ایرانیان ترک‌زبان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Casyqukaw (بحث | مشارکت‌ها)
←‏اقوام: اصلاح ارقام
منبع؟
خط ۱:
[[پرونده:Percentage of Turkic population in the provinces of Iran.png|بندانگشتی|درصد جمعیت ترک‌ها در استان‌های ایران (۲۰۱۰)]]
 
بر اساس سرشماری در سال ۱۳۹۵ و نزدیک‌ترین تخمین‌ها، جمعیت آذربایجانی‌ها حدود ۸ میلیون نفر،<ref>https://www.britannica.com/topic/Azerbaijani-people</ref> جمعیت ترکمن‌ها حدود ۱ میلیون نفر،<ref>https://www.ethnologue.com/country/IR/languages</ref><ref>https://joshuaproject.net/people_groups/15654/IR</ref><ref name="ReferenceA">{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html#People|title=The World Factbook|publisher=|accessdate=18 March 2015}}</ref> قشقایی‌ها حدود ۱ میلیون نفر،<ref>https://www.ethnologue.com/language/qxq</ref> ترک‌های خراسان حدود ۱ میلیون نفر<ref>https://www.ethnologue.com/language/kmz</ref> و [[قزاق‌ها]] (۳ هزار نفر) و [[خلج‌ها]] (۵۱ هزار نفر) و [[بچاقچی|بچاقچی‌ها]]‌ها (با جمعیت نامشخص) هستند <ref>https://www.ethnologue.com/country/IR/languages</ref> و بنابراین جمعیت کل ترک‌های ایرانی در حدود ۱۱ میلیون نفر (حدودا ۱۴ درصد جمعیت ایران) در سال ۱۳۹۶ می‌باشد. شهرهای [[تبریز]]، [[ارومیه]]، [[اردبیل]]، [[زنجان]]، [[قزوین]]، [[همدان]]، [[کرج]] و... به ترتیب بزرگ‌ترین و مهم‌ترین شهرهای ترک‌نشین ایران محسوب می‌شوند.
{| class="wikitable sortable" style="text-align:center"
{| class="wikitable sortable" شهرهای [[تبریز]]، [[ارومیه]]، [[اردبیل]] و [[زنجان]] به ترتیب بزرگ‌ترین و مهم‌ترین شهرهای ترک‌نشین ایران محسوب می‌شوند.
 
== اقوام ==
{|class="wikitable sortable" style="text-align:center"
|-
!ردیف!!قوم!!زبان!!دین!!جمعیت
|-
| [[آذری‌های ایران|آذربایجانی‌های ایران]]<ref name="autogenerated1">[http://www.ethnologue.com/language/azb Azerbaijani in Iran]</ref>
:* [[ایل افشار]]<ref name="autogenerated1" />
:* [[قوم بیات|ایل بیات]]<ref name="autogenerated1" />
:* [[بهارلو|ایل بهارلو]]<ref name="autogenerated1" />
:* [[نفر (ایل)|ایل نفر]]<ref name="autogenerated1" />
:* [[اینانلو|ایل اینانلو]]<ref name="autogenerated1" />
:* [[ایل شاهسون بغدادی]]<ref name="autogenerated1" />
:* [[شاهسون‌ها]]<ref name="autogenerated1" />
:* [[قره‌پاپاق|ایل قره‌پاپاق]]<ref name="autogenerated1" />
:* [[ایل قراگوزلو]]<ref name="autogenerated1" />
:* [[اصانلو|ایل اصانلو]]<ref>از ایلات [[زنجان]]، که در دوران [[قاجاریه]] به [[استان سمنان]] کوچانده شدند.</ref>
:* [[ایل عمرانلو]]<ref>از ایلات کوچک ترک، که از منطقه [[قره‌باغ]] و [[قره‌داغ]] به [[گلوگاه (گلوگاه)|گلوگاه]] و [[استان گلستان|گلستان]] کوچ کرده‌اند</ref>
:* [[ایل قاجار]]<ref name="autogenerated1" />
:* [[قره‌داغی‌ها]]<ref>[http://slovari.yandex.ru/dict/bse/article/00001/18400.htm?text=АЗЕРБАЙДЖАНЦЫ&encid=bse slovari.yandex.ru]</ref>
:* [[آیروملوها]]<ref>از بومیان آذربایجانی قفقاز که در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم به ایران مهاجرت کردند</ref>
:* [[قره چورلو]]
| [[ترکی آذربایجانی]]<ref name="autogenerated2">[http://www.iranicaonline.org/articles/azerbaijan-viii AZERBAIJAN viii. Azeri Turkish]</ref>
:* گویش [[ترکی افشاری]]<ref name="autogenerated2" />
:* گویش [[زبان شاهسونی|شاهسونی]]
:* گویش [[زبان سنقری|سنقری]]<ref name="autogenerated2" />
| مسلمان (شیعه)
|۸٬۰۰۰٬۰۰۰
|-
| [[ترکمن‌های ایران]]
:* [[ترکمن‌های خراسان]]
| [[زبان ترکمنی|ترکمنی]]
| مسلمان (سنی)
|۱٬۰۰۰٬۰۰۰
|-
| [[ترک‌های خراسان]]
| [[زبان ترکی خراسانی|ترکی خراسانی]]
| مسلمان (شیعه)
|۱٬۰۰۰٬۰۰۰
|-
| [[قشقایی]]
:
| [[زبان ترکی قشقایی|ترکی قشقایی]]
| مسلمان (شیعه)
|۱٬۰۰۰٬۰۰۰
|-
| [[قزاق‌های ایران]]
| [[زبان قزاقی|قزاقی]]
| مسلمان (سنی)
|۳٬۰۰۰
|-
| [[خلج‌ها]]
| [[زبان ترکی خلجی|ترکی خلجی]]
| مسلمان (شیعه)
|۵۱٬۰۰۰
|-
| [[بچاقچی]] <small> یکی از بزرگترین ایل‌هایایل های استان کرمان</small>
| [[بچاقچی]] <small> یکی از بزرگترین ایل‌های استان کرمان</small>
| [[زبان فارسی|در گذشته زبان ترکی امروزه فارسی]]
| مسلمان (شیعه)
| نامشخص
|}
 
