سید روح‌الله خمینی: تفاوت میان نسخه‌ها

[نسخهٔ بررسی‌نشده][نسخهٔ بررسی‌شده]
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
اصلاح ارقام، ابرابزار/ افزودن منابع
برچسب: متن دارای ویکی‌متن نامتناظر
اصلاح ارقام، ابرابزار، افزودن منابع، تمیزکاری دیباچه
برچسب: متن دارای ویکی‌متن نامتناظر
خط ۱۱۲:
'''سید روح‌الله موسوی خمینی''' (در شناسنامه '''سید روح‌الله مصطفوی''': زاده ۱ مهر ۱۲۸۱ – درگذشته ۱۳ خرداد ۱۳۶۸) که در بین طرفداران و دوستدارانش به «'''امام خمینی'''» نیز شهرت دارد، اولین [[رهبر ایران|رهبر]] و [[ولی فقیه]] [[نظام جمهوری اسلامی ایران]] و از [[مرجع تقلید|مراجع تقلید]] [[شیعه]] بود که [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران]] را رهبری و در پی آن، جمهوری اسلامی را از راه [[همه‌پرسی نظام جمهوری اسلامی در ایران|همه‌پرسی (رفراندوم) اول]]، بنیان‌گذارد و تا پایان عمر، آن را رهبری کرد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://book.iranseda.ir/DetailsAlbum/?VALID=TRUE&g=151740 |عنوان=زندگینامه آیت الله سید روح‌الله موسوی خمینی | ناشر =پایگاه کتاب گویای فارسی ایران |تاریخ =۱۲ آبان ۱۳۹۷ |تاریخ بازبینی=۶ سپتامبر ۲۰۱۹}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://emam.com/زندگینامه-امام-خمینی |عنوان=خلاصه زندگی‌نامه روح‌الله خمینی | ناشر =وبسایت جامع امام خمینی (ره) |تاریخ = |تاریخ بازبینی=۶ سپتامبر ۲۰۱۹}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده =بخش بیوگرافی رهبران وسیاستمداران سایت آکا |نشانی=http://biografiaka.akaup.com/biography/lider/20148722571.html |عنوان=بیوگرافی امام خمینی | ناشر =وبسایت آکاایران |تاریخ =۱ شهریور ۱۳۹۴ |تاریخ بازبینی=۶ سپتامبر ۲۰۱۹}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://mefda.ir/news/57293/خلاصه-ای-از-زندگی-نامه-امام-خمینی-ره |عنوان=خلاصه ای از زندگی‌نامه امام خمینی (ره) | ناشر =وبسایت مفدا |تاریخ =۱۳ خرداد ۱۳۹۷ |تاریخ بازبینی=۶ سپتامبر ۲۰۱۹}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://wikifeqh.ir/امام_خمینی |عنوان=امام خمینی | ناشر =دانشنامه حوزوی ویکی فقه |تاریخ = |تاریخ بازبینی=۶ سپتامبر ۲۰۱۹}}</ref>
 
وی در [[حوزه علمیه]] به تحصیل [[فقه]]، [[فلسفه اسلامی]] و [[عرفان]] پرداخت و سرانجام اجازهٔ [[اجتهاد]] خود را در سال ۱۳۱۳ از [[عبدالکریم حائری یزدی]] دریافت کرد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://hawzah.net/fa/goharenab/View/71036/اجازه-اجتهاد-حضرت-امام-خمینی-(ره) |عنوان=اجازه اجتهاد حضرت امام خمینی (ره) | ناشر =وبسایت حوزه |تاریخ =۱۸ خرداد ۱۳۹۸ |تاریخ بازبینی=۶ سپتامبر ۲۰۱۹}}</ref> برخی نیز معتقدند که او، نه از کسی اجازهٔ اجتهاد گرفته و نه به کسی، چنین اجازه‌ای داده‌است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده =محمد رجائی نژاد |نشانی=https://www.jamaran.ir/بخش-اخبار-14/25858-اجازات-در-سیره-نظری-عملی-امام-خمینی |عنوان=اجازات در سیره نظری و عملی امام خمینی (س) | ناشر =خبرگزاری جماران |تاریخ =۵ اردیبهشت ۱۳۹۲ |تاریخ بازبینی=۶ سپتامبر ۲۰۱۹}}</ref> خود روح‌الله خمینی نیز در کتاب چهل حدیث خود بیان می‌کند که یک اجازه نامهٔ روایی از شیخ عباس قمی دارد.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=موسوی خمینی |نام=سید روح ا… |کتاب=شرح چهل حدیث (اربعین حدیث) | ناشر=‏مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی (س) |سال=۱۳۹۲ |مکان=صفحه ۳ |شابک=‬‬978 - 964 - 212 - 369 - 8}}</ref> پس از درگذشت [[سید حسین بروجردی]] (۱۳۴۰ ش)، جزو نامزدهای [[مرجعیت]] بود.