مهرنرسه: تفاوت میان نسخه‌ها

[نسخهٔ بررسی‌شده][نسخهٔ بررسی‌شده]
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
جز جایگزینی با اشتباه‌یاب: امپراطوری⟸امپراتوری
خط ۴۵:
==== در دورهٔ یزدگرد یکم ====
[[پرونده:YazdegerdICoinHistoryofIran.jpg|بندانگشتی|300px|سکهٔ [[یزدگرد یکم]]]]
مهرنرسه توسط [[یزدگرد یکم]] (شاهنشاهی از ۳۹۹ تا ۴۲۰ میلادی) به مقام وزرگ فرمذار منصوب شد. [[طبری]] عقیده دارد که یزدگرد یکم بلافاصله بعد از جلوس به تخت، مهرنرسه را وزیر خود نموده‌است ،اما [[نلدکه]] با دلایل تاریخی نظر طبری را رد کرده‌است و معتقد است که چون چهل سال پس از آغاز پادشاهی یزدگرد، و در دورهٔ جنگ‌های یزدگرد دوم با امپراطوریامپراتوری روم، مهرنرسه به عنوان فرماندهٔ سپاه ایران دیده می‌شود، ازاین‌رو نباید در این زمان بسیار پیر بوده باشد و باید پذیرفت که مهرنرسه دشمن بزرگ مسیحیان، تنها در سال‌های پایانی پادشاهی یزدگرد وزیر شده‌است.<ref>{{پک|نولدکه|۱۳۷۸|ک=تاریخ ایرانیان و عرب‌ها در زمان ساسانیان|ص=۱۰۸}}</ref> [[تورج دریایی|دریایی]] نیز معتقد است هنگامی که مسیحیان به آتشکده‌های زرتشتی بی‌حرمتی کردند، آزار و اذیت مسیحیان در شاهنشاهی ساسانی گسترش یافت و این رویدادها ممکن است با انتصاب مهرنرسه هم‌زمان بوده‌باشد.<ref>{{پک|Daryaee|2012|ک=Mehr‐Narseh|زبان=en}}</ref>
 
بسیاری از پژوهشگران گزینش مهرنرسه را نشانهٔ رویگردانی یزدگرد از سیاست شکیبایی و بردباری مذهبی خود در برابر مسیحیان می‌دانند.<ref>{{پک|جلیلیان|۱۳۹۶|ک=تاریخ تحولات سیاسی ساسانیان|ص=۲۴۹}}</ref>
خط ۵۵:
مهرنرسه در دوره [[بهرام گور]](شاهنشاهی از ۴۲۱ تا سال ۴۳۸ میلادی) همچنان سمت وُزُرگ فَرمَذار را برعهده داشت. در سال ۴۲۱ میلادی [[جنگ ساسانیان و رومی‌ها (۴۲۱–۴۲۲)|جنگ ایران و روم شرقی]] آغاز شد. [[آردابوریوس]]، فرماندهٔ سپاه [[بیزانس]] از راه ارمنستان و با گذشتن از [[دجله]] به [[میان‌رودان]] تاخت و سپاه ایران را که مهرنرسه فرماندهٔ آن بود، به زانو درآورد. مهرنرسه و سپاهیان او به [[نصیبین]] پناهنده‌شدند و آردابوریوس تا پشت دیوارهای شهر آمد و به محاصرهٔ آن‌ها پرداخت. اما دژهای نصیبین بسیار استوار و نیرومند بودند و هنگامی که خود بهرام پنجم، با یک سپاه ایرانی و همراه جنگاوران [[مردم عرب|عرب]] [[حیره]] به‌فرماندهی [[نعمان سوم|نعمان بن منذر]]، به یاری مهرنرسه آمد، رومی‌ها [[دژکوب]]‌ها و [[منجنیق]]‌های خود را سوزاندند و گریختند.<ref>{{پک|پیگولوسکایا|۱۳۷۲|ک=اعراب مرزهای روم و ایران|ص=۱۵۶-۱۵۸}}</ref>
 
مهرنرسه در طول مذاکرات با رومی‌ها در دوران پادشاهی [[بهرام پنجم|بهرام گور]] که به پیمان صلح سال ۴۲۲ میلادی انجامید، نقشی فعال داشته‌است. براساس این پیمان، آزار و اذیت مسیحیان در شاهنشاهی ساسانی و زرتشتیان در [[امپراتوری روم|امپراطوریامپراتوری روم]]، به پایان رسید. همچنین رومی‌ها پذیرفتند که برای نگهبانی ساسانیان از تنگه‌ها و گذرگاه‌های کوه‌های [[قفقاز]] از یورش جنگجویان شمالی، سالیانه هزینه‌ای به ایرانیان بدهند. ایرانیان هزینه‌ای را که رومی‌ها برای نگهداری پادگان‌ها و دژهای تنگه‌ها و گذرگاه‌های قفقاز می‌دادند، با ج‌و خراج از روم می‌خواندند و چون گهگاه خود رومی‌ها هم این هزینه‌ها را همچون باج به ایرانیان می‌نگریستند، همواره می‌کوشیدند از پرداخت آن خودداری ورزند.<ref>{{پک|نولدکه|۱۳۷۸|ک=تاریخ ایرانیان و عرب‌ها در زمان ساسانیان|ص=۱۳۸}}</ref>
 
به نظر می‌رسد که در ''[[شاهنامه فردوسی|شاهنامهٔ فردوسی]]''، بین برادر بهرام و مهرنرسه، به‌دلیل آنکه نام مشابهی داشتند، سردرگمی وجود دارد. اما بسیاری از کارهای نسبت‌داده‌شده به برادر بهرام، به‌عنوان فرمانروای [[خراسان بزرگ]]، به حوزهٔ وظایف وزرگ فرمذار تعلق دارد.<ref>{{پک|Daryaee|2012|ک=Mehr‐Narseh|زبان=en}}</ref>