مندائیان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Attari-u (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
Attari-u (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۷:
== آداب و سنن ==
[[پرونده:Mandaeans_01.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|234x234پیکسل|صابئین مندایی، هر سال به مناسبت تولد حضرت آدم در رودخانه کارون به غسل تعمید و دعا و نیایش می‌پردازند.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|وبگاه=www.tasnimnews.com|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/media/1397/04/26/1778600/مراسم-غسل-تعمید-صابئین-مندایی-در-اهواز|عنوان=مراسم غسل تعمید صابئین مندایی در اهواز - اخبار تسنیم - Tasnim|بازبینی=2018-08-25}}</ref>]]
آداب و سنن
صابئین مندایی روزانه پنج بار نماز به جای می‌آورند. در دین آن‌ها آب روان و جاری قداست و پاکی ویژه‌ای دارد و برای بسیاری از فرایض از آب روان استفاده می‌گردد. ازین رو غالباً صابئین در کنار رودخانه‌های پرآب زندگی می‌کنند. شغل اصلی آن‌ها زرگری و طلافروشی و نقره کاری ست. در زمان ازدواج برای محرم شدن عروس و داماد باید در آب رفته و غسل کنند. غسل سنت پیغمبرشان یحیی‌ست که او خود به [[یحیای معمدان]] یا باپتیست معروف بوده‌است.
 
کتاب صابئین بنام گنزاربا یا صحف آدم است که توسط ملکا هیبل زیوا (جبرائیل رسول) بر اولین پیامبر صابئین یعنی آدم نازل شد و ادیان الهی دیگر بعد از دین صابئین به وجود آمدند. در کتاب مقدس صابئین آمده‌است:
 
{{نقل قول|هازن هو رازا و سیدرا اد من هو لاقدمی
 
ترجمه: این است راز و کتاب اول که پیش از آن کتابی نبود.}}{{مدرک}}
 
پیامبران صابئین [[آدم]]، [[شیتل]]، [[نوح]]، [[سام پسر نوح|سام]] و [[یحیی]] است. دین صابئین بر پایه [[یکتاپرستی|توحید]] و [[معاد]] و [[نبوت]] است. [[قبله]] صابئین رو به [[شمال]] است و اعتقاد آنان این است ترازوی عدل الهی در شمال قرار دارد و عرش اعلا در شمال قرار دارد، چون صابئین تمام مراسم دینی خود را رو به شمال انجام می‌دهند و [[ستاره جدی]] در شمال قرار دارد این شبه را برای بعضی از محققین ایجاد نموده بود که صابئین ستاره جدی را می‌پرستند.{{مدرک}}
 
=== عالمان دینی ===
[[پرونده:Mandaeans_02.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|236x236پیکسل|یک مندایی در حال انجام نیایش در کنار رودخانه ای در اهواز]]
هرکس در دین مندایی بتواند به درجه بالای تعلیمات دینی برسد و بر متون دینی تسلط کامل پیدا کند به مقام [[گنزورا]] (شیخ) می‌رسد. یک گنزورا،[[گنزورا]]، با معنی لغوی گنج‌دار بر امور دینی منداییان نظارت دارد و هرگز وارد مسایل عمومی منداییان نمی‌شود. گنزورا مقام رهبری بر جامعه مندایی ندارد و هرگز هیچ‌کس در آیین مندایی نمی‌تواند رهبری دینی جامعه را بر عهده بگیرد. دادن عنوان رهبری به یکی از شیوخ مندایی نیز بعد از [[انقلاب اسلامی]] صورت گرفت. یک [[گنزورا]] باید حلالی باشد تا بتواند به مقام گنزورایی برسد. یعنی هم مادر و هم پدرش باید از خانواده دینی باشند. یک گنزورا امور اصلی آیین مندایی که از آدم بر فرزندانش امر شده برپا و نظارت می‌کند؛ تعمید، [[ازدواج]] و [[مرگ]] سه رکن اصلی آیین مندایی است که برای اجرای آن به وجود یک گنزورا نیاز است. یک گنزورا باید نمازهای سه‌گانه و دعاهای روزانه را برپا کند، موی سر و صورت خود را از زمان بلوغ نتراشد، اگر هر مندایی به کمکش احتیاج داشت یاری اش کند. مراسم [[ازدواج]] و [[مرگ]] و [[غسل تعمید|تعمید]] را برای مؤمنان برپا کند و از متون دینی محافظت کند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی = http://www.bbc.co.uk/persian/arts/2015/01/150107_l51_mandaeans_sabein_report |عنوان = روایت منداییان ایران؛ کم جمعیت اما متحد|ناشر = بی‌بی‌سی فارسی|تاریخ بازدید = ۸ ژانویه ۲۰۱۴|تاریخ =}}</ref>
 
== پیروان امروزی ==
سطر ۸۱ ⟵ ۷۲:
مندایی‌های ایران شماری از [[اقلیت‌های مذهبی در ایران|اقلیت‌های مذهبی ایران]] هستند که با جمعیتی بین هفت الی بیست هزار نفر در [[استان خوزستان]] به ویژه شهر [[اهواز]] سکونت دارند.<ref>پروژه جاشوا [http://www.joshuaproject.net/people-profile.php?peo3=13483&rog3=IR Mandaean of Iran] انگلیسی. بازدید در ۳۱ ژوئن</ref>
 
