مارکسیسم: تفاوت میان نسخه‌ها

# دومین نقد عمده به اندیشه مارکس معمولاً به وجه [[تقلیل‌گرایی]] این اندیشه ناظر می‌باشد. تقلیل‌گرایی به این معناست که شما یک امر مهم و بزرگی را به یک چیز خلاصه کنید و تقلیل دهید. مارکس تحولات تاریخی را که از بسیاری عوامل فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و… ناشی می‌شود را صرفاً (و در برخی تفاسیر عمدتاً) به اقتصاد تقلیل می‌دهد. اقتصاد را هم در نهایت به ابزار تولید تقلیل می‌دهد. به این ترتیب او در نظریه‌اش بسیاری از عوامل مهم و مؤثر را نادیده می‌گیرد یا کم‌اهمیت می‌پندارد.

# بسیاری از اندیشمندان کمونیسم نهایی مارکس را که جامعه ای بدون طبقه، بدون دولت و بدون مالکیت خصوصی است نقد می‌کنند. اصولاً امکان به وجود آمدن چنین جامعه‌ای وجود ندارد و لذا پیش‌بینی مارکس که معتقد به رسیدن به این جامعه است هیچ‌گاه محقق نشد.

 

== نقطه قوت و تأثیر مثبت اندیشه مارکس ==