خوارزمی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
2 ویرایش 5.216.215.113 (بحث) خنثی‌سازی شد. (توینکل) برچسب: خنثی‌سازی |
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
خط ۱۰۳:
در طبقه‌بندیهای [[یونان]]یان از علوم، نام علم [[جبر]] جزء علوم ریاضی نیامده است. نخستین کسی که [[جبر]] را در طبقه‌بندی علوم داخل کرده [[فارابی]] است که در [[احصاءالعلوم]] خود بخشی را به «[[علم الحیل]]» یا «علوم الحیل» اختصاص داده‌است.<ref name="جبر در جهان اسلام">{{یادکرد وب|نشانی = http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=4473 |عنوان = جبر و مقابله|نویسنده = سوادی، فاطمه|ناشر = |تاریخ بازدید = ۱۴ اوت ۲۰۱۳|تاریخ =}}</ref> این علوم، که [[فارابی]] در تعریف آن‌ها می‌گوید:
{{وسط‌چین}}{{گفتاورد تزیینی|علمِ شیوة چاره جویی است برای کاربرد آنچه وجودشان در ریاضیات با برهان ثابت شده و انطباق آن‌ها بااجسام طبیعی}}{{پایان}}
سپس قسمتی از آن علم را حیل عددی می‌نامد که: «شامل علمی است در میان مردم زمان ما به جبر و مقابله معروف است» از اینکه فارابی جبر را جزء علوم حیل آورده، معلوم می‌شود که از نظر او هنوز جبر عددی نه علمی برهانی بلکه مجموعه‌ای از شگردها برای استخراج ریشه‌های معادلات شمرده می‌شده‌است. این دیدگاه به نحوی در طبقه‌بندی [[ابن سینا]] از علوم هم منعکس شده‌است. وی در رسالة فی اقسام العلوم العقلیة (ص ۱۲۲) جبر را جزء «اجزاء فرعی (الاقسام الفرعیة) ریاضیات» آورده و آن را، در کنار «عمل جمع و تفریق بر حَسَب حساب هندی» یکی از «شاخه‌های علم اعداد (من فروع علم العدد)» شمرده‌است.<ref name="جبر و مقابله">{{یادکرد|نویسنده = محمد پسندیده|عنوان =جبر و مقابله|ناشر =کتاب ماه علوم وفنون|شهر = |صفحه = |تاریخ =شهریور ۱۳۸۱}}</ref><ref name="جبر در جهان اسلام"/>
[[خیام]] در رسالة جبر و مقابله خود، «صناعت جبر و مقابله» را یکی از «مفاهیم [[ریاضی]]» می‌شمارد «که در بخشی از [[فلسفه]] که به ریاضی معروف است، بدان نیاز می‌افتد». هرچند [[خیام]] در این عبارت در صدد به دست دادن تعریفی جامع و مانع از [[جبر]] نیست، اما از نوشته او چنین استفاده می‌شود که جبر اولاً «صناعت» است و ثانیاً جزء علوم ریاضی است. نتیجه کلی سخن وی این است که [[جبر]] در طبقه‌بندی کلی علوم [[فلسفی]] قرار می‌گیرد، هرچند او جایگاه آن را در میان این علوم مشخص نمی‌کند. وی همچنین در تعریف جبر می‌نویسد که:
{{وسط‌چین}}{{گفتاورد تزیینی|فن جبر و مقابله فنی علمی است که موضوع آن عدد مطلق و مقادیر قابل سنجش است از آن جهت که مجهول اند ولی مرتبط با چیز معلومی هستند که به وسیلة آن می‌توان آن‌ها را استخراج کرد}}{{پایان}}
| |||