این اقلیت مذهبی که معتقد به دین مندایی هستند بیشتر به مشاغل طلافروشی و میناکاری مبادرت می‌ورزند. دین مندایی از [[دین‌های ایرانی]] با گرایش [[گنوسی]] است که پیامبران [[بنی‌اسرائیل]]ی دارد. پیغمبر اصلی مندائیان ایران [[یحیی|یحیای تعمیددهنده]] می‌باشد. پیشتر جمعیت مندایی‌ها که به [[صابئین]] نیز معروف بودند در خوزستان بیشتر بود و [[حمدالله مستوفی]] در [[نزهت القلوب]] اشاره می‌کند که: خوزستان سرزمینی‌ست که درو قوم صابیان بسیارند.<ref>لغت‌نامه دهخدا [http://www.loghatnaameh.com/dehkhodaworddetail-c244d1ab687341958368085386218f61-fa.html صابئین]. فارسی. بازدید در ۳۱ ژوئن ۲۰۱۱</ref> از آنجا که آداب و رسوم دینی مندایی‌ها با غسل در آب روان پیوند دارد این افراد در نزدیکی رودخانه‌های پرآب زندگی می‌کنند. در سال‌های اخیر روند مهاجرت مندایی‌های [[ایران]] به خارج از کشور گسترش چشمگیری داشته‌است. اگرچه صابئین در ایران [[اهل کتاب]] شناخته شده‌اند<ref>سایت آفتاب [http://www.aftabir.com/articles/view/religion/religion/c7c1194521115_mandai_p1.php/اطلاعاتی-پیرامون-آیین-صابئین-مندایی-و-آداب اطلاعاتی پیرامون صابئین مندایی و رسوم دینی آن‌ها] فارسی. بازدید در ۳۱ ژوئن ۲۰۱۱</ref> اما به دلیل کمی جمعیت و ناشناخته بودن ذکری از آن‌ها در ادیان رسمی ایران نیست. مندائی‌ها را در خوزستان ''صبی'' می‌نامند که تحریفی از واژه [[صابئین|صابئی]] است.<ref>لغت‌نامه دهخدا «[http://www.loghatnaameh.com/dehkhodaworddetail-ba7ed09500eb48f39ab24d19cf32d94c-fa.html سرواژه صبی]». فارسی. بازدید در ۳۱ ژوئن ۲۰۱۱</ref>
 
مرکزیت این گروه مذهبی در شهر [[اهواز]] است. [[سید علی خامنه‌ای]] [[رهبر جمهوری اسلامی]]، آن‌ها را از [[اهل کتاب]] دانسته‌است.<ref>[http://www.asriran.com/fa/news/312221/صابئين-قوم-و-دين-فراموش-شده "صابئین" قوم و دین فراموش شده]</ref>
[[پرونده:Mandaeans_04.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|310x310پیکسل|انجام غسل تعمید مندایی‌ها به مناسبت تولد حضرت آدم]]
یکی از رهبران این دین{{چه کسی؟}} در ملاقات با [[سید علی خامنه‌ای]] خواستار حضور یک نماینده از صابئین در [[مجلس شورای اسلامی]] شد که رهبر ایران این مسئله را منوط به حد نصاب رسیدن افراد این [[دین]] به عدد ۱۵۰۰۰۰ نفر دانست چرا که قانوناً به ازای هر ۱۵۰۰۰۰ نفر یک نماینده در [[مجلس]] می‌تواند حضور داشته باشد.{{مدرک}}صابئین در حمایت اردوان اشکانی به خاطر آزار [[روم|رومیان]] یا [[یهودی|یهودیان]] از مسکن اولیه‌شان که حدود پالستین (فلسطین امروزی) بوده به [[مرزهای ایران]] آورده شدند و برخی در اطراف [[تیسفون]] (در عراق کنونی) و برخی در نواحی [[کرخه]] و [[کارون]] و در شهرهای پارسیان مسکن داده شدند. اینان در [[شوشتر]] و [[دزفول]] ساکن بودند. در زمان [[قاجاریان|قاجار]] برخی (از چه گروهی بودند نا مشخص است) مبادرت به آزار اینان داشتند که [[امیرکبیر]] به نجات اینان همت گماشت. امروزه اینان در سوسنگرد،[[سوسنگرد]]، دزفول،[[دزفول]]، [[اهواز]] و [[آبادان]] زندگی می‌کنند و به صورت سنتی بیشتر مذهب خود را پنهان می‌دارند. آیین ایشان پیوستگی خاصی با آب دارد. برای نمونه [[مراسم ازدواج]] ایشان در کنارآب [[کارون]] برگزار می‌شود. نزد خوزستانیان قدیم ایشان به امانتداری و صداقت ضرب‌المثل بوده‌اند. زبان ایشان ترکیبی از [[زبان عربی|عربی]] و زبان [[زبان آرامی|آرامی]] است. ایشان الفبایی مخصوص به خود دارند که برخی از نوشتارهای خود را به ان می‌نویسند. کار اینان بیشتر حکاکی ظروف طلا و نقره بوده‌است و امروزه نیز بسیاری به زرگری مشغولند. معمولاً ایشان (بویژه مسن ترها) با ریشی بلند و مرتب، سبیلی بلند که روی ریش می‌آید و نیز عمامه کوچک سفید قابل شناختن هستند.
 
== تقویم مندائی ==