|
}}
'''زبان اچمى ''' يا خودمونى'''لاری''' که با نام هاى'''خودمونى''' رسمیهم شناخته می‌شود، زبان مردم جنوب استان [[فارس]] و، نیمه‌ی غربی استان [[هرمزگان]]، جنوب [[کرمان]] و شرق [[بوشهر]] هستنداست وکه در میان مهاجران ایرانی به کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز رواج دارند. این زبان با نام های «خودمونی» نیز شناخته می‌شود، اما محدوده جغرافیایی گویش‌وران آن فراتر از مناطق خودمونى نشين است. این زبانکه به جامانده [[پارسی پهلوی]] استباستان و از زبانهای فارسی‌تبارِ شاخه جنوب غربی است، قواعد خاص خود را دارد.<ref>Anonby, E. J. 2003b. Update on Luri: How many languages? Journal of the Royal Asiatic Society 13.2:171–197. </ref><ref>[[ethnologuefamily:15-16|Indo-European, Indo-Iranian, Iranian, Western, Southwestern]]</ref><ref>[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=lrl Ethnologue report for language code: lrl]</ref> ▼
زبان اچمى يا زبان خودمونى
امروزه زبان اچمی یکی از زبان هاى به جا مانده از پهلوی باستان و از زبانهای فارسی‌تبارِ شاخه جنوب غربی است.<ref>[[ethnologuefamily:15-16|Indo-European, Indo-Iranian, Iranian, Western, Southwestern]]</ref><ref>[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=lrl Ethnologue report for language code: lrl]</ref> امروزه این زبان به خاطر تفاوت هایتفاوت‌‌های زیادش با زبان پارسیفارسی معیار به عنوان یک زبانِ مستقل از شاخهٔ زبانهای ایرانی‌تبار جنوب غربی قلمداد می‌شود. گویشهای زبان اچمی همانند [[زبان لری]] نواده [[پارسی میانه]] محسوب می‌شوند. این زبان به خاطر نگه داشتن واژگان بسیاری از [[پارسی میانه]]، زبانی خالصترخالص‌تر از زبان پارسی مدرن است و حتی هنوز ارتباط نزدیکی با [[پارسی باستان]] دارد.<ref>D. N. Mackenzie, R. E. Emmerick, Dieter Weber (1991) "Corolla iranica", 1991, Published by P. Lang, {{ISBN|3-631-43589-4|en}}, 9783631435892</ref> ▼
▲اچمى يا خودمونى نام هاى رسمی زبان مردم جنوب استان [[فارس]] و نیمه‌ی غربی استان [[هرمزگان]]، جنوب [[کرمان]] و شرق [[بوشهر]] هستند و در میان مهاجران ایرانی به کشورهای حاشیه خلیج فارس رواج دارند. این زبان با نام های «خودمونی» نیز شناخته می‌شود، اما محدوده جغرافیایی گویش‌وران آن فراتر از مناطق خودمونى نشين است. این زبان به جامانده [[پارسی پهلوی]] است و قواعد خاص خود را دارد.<ref>Anonby, E. J. 2003b. Update on Luri: How many languages? Journal of the Royal Asiatic Society 13.2:171–197.</ref>
▲زبان اچمی یکی از زبان هاى به جا مانده از پهلوی باستان و از زبانهای فارسی‌تبارِ شاخه جنوب غربی است.<ref>[[ethnologuefamily:15-16|Indo-European, Indo-Iranian, Iranian, Western, Southwestern]]</ref><ref>[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=lrl Ethnologue report for language code: lrl]</ref> امروزه این زبان به خاطر تفاوت های زیادش با زبان پارسی معیار به عنوان یک زبانِ مستقل از شاخهٔ زبانهای ایرانی‌تبار جنوب غربی قلمداد می‌شود. گویشهای زبان اچمی همانند [[زبان لری]] نواده [[پارسی میانه]] محسوب می‌شوند. این زبان به خاطر نگه داشتن واژگان بسیاری از [[پارسی میانه]]، زبانی خالصتر از زبان پارسی مدرن است و حتی هنوز ارتباط نزدیکی با [[پارسی باستان]] دارد.<ref>D. N. Mackenzie, R. E. Emmerick, Dieter Weber (1991) "Corolla iranica", 1991, Published by P. Lang, {{ISBN|3-631-43589-4|en}}, 9783631435892</ref>
== گویشهای اچمى ==
زبان اچمی بيست و يك گویش دارد:. ریشه کلمه [[اچُمی]] که در اصل فعل اَچُم در این زبان است که در لهجه و گویش برخی مناطق جنوب به‌طور مثال [[گراش]] و حتی بستک آن را اچُم تلفظ می‌کنند.
