بریتانیا: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز «بریتانیا» را محافظت کرد: مناقشه بر سر نام صفحه ([ویرایش=تنها مدیران] (زمان سرآمدن ‏۲۲ فوریهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۰۳:۲۷ (UTC)) [انتقال=تنها مدیران] (زمان سرآمدن ‏۲۲ فوریهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۰۳:۲۷ (UTC)))
Arash.pt (بحث | مشارکت‌ها)
اصلاح نام‌ها
خط ۴۹:
پاورقی = <sup>۱</sup> منبع:یورو استات [http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&language=en&pcode=tps00001&tableSelection=1&footnotes=yes&labeling=labels&plugin=1] |
}}
'''بریتانیا'''<ref>[http://www.guardian.co.uk/styleguide/b Guardian and Observer style guide: B | Info | guardian.co.uk<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref><ref>ملاحظهٔ [[:پرونده:British diagram.PNG|این تصویر]]؛ در این مقاله و متون رسمی دیگر، عبارت «انگلیس» یا «انگلستان» فقط به [[انگلستان |انگلستان]] {{به انگلیسی|England}}</ref> یا '''پادشاهی متحد''' {{به انگلیسی|United Kingdom}} با نام رسمی '''پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی'''<ref name=":0">{{یادکرد کتاب|نشانی=http://geonames.ncc.ir/_icnsgn/Documents/2012%20COUNTRY%20NAME_20120722_044144.pdf|عنوان=فهرست نام کشورها|نام خانوادگی=|نام=|ناشر=[[سازمان نقشه‌برداری کشور]]، [[کمیته تخصصی نام‌نگاری و یکسان‌سازی نام‌های جغرافیایی ایران]]|سال=|شابک=|مکان=|صفحات=۳۹}}</ref> {{به انگلیسی|United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland <small>و به اختصار:</small> UK}}، '''پادشاهی متحد''' {{به انگلیسی|United Kingdom}} یا '''بریتانیا'''<ref>[http://www.guardian.co.uk/styleguide/b Guardian and Observer style guide: B | Info | guardian.co.uk<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref><ref>ملاحظهٔ [[:پرونده:British diagram.PNG|این تصویر]]؛ در این مقاله و متون رسمی دیگر، عبارت «انگلیس» یا «انگلستان» فقط به [[انگلستان |انگلستان]] {{به انگلیسی|England}}</ref> کشوری است واقع در اروپای غربی و به پایتختی شهر [[لندن]]. پادشاهی متحدبریتانیا از چهار بخش تشکیل شده‌است: سه بخش آن کشورهای [[انگلستان]]، [[اسکاتلند]] و [[ولز]] هستند که روی‌هم [[بریتانیای کبیر]] را تشکیل می‌دهند. بخش چهارم، [[ایرلند شمالی]] است که در [[جزیره ایرلند]] قرار دارد. پادشاهی متحدبریتانیا توسط [[اقیانوس اطلس]] از غرب و شمال، [[دریای شمال]] در شرق، [[کانال مانش]] در جنوب و [[دریای ایرلند]] در غرب احاطه شده‌است.
 
بسیاری از اعضای مجلس اعیان این سمت را به صورت موروثی دریافت می‌کنند. انتصاب برخی از اعضای مجلس اعیان نیز از سوی ملکه و با [[مشاوره]] نخست‌وزیر صورت می‌پذیرد.
 
شکل حکومت همچنان در انگلیس پادشاهی است که توسط حکومت [[سلطنت مشروطه]] مبتنی بر [[نظام وستمینستر]] به مرکزیت شهر لندن اداره می‌شود. [[نظام سیاسی]] این کشور دارای شش نوع [[انتخابات در بریتانیا|انتخابات]] است که طی آن‌ها اعضای پارلمان، کابینه، دولت‌های محلی، نمایندگان بریتانیا در اتحادیه اروپا، شهرداری‌ها، دولت‌های محلی و کمیساریای پلیس انتخاب می‌شوند. این سرزمین از چهار کشور: انگلستان، اسکاتلند، ویلز و ایرلند شمالی تشکیل شده‌است. سه کشور اخیر دارای دولت‌های محلی هستند که با حدود اختیارات مختلف در چهار پایتخت به نام‌های [[ادینبرو]]، [[کاردیف]] و [[بلفاست]] اداره می‌شوند. هر چند جزایر [[گرنزی]]، [[جرزی]] و [[جزیره من|من]] تحت حمایت پادشاهی متحدبریتانیا هستند ولی جزو آن به‌شمار نمی‌روند. پادشاهی متحدبریتانیا دارای چهارده [[سرزمین‌های آن سوی دریاهای بریتانیا|سرزمین آن سوی دریا]] است. این سرزمین‌ها بقایای [[امپراتوری بریتانیا]] هستند. این امپراتوری که [[فهرست بزرگ‌ترین امپراتوری‌های جهان#امپراتوری‌های معاصر|بزرگترین امپراتوری تاریخ]] به‌شمار می‌رود در اوج خود در [[سده ۱۹ (میلادی)|سده‌های ۱۹]] و [[سده ۲۰ (میلادی)|۲۰]] تقریباً یک چهارم زمین‌های کره زمین را شامل می‌شد. تأثیر فرهنگ بریتانیایی را می‌توان در [[زبان انگلیسی|زبان]]، [[فرهنگ|فرهنگ بریتانیایی]] و [[کامن لا|نظام‌های حقوقی]] مستعمرات سابق این امپراتوری مشاهده کرد.
 
