت کردند ولی وی نپذیرفت.<ref>[{{یادکرد وب|عنوان=روزشمار یک انقلاب {{!}} سی سال پیش در چنین روزی {{!}} آیت‌الله خمینی: بختیار، بیا مثل آدم توبه کن|نشانی=http://www.zamaaneh.com/revolution/2009/02/post_222.html|وبگاه=رادیو امیدها و ناامیدی‌ها زمانه|بازبینی=2019- خاطرات سنجابی 08-10|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ شفاهی هاروارد]=}}</ref>

جبهه ملی به رهبری سنجابی پس از اندک زمانی به دلیل مواضع سکولار و دموکراسی خواهانه رو در روی نظام قرار گرفتند. جبهه ملی ایران حادثه [[بحران گروگان‌گیری در سفارت آمریکا]] را محکوم کرد و انتخابات قانون اساسی را نیز تحریم نمود و با قانون اساسی نوشته شده توسط خبرگان مخالفت کرد. اعضای جبهه ملی در اولین دوره انتخابات شورای ملی پس از انقلاب شرکت نمودند و برخی از آنان که رای آورده بودند یا در مجلس اعتبارنامه‌هایشان مورد تصویب قرار نگرفت یا انتخابات باطل شد. مانند انتخابات کرمانشاه و ابطال آن به منظور جلوگیری از ورود سنجابی به مجلس روی داد.<ref>خاطرات سنجابی -تاریخ شفاهی هاروارد -نوار26</ref>

پس از اعلام ارتداد جبهه ملی توسط [[آیت الله خمینی]] و دستگیری اعضای [[جبهه ملی ایران|جبهه ملی]] سنجابی به مدت ۱۴ ماه مخفی بود و سرانجام از راه [[کردستان]] به [[ترکیه]] و از آنجا به [[پاریس]] و سپس به [[ایالات متحده آمریکا]] رفت. سنجابی در کتاب خاطرات خود به نام [[امیدها و ناامیدی‌ها]] در این مورد چنین می‌گوید:

کتاب امیدها و ناامیدی‌ها مجموعه‌ای است از مصاحبه‌های کریم سنجابی که برای پروژهٔ «تاریخ شفاهی» [[دانشگاه هاروارد]] (آمریکا) تهیه شده و بعداً به‌صورت کتاب درآمده‌است<ref>بی‌بی‌سی فارسی</ref> این کتاب در ایران تحت عنوان "خاطرات سیاسی کریم سنجابی توسط انتشارات صدای معاصر منتشر شده‌است.<ref>کتابنامه</ref><ref>کتابهای گوگل</ref><ref name=ToolAutoGenRef2>دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران</ref><ref>آدینه بوک</ref> در حقیقت هسته مرکزی این خاطرات را چگونگی شکل‌گیری [[جبهه ملی ایران]] و فعالیتها و تحولات و سرنوشت آن تشکیل می‌دهد<ref name=ToolAutoGenRef2/>.