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده =عبدالوهاب فراتی |نشانی=http://ensani.ir/fa/article/54169/مرجعیت-امام-خمینی |عنوان=مرجعیت امام خمینی | ناشر =پرتال جامع علوم انسانی |تاریخ =۱۳۸۰ |تاریخ بازبینی=۹ سپتامبر ۲۰۱۹}}</ref> سپس، به مبارزه با سیاست‌های [[محمدرضا پهلوی]] به خصوص [[انقلاب سفید]] پرداخت و به دلیل اعتراض به تبعیت شاه از سیاست [[اسرائیل]] و [[آمریکا]]، در عاشورای ۱۳۴۲ خورشیدی، ۱۰ ماه زندانی شد<ref>{{یادکرد وب |نویسنده =گروه: سیاسی» احزاب و تشکل‌ها |نشانی=https://www.yjc.ir/fa/news/6115389/از-ماجرای-دستگیری-امام-خمینیره-در-15-خرداد-42-تا-قیامی-که-رنگ-خون-گرفت |عنوان=از ماجرای دستگیری امام خمینی (ره) در 15 خرداد 42 تا قیامی که رنگ خون گرفت | ناشر =خبرگزاری خبرنگاران جوان |تاریخ =۱۵ خرداد ۱۳۹۶ |تاریخ بازبینی=۹ سپتامبر ۲۰۱۹}}</ref> و سپس در ۱۳۴۳ به دلیل سخنرانی علیه اعطای [[کاپیتولاسیون در ایران|کاپیتولاسیون]] به مستشاران نظامی آمریکایی، تبعید شد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده =عبدالمقیم ناصحی |نشانی=https://www.hamshahrionline.ir/news/237435/تبعید-امام-خمینی-ره-از-ایران-به-ترکیه |عنوان=تبعید امام خمینی (ره) از ایران به ترکیه | ناشر =خبرگزاری همشهری آنلاین |تاریخ =۱۲ آبان ۱۳۹۲ |تاریخ بازبینی=۹ سپتامبر ۲۰۱۹}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده =گروه: سیاسی» احزاب و تشکل‌ها |نشانی=https://www.yjc.ir/fa/news/5844935/چرا-امام-خمینیره-13-آبان-43-به-ترکیه-تبعید-شدند |عنوان=چرا امام خمینی (ره) 13 آبان 43 به ترکیه تبعید شدند؟ | ناشر =خبرگزاری خبرنگاران جوان |تاریخ =۱۴ آبان ۱۳۹۵ |تاریخ بازبینی=۹ سپتامبر ۲۰۱۹}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://hawzah.net/fa/Magazine/View/3282/5124/46322/تبعید-حضرت-امام-خمینی-رحمه-الله-به-ترکیه |عنوان=تبعید حضرت امام خمینی رحمه الله به ترکیه | ناشر =پایگاه حوزه |تاریخ =مهر ۱۳۸۱ |تاریخ بازبینی=۹ سپتامبر ۲۰۱۹}}</ref> وی ۱۴ سال در تبعید زیست، که حدود یک سال در [[ترکیه]]، سپس [[عراق]]، و در پایان چند ماه در [[فرانسه]] بود.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده =مرکز اسناد انقلاب اسلامی |نشانی=http://www.imam-khomeini.ir/fa/n3217/سرویس_های_اطلاع_رسانی/تاریخ/علل_تبعیدهای_مکرر_امام_خمینی(س) |عنوان=علل تبعیدهای مکرر امام خمینی | ناشر =پرتال امام خمینی |تاریخ =۱۶ مهر ۱۳۹۱ |تاریخ بازبینی=۹ سپتامبر ۲۰۱۹}}</ref> طی این مدت پیگیر اوضاع سیاسی ایران بود، با ارسال پیام و اعلامیه، [[اسلام‌گرا]]یان و مخالفان را رهبری و به تدوین نظریه [[ولایت فقیه]] پرداخت.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده =عبدالرضا آقایی |نشانی=https://hawzah.net/fa/Article/View/97192/دوران-تبعید-امام-خمینی-(ره)-در-ترکیه- |عنوان=دوران تبعید امام خمینی (ره) در ترکیه | ناشر =پایگاه حوزه |تاریخ =تابستان ۱۳۸۸ |تاریخ بازبینی=۹ سپتامبر ۲۰۱۹}}</ref> وی در آخرین روزهای منتهی به پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ به عنوان رهبر انقلاب،آن، [[شورای انقلاب]] و [[دولت موقت ایران|دولت موقت]] را تشکیل داد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.imam-khomeini.ir/fa/n14343/سرویس_های_اطلاع_رسانی/تاریخ/شورای_انقلاب_چگونه_تشکیل_شد |عنوان=شورای انقلاب چگونه تشکیل شد؟ | ناشر =پرتال امام خمینی |تاریخ =۲۲ دی ۱۳۹۷ |تاریخ بازبینی=۹ سپتامبر ۲۰۱۹}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://tarikhirani.ir/fa/calendar/45/دی-22-شورای-انقلاب-تشکیل-شد |عنوان=22 دی، شورای انقلاب تشکیل شد | ناشر =وبسایت تاریخ ایران |تاریخ = |تاریخ بازبینی=۹ سپتامبر ۲۰۱۹}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.imam-khomeini.ir/fa/n14548/سرویس_های_اطلاع_رسانی/نگاه_روز/تشکیل_دولت_موقت_به_فرمان_امام |عنوان=تشکیل دولت موقت به فرمان امام | ناشر =پرتال امام خمینی |تاریخ =۱۵ بهمن ۱۳۹۱ |تاریخ بازبینی=۹ سپتامبر ۲۰۱۹}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://basirat.ir/fa/news/64288/دولت-موقت-چگونه-شکل-گرفت |عنوان=دولت موقت چگونه شکل گرفت؟ | ناشر =خبرگزاری بصیرت |تاریخ =۱۷ آذر ۱۳۸۷ |تاریخ بازبینی=۹ سپتامبر ۲۰۱۹}}</ref> پس از خروج شاه از ایران، در ۱۲ بهمن ۱۳۵۷ [[بازگشت سید روح‌الله خمینی به ایران|خمینی به ایران بازگشت]] و در ۲۲ بهمن انقلاب پیروز شد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1396/10/26/1628360/همه-چیز-درباره-روزی-که-شاه-با-فرح-فرار-کرد-تصاویر |عنوان=همه چیز دربارهٔ روزی که "شاه با فرح فرار کرد" | ناشر =خبرگزاری تسنیم |تاریخ =۲۶ دی ۱۳۹۶ |تاریخ بازبینی=۹ سپتامبر ۲۰۱۹}}</ref>
 
با فرمان وی، [[کمیته امداد]]، [[جهاد سازندگی]]، [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]]، [[نهضت سوادآموزی]]، [[سازمان بسیج مستضعفین]]، و [[شورای عالی انقلاب فرهنگی]] تشکیل شد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://article.tebyan.net/10666/تاریخچه-تشکیل-کمیته-امداد-امام-خمینی |عنوان=تاریخچه تشکیل کمیته امداد امام خمینی | ناشر =پایگاه اینترنتی تبیان |تاریخ =۱۳ اسفند ۱۳۸۳ |تاریخ بازبینی=۹ سپتامبر ۲۰۱۹}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.ion.ir/News/208810.html|عنوان=نحوه شکل‌گیری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در گفتگو با دکتر علی دانش منفرد نخستین فرمانده سپاه|ناشر=[[ایران آنلاین]]|تاریخ=۲ اردیبهشت ۱۳۹۶|تاریخ بازبینی=۱۴ خرداد ۱۳۹۶}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171224213838/http://www.ion.ir/News/208810.html |date=24 دسامبر 2017}}</ref><ref>{{یادکرد [[نهضتوب سوادآموزی]]،|نویسنده = |نشانی=https://www.lmoiran.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=1&pageid=172 |عنوان=تاریخجه سواد آموزی در ایران | ناشر =وبسایت [[سازمان بسیجنهضت مستضعفین]]،سواد وآموزی [[شورای|تاریخ عالی= انقلاب|تاریخ فرهنگی]]بازبینی=۹ تشکیلسپتامبر شد،۲۰۱۹}}</ref><ref>{{یادکرد اماوب [[نیکی|نویسنده کدی]]= در|نشانی=https://www.ilam.ac.ir/news/show/?ihwfszshy-5-آذر-سالروز-تشکيل-بسيج-مستضعفين-به-فرمان-امام-خميني-ره-و-روز-بسيج سال|عنوان=5 ۲۰۰۳آذر می‌نویسدسالروز کهتشکیل بابسیج انقلابمستضعفین ایرانبه انتظارفرمان همگانیامام برایخمینی آزادی(ره) و برابریروز اجتماعیبسیج نسبت| بهناشر زمان=وبسایت شاهدانشگاه برآوردهایلام نشد.|تاریخ =۵ آذر ۱۳۹۲ |تاریخ بازبینی=۹ سپتامبر ۲۰۱۹}}</ref><ref>{{پکیادکرد وب |Nikkiنویسنده R= |نشانی=https://sccr.ir/pages/1/1 Keddie|۲۰۰۶عنوان=دربارهٔ شورای عالی انقلاب فرهنگی |زبان ناشر =enوبسایت شورای عالی انقلاب فرهنگی |کتاریخ =Modern Iran|صتاریخ بازبینی=241۹ سپتامبر ۲۰۱۹}}</ref> گرچه بنا به گزارش‌های اخیر بین‌المللی و ایرانی، شاخص‌های آموزش، بهداشت، صنعت و عدالت اقتصادی ایران در مقایسه با قبل از انقلاب بهبود چشمگیر داشته‌است.