پادشاهی متحدبریتانیا کشوری [[کشورهای توسعه‌یافته|توسعه‌یافته]] است و دارای [[فهرست کشورها بر پایه تولید ناخالص داخلی|ششمین اقتصاد بزرگ دنیا]] بر اساس [[تولید ناخالص داخلی]] و [[فهرست کشورها بر پایه تولید ناخالص داخلی (برابری قدرت خرید)|هشتمین اقتصاد دنیا]] بر پایهٔ [[برابری قدرت خرید]] است. این پادشاهی نخستین کشور [[صنعتی‌سازی|صنعتی]] دنیا است و در طول سده ۱۹ و اوایل سده ۲۰ ابرقدرتی بی‌همتا در سطح بین‌الملل به‌شمار می‌رفت.<ref>{{cite book |title=The First Industrial Nation: the Economic History of Britain, 1700–1914 |publisher=Routledge |location=London |author=Mathias, P. |year=2001 |isbn=0-415-26672-6}}</ref><ref name="ferguson">{{cite book |last=Ferguson |first=Niall |year=2004 |title=Empire: The rise and demise of the British world order and the lessons for global power |publisher=Basic Books |location=New York |isbn=0-465-02328-2}}</ref> این کشور هنوز هم در عرصه‌های اقتصادی، فرهنگی، نظامی، علمی و سیاسی دارای قدرت گسترده بین‌المللی است و جزو معدود اعضای ثابت دارای [[حق وتو]] در [[شورای امنیت سازمان ملل متحد]] از زمان پیدایش آن در سال [[۱۹۴۶ (میلادی)|۱۹۴۶]] است. این کشور یکی از [[پیمان‌نامه منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای|قدرت‌های شناخته‌شده‌ی]] دارای [[جنگ‌افزار هسته‌ای]] در جهان است و از لحاظ هزینه‌های نظامی [[فهرست کشورها بر پایه هزینه‌های نظامی|رتبهٔ چهارم جهان]] را دارد.
 
بریتانیا عضو [[اتحادیه اروپا]] و پیش از آن عضو جامعه اقتصادی اروپا از زمان پیدایش آن در سال [[۱۹۷۳ (میلادی)|۱۹۷۳]] بوده‌است. همچنین بریتانیا، عضو [[اتحادیه کشورهای همسود]]، [[شورای اروپا]]، [[گروه هفت]]، [[گروه ۲۰]]، [[سازمان همکاری اقتصادی و توسعه]] و [[سازمان تجارت جهانی]] می‌باشد. بریتانیایی‌ها در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۶ به جدایی از اتحادیه اروپا رأی موافق دادند.
خط ۶۵:
 
== نظام حقوقی ==
بریتانیا نظام حقوقی واحدی ندارد بلکه دارای ۳ نظام حقوقی مجزا است. نظام [[حقوقی انگلستان]] محدود به انگلستان و ولز است. [[نظام حقوقی ایرلند شمالی]] که محدود به ایرلند شمالی است و [[نظام حقوقی اسکاتلند]] که در اسکاتلند اجرا می‌شود. نظام حقوقی انگلستان و ایرلند هر دو بر اساس اصول [[کامن لا]] تنظیم شده‌اند. کامن لا به‌طور خلاصه به این معنی است که [[حقوق]] توسط قضات دادگاه‌ها با در نظر گرفتن قوانین، سابقه قضایی و عقل سلیم ساخته می‌شود. نظام حقوقی اسکاتلند هم ترکیبی از کامن لا و نظام حقوق مدون است. [[قانون اتحاد ۱۷۰۷]] بین پادشاهی‌های اسکاتلند و انگلستان که منجر به تشکیل پادشاهی متحد بریتانیای کبیر شد، استقلال نظام قضایی اسکاتلند از بقیه بریتانیا را تضمین می‌کند.
 