# بستکی
#لارى
#گلاری
== ریشه ==
ریشه کلمه اچمى
اما زبان اچمى از زبان هاىزبان‌هاى به جا مانده از زبان پارسی [[زبان پارسی میانه]] یا [[پارسی پهلوی]]، مربوط به دوره [[ساسانیان]] و پیش از آن می‌باشداست و یکی از هفت ریشه اصلی [[زبان فارسی]] کنونی است. بیشتر ساکنان جنوبی [[استان فارس]] و غرب [[هرمزگان]] شامل شهرستان‌هایشهرهای [[لار]]، [[گراش]]، [[بستک]]، [[اوز]]، [[خنج]] ، [[لامرد]]، مهر، [[گاوبندى]]، [[بندرخمير]]، قسمت هايىبخش‌هايى از بندرلنگه، روستاهای [[دهستان دهتل| دهتلده‌تل]]، [[دهفیش |دهفیش]]، [[دهستان بیدشهر|بیدشهر]]، [[بستقلات]]، کوره، لاغران، [[کاریان]]، احمدمحمودی، بلغان، چاه طوس، [[رویدر]]، [[بردستان]]، [[پدل لمزان]]، [[دهکویه]]، [[نهند]]، [[کوهیج]]، [[فارياب]]، [[فتويه]]، [[كوخرد]]، [[هرنگ]]، [[جناح]]، [[گلار]]، جنوب استان [[كرمان]] ، و شرق استان [[بوشهر]] به این زبان صحبت می‌‌كنند. زبان اچمى از زبان‌هاى پارسی‌تبار یعنی متعلق به شاخه جنوب غربی زبان‌هاى ایرانی است.▼
▲اما زبان اچمى از زبان هاى به جا مانده از زبان پارسی [[زبان پارسی میانه]] یا [[پارسی پهلوی]]، مربوط به دوره [[ساسانیان]] و پیش از آن می‌باشد و یکی از هفت ریشه اصلی [[زبان فارسی]] کنونی است. بیشتر ساکنان جنوبی [[استان فارس]] و غرب [[هرمزگان]] شامل شهرستان‌های [[لار]]، [[گراش]]، [[بستک]]، [[اوز]]، [[خنج]] ، [[لامرد]]، مهر، [[گاوبندى]]، [[بندرخمير]]، قسمت هايى از بندرلنگه، روستاهای[[دهستان دهتل|دهتل]]، [[دهفیش]]، [[دهستان بیدشهر|بیدشهر]]، [[بستقلات]]، کوره، لاغران، [[کاریان]]، احمدمحمودی، بلغان، چاه طوس، [[رویدر]]،[[بردستان]]، [[پدل لمزان]]، [[دهکویه]]، [[نهند]]، [[کوهیج]]، [[فارياب]]، [[فتويه]]، [[كوخرد]]، [[هرنگ]]، [[جناح]]، [[گلار]]، جنوب استان [[كرمان]]،
شرق استان [[بوشهر]] به این زبان صحبت می كنند. زبان اچمى از زبان هاى پارسی‌تبار یعنی متعلق به شاخه جنوب غربی زبان هاى ایرانی است.
و از آنجا که این زبان مربوط به ایالت [[ایراهستان]] قدیم بوده‌است.بوده‌است، این زبان در جاینقاط جای منطقهمختلف جنوب ایران به شکلهایشکل‌های متنوعی خود را نشان داده و نمود کرده‌استپیدا کرده است که بیشتر این تفاوت‌ها در تلفظ واژگان است. زبان اچمی لهجه‌های بسیار فراوانیزیادی را در بر می‌گیرد. در بسیاری از مناطقی که به این زبان صحبت می‌کنند، کلمات و واژگانی خاص نسبت به بقیه مناطق اطراف خود به کار می‌برند که در بعضی موارد تأثیر گرفته از زبانهای [[زبان هندی|هندی]]، [[زبان انگلیسی|انگلیسی]]، [[زبان پرتغالی|پرتغالی]] و [[عربی]] است که به علت مراودات بسیار زیاد مردم این مناطق با کشورهای مختلف می‌باشد. گویش لاری به علت حضور تاریخی یهودیان دارای پیچ و خمهای زبان [[عبری]] <span lang="fa" dir="rtl">هم</span>نیز هست.
== کلمات اچمى ==
== پژوهش‌ها ==
[[احمد اقتداری]] و [[لطفعلی خنجی]] بر دستور این زبان پژوهش‌های مبسوطی انجام داده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=دارالحدیث|نام=موسسه علمی فرهنگی|عنوان=نگرش تفصیلی بر زبان لارستانی و گویش خنجی (خنجی لطفعلی)|وبگاه=کتابخانه تخصصی ادبیات آستان قدس رضوی (ع)|پیوند=http://www.lib.ir/book/57713420/نگرش-تفصیلی-بر-زبان-لارستانی-و-گویش-خنجی/|کد زبان=fa|تاریخ بازبینی=2015-08-31}}</ref> همچنین ما لچانوا، زبان‌شناس معاصر [[روس]]، عقیده دارد که [[کومزاری]] نیز یکی از لهجه‌های اچمى است.<ref>{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=Moridi|نام=Behzad|عنوان=The Dialects of Lar (The State of Research)|ژورنال=Iran and the Caucasus|ناشر=Brill Academic Publishers|جلد=13|شماره=2|سال=2009|ماه=dec|صفحه=335–340|پیوند=http://dx.doi.org/10.1163/157338410x12625876281389|doi=10.1163/157338410x12625876281389|زبان=en|تاریخ بازبینی=2015-08-31}}</ref> دکتر خانم دیانت. دکتر اورنگ- دکتر کاظم رحیمی نژاد- مهندس عابدی راد
== منابع ==
| 