== تقسیمات کشوری ==
غالب مساحت مجموعه استان‌های کنونی [[استان آذربایجان شرقی|آذربایجان‌شرقی]]، [[استان آذربایجان غربی|آذربایجان‌غربی]]، [[استان اردبیل|اردبیل]] و [[استان زنجان|زنجان]] در سرزمین آذربایجان قرار دارند. پرجمعیت‌ترین شهرهای سرزمین آذربایجان شامل [[تبریز]]، [[ارومیه]]، [[اردبیل]]، [[زنجان]]، [[مراغه]] و [[خوی]] می‌باشد.<ref>Tadeusz Swietochowski, Brian C. Collins, Historical Dictionary of Azerbaijan, Scarecrow Press, 1999 (P66).</ref><ref>M. Behrooz, Rebels With A Cause: The Failure of the Left in Iran, I. B. Tauris; 2000 (see page 27).</ref> در برخی مراجع استان زنجان جزو آذربایجان محسوب نشده‌است.<ref name="Britannica"/>
 
جمعیت ایران بالغ بر ۷۵٬۱۴۹٬۶۶۹ تن (سرشماری سال ۱۳۹۰) و ۷۹٬۹۲۶٬۲۷۰ تن (سرشماری سال ۱۳۹۵) و وسعت ایران ۱٬۶۴۸٬۱۹۵ کیلومتر مربع است بنابراین '''چهار استان آذری نشین''' (به همراه اقلیت‌های کرد، ارمنی، آشوری، فارس، لر و …) در سال ۱۳۹۰ در حدود ۷٬۴۱ درصد وسعت ایران و در حدود ۱۲٬۰۶ درصد از جمعیت ایران در سال ۱۳۹۰ و ۱۱٬۸۸ درصد از جمعیت ایران در سال ۱۳۹۵ را تشکیل می‌دهد که نشان دهنده کاهش درصد جمعیت این چهار استان به جمعیت کل کشور طی سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵ می‌باشد که به دلیل نرخ رشد جمعیت کمتر نسبت به بقیه کشور و مهاجرت منفی به سایر استان‌ها یا خارج کشور می‌باشد. جمعیت کل این چهار استان در سال ۱۳۹۵ بر اساس سرشماری ۴۳۳٬۳۳۴ نفر نسبت به سال ۱۳۹۰ افزایش یافته‌است (به‌طور میانگین سالانه ۸۶٬۶۶۷ نفر).<ref name=ToolAutoGenRef2/>
 
{|class="wikitable sortable" style="text-align:center"
|-
!ردیف!!نام استان!!مرکز!!وسعت (کیلومتر مربع)!!جمعیت سال ۹۰!!جمعیت سال ۹۵
|-
|[[استان آذربایجان شرقی|آذربایجان شرقی]]||[[تبریز]]|| ۴۵٬۴۹۱ ||۳٬۷۲۴٬۶۲۰||۳٬۹۰۹٬۶۵۲
|-
|[[استان آذربایجان غربی|آذربایجان غربی]]||[[ارومیه]]|| ۳۷٫۰۵۹ ||۳٬۰۸۰٬۵۷۶||۳٬۲۶۵٬۲۱۹
|-
|[[استان اردبیل|اردبیل]]||[[اردبیل]]|| ۱۷٬۹۵۳ ||۱٬۲۴۸٬۴۸۸||۱٬۲۷۰٬۴۲۰
|-
|[[استان زنجان|زنجان]]||[[زنجان]] || ۲۱٬۷۷۳ ||۱٬۰۱۵٬۷۳۴||۱٬۰۵۷٬۴۶۱
|- style="background:#9acdff;"
!کل
|آذربایجان ایران||[[تبریز]] (بزرگ‌ترین شهر)|| (۷٬۴۱٪) ۱۲۲٬۲۷۶ ||(۱۲٬۰۶٪) ۹٬۰۶۹٬۴۱۸||(۱۱٬۸۸٪) ۹٬۵۰۲٬۷۵۲
|}