== واحد پول ==
واحد پول بریتانیا [[پوند استرلینگ]] {{به انگلیسی|Pound Sterling}} است که با نماد '''£''' شناخته می‌شود و قدیمی‌ترین واحد پولی در حال استفاده در جهان می‌باشد.<ref name="Rendall">{{cite news |last=Rendall |first=Alasdair |date=12 November 2007 |title=Economic terms explained |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/programmes/bbc_parliament/7090665.stm |publisher=BBC News |accessdate=14 February 2014}}</ref> پول مسکوک در تمامی بریتانیای کبیربریتانیا یکی است و توسط [[بانک انگلستان]] {{به انگلیسی|Bank of England}} تولید و توزیع می‌شود. اما بانک‌های اسکاتلند و ایرلند شمالی مجاز هستند اسکناس‌های خود را چاپ و توزیع کنند. تمامی این اسکناس‌ها علی‌رغم تفاوت ظاهری «پوند استرلینگ» هستند و از نظر ارزش برابرند (هرچند که در بازارهای غیررسمی ارز ایرلند با قیمت‌های متفاوت عرضه می‌شوند{{مدرک}}).
 
=== تاریخچهٔ تقسیم پوند به واحدهای کوچک‌تر ===
خط ۷۶:
{{اصلی|تاریخ بریتانیا}} '''تاریخ بریتانیا'''، با عبور نخستین مهاجران از [[تنگه دوور]] و ورود آن‌ها به [[جزایر بریتانیا]] در هزاران سال پیش آغاز می‌گردد. با کشف تعدادی ابزار سنگی و ردپا در هَپیس‌برگ در نورفولک، معلوم شده‌است که از بیش از [[سیر زمانی فرگشت انسان|هشتصد هزار سال پیش]] [[انسان خردمند باستانی|انسان‌های باستانی]] در سرزمینی که اکنون به آن، [[انگلستان]] می‌گویند زندگی می‌کرده‌اند. قدیمی‌ترین مدرکی که از حضور [[انسان|انسان کنونی]] در شمال غرب [[اروپا]] در دست است، استخوان آرواره‌ای است که در سال ۱۹۲۷ در کِنتزکاورن در ناحیهٔ [[دوون (شهرستان)|دِوون]] کشف شد. عمر این استخوان آرواره را در سال ۲۰۱۱ دوباره تخمین زدند و سن آن را حدود ۴۱۰۰۰ تا ۴۴۰۰۰ سال برآورد کردند.
 
انسان‌ها تا حدود ۱۲۰۰۰ سال پیش، یعنی تا انتهای [[آخرین عصر یخبندان]]، به‌طور پیوسته در این سرزمین سکونت داشته‌اند. در این ناحیه بقایای متعددی از دوران [[میان‌سنگی]]، [[دوران نوسنگی|نوسنگی]]، و [[عصر برنز]] وجود دارد، از جمله [[استون‌هنج]] و اِیوبری. ساکنین انگلستان در [[عصر آهن]]، همچون دیگر نواحی [[بریتانیای کبیر|بریتانیا]] که در جنوب [[خور فورث]] هستند، [[سلت‌ها]] بودند. این سلت‌ها به نام بریتون مشهور هستند. البته در جنوب شرق انگلستان قبایل [[بلژها|بلژی]] نیز سکونت داشتند. در سال ۴۳ پیش از میلاد فتح بریتانیا به دست [[روم|رومیان]] آغاز شد. رومیان تا قرن پنجم پس از میلاد کنترل [[بریتانیای روم|ایالت بریتانیا]] را حفظ کردند.
 
با پایان دوران حکمرانی رومیان بر بریتانیا، [[آنگلوساکسون]]‌ها توانستند در آن جا اسکان بیابند. معمولاً اسکان آنگلوساکسون‌ها را سرآغاز کشور انگلستان و نژاد انگلیسی می‌دانند. آنگلوساکسون‌ها که مجموعه‌ای از مردم [[زرمن‌ها|ژرمن]] بودند، پادشاهی‌های متعددی را بنا گذشتند. این پادشاهی‌ها نخستین قدرت‌های انگلستان و بخش‌هایی از جنوب [[اسکاتلند]] بودند. آن‌ها با خود [[زبان انگلیسی باستان]] را آوردند. این زبان جایگزین زبان قبلی که [[زبان بریتانیایی]] بود شد. آنگلوساکسون‌ها با اخلاف دولت‌های بریتانیایی در [[ولز]]، [[کورن‌وال]]، و هن‌اوگ‌لد (شمال قدیم؛ بخش [[زبان‌های بریتونی|بریتونی‌زبان]] شمال انگلستان و جنوب اسکاتلند) و همچنین با یکدیگر می‌جنگیدند.
خط ۱۱۳:
 
== روابط خارجی ==
پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالیبریتانیا یکی از پنج عضو دائم شورای امنیت [[سازمان ملل متحد]] و از اعضای اتحادیه اروپا، گروه هشت، گروه ۲۰، سازمان جهانی تجارت و پیمان دفاعی آتلانتیک شمالی ([[ناتو]]) است.
 
