رنگ (صدا): تفاوت میان نسخه‌ها

محدودهٔ صدای طنین (تیمبر)، بسته به شکل موج صداهای با [[بسامد|بسامد (فرکانس)]] بالا و هارمونیک، متفاوت است. بسامد این موج و شدت نسبی آن از یک تُن خالص با دامنهٔ بسامد ۱۰۰–۳۰۰ و ۵۰۰ [[هرتز]] ([[سیکل]] در ثانیه) و دامنهٔ نسبی ۵–۱۰ و ۲٫۵ به یک تُن پیچیده متغیر است. این محدوده حاصل سه منحنی سینوسی است که مختصات آن‌ها نقطه‌به‌نقطه و در امتداد مقیاس زمانی اضافه می‌شوند.<ref>http://www.britannica.com/science/timbre</ref>

 

[[پرونده:Harmonic spectra theoretical x y.png|بندانگشتی|طیف یا دامنهٔ هارمونیک]]

همان‌طور که همهٔ مردم تفاوت بین رنگ سبز و سفید را می‌دانند، قدرت تشخیص اصوات مختلف نیز یک امر داخلی و خصوصی است و هر کس این قوه را از بدو تولد با خود دارد. محال است در جهان کسی پیدا شود که قوهٔ شنوایی داشته باشد و صدای بَم را از صدای زیر یا صدای [[کلارینت]] را از صدای [[ویولنسل]] تشخیص ندهد. اختلافات بسیار دقیقی بین اصوات هست که فقط غریزه می‌تواند صداها را از یکدیگر تمیز بدهد. یک شنوندهٔ دقیق و باهوش باید از رنگ‌آمیزی در موسیقی دو مقصود و دو نتیجه انتظار داشته باشد: اول اینکه تفاوت بین سازها و کیفیت صداهای مختلف آن‌ها را بشناسد، و دوم اینکه به قدرت توصیفیِ صدای هر [[ساز]] آگاه گردد و منظور مصنّف را از به‌کاربردن صدای یک یا ترکیب چند ساز درک کند. مصنّف موسیقی ممکن است تِمی داشته باشد که نواختن آن با [[ویلن]]، کلارینت، [[فلوت]] و [[ترومپت]] خوش‌صدا باشد، منتهی یک چیز مصنّف را وادار می‌کند که یک ساز را انتخاب نماید تا از لحاظ وصفی بهتر از سازهای دیگر منظور و مفهوم آن قطعه را ادا کند؛ به عبارت دیگر، ترجیح‌دادن یک ساز بر ساز دیگر فقط بنا بر شدت و ضعف قوه و قدرت وصفیِ ساز است. این موضوع، هم در مورد صدای یک ساز و هم در مورد ترکیب صدای چند ساز صدق می‌کند. البته هر سازی هر اندازه هم کامل باشد، باز محدود است؛ یعنی دامنهٔ اوج و حضیض آن، شدت و ضعف و طرز اجرای آن، همه محدود است. مثال بارز و جالبِ طنین، [[سمفونی شماره ۶ (بتهوون)|سمفونی ششم]] از [[بتهوون]] به‌ویژه [[موومان]] چهارم آن در فُرم [[آلگرو]] می‌باشد که در نجوای بین [[سازهای بادی برنجی]] کاملاً مشهود و قابل تفکیک است.<ref>از ''فُرم‌های موسیقی''، آرون کوپلند، ترجمهٔ دکتر مهدی فروغ، تهران: انتشارات نگاه، ۱۳۶۴، ص۶۲</ref>

 

== منابع ==