سگ: تفاوت میان نسخه‌ها

| fossil_range = Late [[پلیستوسن|پلیستوسن پسین]]<ref>Late Pleistocene</ref> تا امروزه

'''سگ''' {{علمی|Canis lupus familiaris}} زیرگونهٔ اهلی [[گرگ]]‌ها و [[پستانداران|پستانداری]] از راستهٔ [[سگ‌سانان]] است. سگ نخستین [[جانوران|جانوری]] است که به دست انسان [[اهلی]] شد. سگ‌ها از متنوع‌ترین جانوران زمین هستند که میراث چند هزار سال مداخلهٔ انسان در روند جفت‌گیری و پرورش این جانور است.<ref name="khanacademy.org">{{یادکرد وب|کد زبان=en|وبگاه=Khan Academy|نشانی=https://www.khanacademy.org/test-prep/mcat/biomolecules/evolution-population-dynmaics/a/evolution-natural-selection-and-human-selection|عنوان=Evolution: Natural selection and human selection article|بازبینی=2018-10-30}}</ref><ref name="khanacademy.org"/><ref>{{یادکرد خبر|کوشش=Dogtime|تاریخ=2009-05-30|عنوان=A brief history of breeding - Dogtime|نشانی=https://dogtime.com/dog-health/general/915-breeding-history|زبان=en-US|تاریخ بازبینی=2018-10-30}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|نام خانوادگی=GrrlScientist|کوشش=Forbes|عنوان=Old Dog, New Dog: Genetic Map Tracks The Evolution Of Man's Best Friend|نشانی=https://www.forbes.com/sites/grrlscientist/2017/04/25/old-dog-new-dog-genetic-map-tracks-the-evolution-of-mans-best-friend/#51285adcec77|زبان=en|تاریخ بازبینی=2018-10-30}}</ref> سگ‌ها نقش‌های مختلفی را در جوامع انسانی بر عهده گرفته‌اند و آدمیان از ایشان برای شکار، گله‌داری، بارکشی، محافظت، کمک به پلیس و [[نیروهای نظامی]]، همراهی و همدمی و کمک به اشخاص دچار ناتوانی استفاده کرده‌اند. در بعضی فرهنگ‌ها از آن به‌عنوان یک منبع غذایی هم استفاده شده‌است.

بررسی فسیل‌های باقی‌مانده از سگ‌های باستانی و بررسی تغییرات ژنتیکی آن‌ها نشان می‌دهد که سگ‌ها حدود هفده تا بیست و چهار هزار سال پیش از لحاظ ژنتیکی به دو شاخه شرقی و غربی تقسیم شدند. سگ‌های شاخه شرقی در نقاط مختلف [[خاور دور]] و سگ‌های شاخه غربی در بقیه آسیا، اروپا و آفریقا ساکن شدند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa-IR|تاریخ=۲۸ تیر ۱۳۹۶|وبگاه=[[بی‌بی‌سی فارسی: [http]]|نشانی=https://www.bbc.com/persian/science-40652587 |عنوان=سگ‌ها 'یکبار اهلی و به شرقی و غربی تقسیم شدند']. چهارشنبه ۲۸ تیر ۱۳۹۶.}}</ref>

اما سگ اصلاً از گرگ‌های وحشی سرچشمه می‌گیرد که به‌تدریج توسط انسان در نزدیکی [[مغولستان]] یا [[نپال]] رام شده و توسط گروه‌های شکارچی به‌کار گرفته شدند.<ref>رینکون،{{یادکرد وب|نویسنده=پل: رینکون-دبیر اخبار علمی بی‌بی‌سی نیوز|کد زبان=fa-IR|تاریخ=۲۹ مهر ۱۳۹۴|وبگاه=[http[بی‌بی‌سی فارسی]]|نشانی=https://www.bbc.com/persian/science/2015/10/151020_u04_dogs_centralasia |عنوان='ریشه سگ‌هایسگ های امروزی به آسیای میانه می‌رسد].می بی‌بی‌سی فارسی. ۲۱ اکتبر ۲۰۱۵. ۲۹ مهر ۱۳۹۴.رسد'}}</ref>

توله سگ تازه متولدزاده شده در مدت کوتاهی به یک سگ بالغ تبدیل می‌شود و سال‌های سال به شکل یک حیوان بالغ زندگی می‌کند، طول عمر یک حیوان متأثر از فاکتورهای مختلفی از جمله: محیط، [[نژاد]]، [[سلامت|سلامتی]]، [[بهداشت]]، [[ورزش]] و نوع [[تغذیه]] می‌باشد. نژادهایی مثل اشپیتز و [[فاکس تریر|فکس تریر]] مدت طولانی یعنی ۱۸تا ۲۰ سال زندگی می‌کنند و نژادهایی مثل [[باکسر]] و [[ژرمن شپرد|ژرمن]] شپرد طول عمری تا سن ۱۲ـ۱۳ سالگی دارند.

سگهاسگ‌ها در سن ۳ تا ۵ سالگی کاملاً بالغ شده و در این سنین به نهایت رشد فیزیکی خود رسیده و فعال‌ترین دوران زندگیشان را در این سنین می‌گذرانند. در سن ۷، ۸ سالگی کم‌کم حالت افتادگی و کاهش فعالیت در آن‌ها دیده می‌شود. سگ‌هایی که به این سن رسیده‌اند محیطی راحت و آرام را برای خود ترجیح می‌دهند و اکثراً در این دوران در حال خواب و استراحت هستند و بخصوص در زمستانها ساعت‌ها در محیط‌های گرمی چون کنار رادیاتورها به استراحت و خواب مشغول می‌شوند. گرچه این موضوع بیشتر در مورد سگ‌هایی که به عنوان دوست و هم بازی انسان نگهداری می‌شوند صادق می‌باشد. سگهایسگ‌های محافظ و شکارچی نیز در این سنین همانند دوران جوانی خود دیگر مقاوم و مهاجم نیستند.

سگهاییسگ‌هایی که دوران پیری را سپری می‌کنند دچار کاهش حس شنوایی ویا حتی ناشنوایی می‌شوند. اکثراً دچار [[آب مروارید]]، ریزش دندان‌ها (که باعث سختی در جویدن غذا می‌شود) و بزرگی [[پروستات]] (که باعث اشکال در دفع ادرار می‌شود) شده و ممکن است خصوصیات رفتار در آن‌ها تغییر کند. نسبت به گذشته بیشتر لجاجت به خرج می‌دهند، و نسبت به عادت‌های روزانه خود بیشتر وابستگی نشان می‌دهند.

پرونده:Winston the paper retriever.jpg|حملجابجا کردن با دهان

پرونده:5-طبیعت روستای صومعه ملکشاه سگ سراب.jpg|

پرونده:Chihuahua Dog Face.jpg|

برخی از دسته‌بندی‌ها در مورد سگ:{{مدرک}}:

* [[کنل کلابسگ‌هراسی]]

* [[سگ پلیسپاکوتاه]]

* [[سگ پاکوتاهپلیس]]