منائیان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
جز ویرایش به‌وسیلهٔ ابرابزار:
برچسب: متن دارای ویکی‌متن نامتناظر
خط ۱۱۰:
 
[[پرونده:نقشه ماد و ماننا.jpg|چپ|بندانگشتی|270px|جغرافیای ماننا]]
[[پرونده:East-Hem 1300bc.jpg|300px|بندانگشتی|راست|قلمرو منائیان، صده ۱۳۰۰ قبل از میلاد مسیح ]]
از آغاز قرن نهم پیش از میلاد پس از یک وقفهٔ سیصد ساله بار دیگر دربارهٔ سرزمین ماد اطلاعاتی بدست می‌آید. از میان دولت‌هایی که نخست در سرزمین آیندهٔ ماد در آن عهد تشکیل شدند و تحت مطالعه قرار خواهند گرفت، در آغاز، نقش رهبری را دولت‌های کوچک ناحیهٔ [[زاموآ]] که مسکن لولوبیان و کوتیان بود بازی می‌کردند. بعدها دولت ماننا (مننا) در آن میان مقام اوّل را احراز کرد.
 
مرکز دولت مزبور در جلگهٔ [[دریاچه ارومیه]] در آذربایجان کنونی ایران بوده‌است. دولت ماننا از قرن هشتم - ۷۹۹ - پیش از میلاد بارها با آشور و [[اورارتو]] به مبارزه برخاست و در واقع مغلوب هیچک از دو دولت مزبور نگشت. مع‌هذا دولت ماننا به مراتب کمتر از دیگر دول بزرگ آن زمان یعنی [[اورارتو]]، [[ایلام]] و [[فریجیه]] شهرت داشت. این گمنامی بیشتر بدان سبب است که هنوز کتیبه‌ها یا سنگ نبشته‌هایی از شاهان ماننا مکشوف نگشته و در دست نیست و در هیچ‌یک از شهرهای ماننا حفریاتی به عمل نیامده است؛ و ناگزیر تمام اطلاعات مربوط به این دولت را از سال‌نامه‌های آشوری و اورارتویی کسب می‌شود و منابع مزبور اوضاع دولت ماننا را در دوران فتوحات آشور یا اورارتو<ref>که غالباً سخت اغراق‌آمیز است</ref> یعنی عصر ناکامی‌ها و شکست‌های ماننا شرح می‌دهند.<ref>مثلاً اگر پادشاهان اورارتو کتیبه‌هایی در شرح پیروزی‌ها و ساختمان‌های خویش بر صخره‌ها نقر نمی‌کردند و باقی نمی‌گذاشتند دربارهٔ اورارتو و نیرو و اهمیت طول مرزهای آن به تقریب هیچ اطلاعی در دست نبود. یک مثل دیگر پادشاهی [[هیتیان]] است در [[آسیای صغیر]] که یکی از بزرگترین دولت‌های بزرگ شرق بوده. قبل از کشف بایگانی دولتی آن پادشاهی این عقیده - بر اساس اطلاعات موجود در منابع مصری - شایع بود که پادشاهی هیتیان کشور کوچکی در سوریه بوده استبوده‌است.</ref>
 
مع‌هذا حتی منابع موجود نیز تا اندازه‌ای احیای تاریخ ماننا را اجازه می‌دهند.<ref>که سازمان دولتی جالب توجهی داشته و در تاریخ شرق در هزارهٔ اول پیش از میلاد نقش بالنسبه مهمی نیز بازی کرده</ref> کشور ماننا بعدها از لحاظ فرهنگ و تمدن و اقتصاد هستهٔ پادشاهی [[ماد]] را در قرن ششم پ.م. تشکیل داد؛ ولی در آغاز هزارهٔ اوّل پیش از میلاد ماننا، که در آن زمان یکی از کوچکترین تشکیلات دولتی [[لولوبی]] و [[کوتی]] بوده، جدا از اتحادیهٔ قبایلی وجود داشت.<ref>که هم در قرن نهم پ.م. در نواحی جنوبی‌تر و جنوب‌غربی پدید آمده بود و ''[[اتحادیه قبایل ماد]]'' نامیده می‌شد</ref>