<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=Financial Tribune|تاریخ=2017-02-10|عنوان=Economic Progress Post Islamic Revolution|نشانی=https://financialtribune.com/articles/economy-business-and-markets/59289/economic-progress-post-islamic-revolution|زبان=en-US|تاریخ بازبینی=2018-06-03}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190502221113/https://financialtribune.com/articles/economy-business-and-markets/59289/economic-progress-post-islamic-revolution |date=2 مه 2019}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|کوشش=روزنامه دنیای اقتصاد|عنوان=بررسی وضعیت توزیع درآمد در سی سالگی انقلاب اسلامی|نشانی=https://donya-e-eqtesad.com/بخش-سرمقاله-28/497158-بررسی-وضعیت-توزیع-درآمد-در-سی-سالگی-انقلاب-اسلامی|زبان=fa|تاریخ بازبینی=2018-06-03}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180121031015/http://donya-e-eqtesad.com/بخش-سرمقاله-28/497158-بررسی-وضعیت-توزیع-درآمد-در-سی-سالگی-انقلاب-اسلامی |date=21 ژانویه 2018}}</ref> ولی به عقیدهٔ [[نیکی کدی]]، با انقلاب ایران انتظار همگانی برای آزادی و برابری اجتماعی نسبت به زمان شاه برآورده نشد.<ref>{{پک|Nikki R. Keddie|۲۰۰۶|زبان=en|ک=Modern Iran|ص=241}}</ref>
به ادعای او، دولت جمهوری اسلامی در هنگام درگذشت روح‌الله خمینی در خرداد ۱۳۶۸، دولتی نسبتاً قوی، اما دارای مشکلات عظیم اقتصادی، اجتماعی و سیاست خارجی بود.<ref>{{پک|زبان=en|Nikki R. Keddie |۲۰۰۶|ک=Modern Iran|ص=262}}</ref>
 
وی هنگام مرگ در خرداد ۱۳۶۸، دولتی نسبتاًمراسم قوی،خاکسپاری اما با مشکلات عظیم اقتصادی، اجتماعی و سیاست خارجی به ارمغان گذاشت.<ref>{{پک|زبان=en|Nikki R. Keddie |۲۰۰۶|ک=Modern Iran|ص=262}}</ref> تشییع جنازه‌اشوی، با حضور بیش از ۱۰ میلیون نفر،نفر که در حدود یک ششم جمعیت آن زمان ایران،ایران را شامل می‌شد، در کتاب [[رکوردهای گینس]] به عنوان شلوغ‌ترین تشییع جنازهجنازهٔ تاریخ ثبت شد.<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://www.guinnessworldrecords.com/world-records/largest-percentage-of-population-to-attend-a-funeral/ | عنوان=Largest percentage of population to attend a funeral | ناشر=guinnessworldrecords}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160612044844/http://www.guinnessworldrecords.com/world-records/largest-percentage-of-population-to-attend-a-funeral |date=12 ژوئن 2016}}</ref> به نوشته [[یرواند آبراهامیان]]، هرچندبرخلاف آن که عده‌ای که روح‌الله خمینی را یک روحانی سنتی می‌دانند، ولی او ازلحاظرا از لحاظ نظریه سیاسی و استراتژی [[پوپولیسم|پوپولیستیعوام گرایی]] مذهب‌گرایمذهبی خود، نوآور مهمی در ایران بودتلقی می‌کند.<ref>{{پک|آبراهامیان|۱۳۷۷|ک=ایران بین دو انقلاب|ص=۵۹۱}}</ref> در مقابلمقابل، نزدیکان[[سید و طرفدارانحسن خمینی]] ازبه جملهعنوان نوهیکی اواز [[سیدنزدیکان حسنوی، خمینی]]معتقد معتقدنداست که رهبری خمینیوی نه پوپولیستیبر اساس عوام گرایی، بلکه مردمی بوده چرا که او همزمان با توجه به مصالح مردم برای نظرات علمی کارشناسان ارجحیت قائل بوده‌است.<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=خبرگزاری جمهوری اسلامی|عنوان=پوپولیسم انرژی جامعه را ازبین می‌برد/ازدیدگاه امام، ساختن جامعه ازعبادت مستحبی مهمتر است|نشانی=http://www.irna.ir/fa/News/81763418/|زبان=fa-IR|تاریخ بازبینی=2018-06-03}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180703220226/http://www.irna.ir/fa/News/81763418 |date=3 ژوئیه 2018}}</ref>
 
== کودکی و نوجوانی ==