|
== زمان دستوری در زبان فارسی ==
زبان فارسی دارای سه زمان دستوریدستوریِ اصلی استاصلیست: [[زمان گذشته (زبان)|گذشته (ماضی)]]، [[زمان حال (زبان)|حال (مضارع)]]، و [[زمان آینده (زبان)|آینده (مستقبل)]].<ref>انوری و احمدی گیوی، ۱۳۸۸: ص. ۲۲.</ref> در فارسی دری همه افعال از دو بن ماضی و مضارع ساخته می‌شوند. بن مضارع فارسی دری همان مادهمادهٔ فارسی میانه است که گاه با هم اختلاف تلفظ جزئی دارند.<ref>تاریخ زبان فارسی،محسن ابولقاسمی، ص274</ref> فعل‌ها از دو بن ماضی و مضارع ساخته می‌شوند.
بن ماضی = [[مصدر]] بدون _َ ن پایانی : دیدن ← دید ، کاشتن← کاشت
بن مضارع = فعل امر بدون ب آغازی : ببین ← بین، بکار ← کار
===انواع ماضیگذشته===
ماضیگذشتهٔ ساده = بن ماضی + شناسه فعل : رفتم، رفتی ، رفت
ماضیگذشتهٔ استمراری = می + ماضی ساده: می رفتم، میمی‌رفتم، رفتیمی‌رفتی
ماضیگذشتهٔ التزامی = صفت مفعولی + باشم، باشی، باشد، باشیم، باشید ،باشید، باشند: رفته باشم، رفته باشی، رفته باشد
ماضی بعید (گذشتهٔ دور) = صفت مفعولی + بودم ، بودید و... = خورده بودم
ماضیگذشتهٔ نقلی = صفت مفعولی + ام، ای ، (است) ، ایم ، اید ، اند: رفته ام،رفته‌ام، رفته‌ای ، رفته (است)
ماضی مستمر (گذشتهٔ ملموس) = داشت + شناسه + ماضی استمراری فعل اصلی: داشتم می رفتم،می‌رفتم، داشتی می رفتیمی‌رفتی ، داشت می رفتمی‌رفت ، داشتیم می رفتیممی‌رفتیم ، داشتید می‌رفتید ، داشتند می رفتندمی‌رفتند.
=== انواع مضارع===
مضارع ساده = بن مضارع + شناسه های مضارع:
روم ، روی ، رود ، رویم ، روید ، روند
مضارع اخباری = می + مضارع ساده: می روممی‌روم ، می رویمی‌روی ، می‌رود ، میرویممی‌رویم ، میرویدمی‌روید ، میروندمی‌روند
مضارع التزامی= ب + مضارع ساده:بروم ، بروی، برود ،برویم، برویم ، بروید ، بروند
مضارع مستمر (مضارع ملموس) = دار + شناسه مضارع + مضارع اخباری: دارم می روم،می‌روم، داری می روی،می‌روی، دارد می‌رود، داریم می رویم،می‌رویم، دارید می روید،می‌روید، دارند می روندمی‌روند
===آینده===
''فعل ایندهآینده (مستقبل): :بر انجام داد ندادن فعلی در زمان ایندهآینده دلالت می کندمی‌کند.
''طرز ساخت فعل ایندهآینده = خواه + شناسه + بن ماضی فعل اصلی''
خواهم، خواهی، خواهد، خواهیم، خواهید، خواهند + بن ماضی: خواهم رفت، خواهی رفت ، خواهد رفت<ref>زبان فارسی 1، ص41</ref>
== جستارهای وابسته ==
| 