== شهرهای بزرگ ==
خط ۱۲۰:
[[پرونده:Glasgow Finnieston area.jpg|180px|نمایی از منطقه فینیستون در شهر [[گلاسگو]].|thumb]]
 
تقسیمات کشوری در پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالیبریتانیا دارای مراکز زیر هستند:
* [[لندن]]: پایتخت انگلستان و هم‌زمان پایتخت کل کشور پادشاهی متحدبریتانیا
* [[ادینبرو]]: پایتخت اسکاتلند
* [[کاردیف]]: پایتخت ولز
* [[بلفاست]]: پایتخت ایرلند شمالی
 
شهر لندن پایتخت و پرجمعیت‌ترین شهر پادشاهی متحدبریتانیا است. جدول زیر ده شهر پرجمعیت پادشاهی متحدبریتانیا را به همراه «جمعیت [[منطقه شهری]]» و «جمعیت منطقه کلان‌شهری» نشان می‌دهد:
 
{| class="wikitable" style="text-align:right; margin-right:60px"
خط ۱۵۸:
|}
 
== پرچم بریتانیای کبیربریتانیا ==
{{Image label begin|image=Flags of the Union Jack.svg|width=350|float=left}}
{{Image label small|x=۰٫۰۳|y=۰٫۲۳|scale=350|text=[[پرچم پادشاهی انگلستان]]}}
خط ۱۶۴:
{{Image label small|x=۰٫۳۲|y=۰٫۴۹|scale=350|text=[[پادشاهی بریتانیا]]}}
{{Image label small|x=۰٫۷۰|y=۰٫۵۱|scale=350|text=[[پرچم سنت پتریک (ایرلند شمالی)]]}}
{{Image label small|x=۰٫۵۲|y=۰٫۷۶|scale=350|text=[[پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی]]}}
{{Image label end}}
{{اصلی|پرچم بریتانیا}}
کشور پادشاهی متحدبریتانیا در سال ۱۷۰۷ میلادی در پی اتحاد پادشاهی انگلستان (شامل انگلستان و ولز) در جنوب و پادشاهی اسکاتلند در شمال بریتانیا به وجود آمد. پرچم مشهور بریتانیا از ترکیب پرچم‌های این دو پادشاهی و ایرلند شمالی ایجاد شده‌است: [[پرچم سنت اندروز]] (اسکاتلند) دارای زمینه آبی با ضربدر سفید و [[پرچم سنت جرج]] (انگلستان) دارای زمینه سفید و صلیب سرخ، [[پرچم سنت پتریک]] که دارای زمینه سفید با ضربدر سرخ است. بعداً به عنوان نماد ایرلند شمالی به پرچم اتحاد افزوده شد. این پرچم «پرچم اتحاد» نام دارد که به زبان انگلیسی Union Jack و Union Flag نامیده می‌شود.
 
نقش پرچم بریتانیا در طول ۳۰۰ سال گذشته در پرچم‌های کشورهای بسیاری از جمله [[هند]]، [[استرالیا]]، [[نیوزیلند]]، [[قبرس]]، [[ایالات متحده آمریکا]]، [[فلسطین]]، [[کنیا]]، [[نیجریه]]، [[سری‌لانکا|سیلان]]، [[جامائیکا]]، [[کانادا]] و [[سنگاپور]] وجود داشته‌است. در سال [[۱۹۹۹ (میلادی)|۱۹۹۹]] پس از بازپس دادن [[هنگ کنگ]] به [[چین]]، نقش پرچم بریتانیا از [[پرچم هنگ کنگ]] حذف شد.
خط ۲۲۵:
{{ویکی گفتاورد}}
* [http://maps.google.co.uk/ نقشهٔ گوگلی بریتانیا]
* [http://www.direct.gov.uk/ وبگاه دولت پادشاهی متحدهبریتانیا]
* [http://www.royal.gov.uk/ وبگاه خاندان سلطنتی بریتانیا]
* [http://www.britishembassy.gov.uk/servlet/Front?pagename=OpenMarket/Xcelerate/ShowPage&c=Page&cid=1017171028220 وبگاه سفارت بریتانیا در تهران]