پارسی سره: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Breakspear Baelor (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
Breakspear Baelor (بحث | مشارکت‌ها)
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۱۲:
 
== فرهنگستان زبان ایران و سره‌نویسی ==
ایدهٔ پالایش زبان فارسیپارسی از عربی در نیمهٔ دوم سدهسدهٔ نوزدهم به دست گروه کوچکی از روشنفکران [[ملی‌گرایی|ناسیونالیست]] [[رمانتیسم|رومانتیک]] آغاز شد. نخستین تلاش سازمان یافته برای یافتن واژگان فارسیپارسی برای واژه‌های فنی نو، در آستانهٔ [[جنبش مشروطه ایران|انقلاب مشروطه]] روی داد و پَد (به) شکل‌گیری [[مجلس آکادمی]] انجامید که در سال ۱۲۸۲ش.۱۲۸۲ خورشیدی (۱۹۰۳م۱۹۰۳ م.) نشست‌های ماهانه برپا می‌کرد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=از صبا تا نیما: تاریخ 150 سال ادب فارسی|نام خانوادگی=آرین‌پور|نام=یحیی|ناشر=کتاب‌های جیبی|سال=1350|شابک=964-401-007-8|مکان=تهران|صفحات=جلد سوم، ص 16}}</ref>
 
چند سازمان دیگر نیز که عمر کوتاهی داشتند و در دورهٔ سال‌های ۱۳۰۳ تا ۱۳۱۴ش.۱۳۱۴ خورشیدی (۱۹۲۴–۱۹۳۵م۱۹۲۴–۱۹۳۵ م.) تشکیلگرد شدند،هم آمدند، پَد (به) جستجوجست‌وجو برای کلماتواژگان فارسیپارسی پَد (به) ویژه در پهنه‌های جدیدنوین نظامی و فنی ایستادند (ادامه دادند). این مادَگوَر (مهم) پَد (به) ابداعنوآوری واژه‌های اَنامچیشتیگِ (نامشخص) بسیار و اُسکارِش‌های (بحث‌های) داغ به سود و جُد (ضد) جنبش پالایش منجر شد. این تلاش‌ها پس از دیدار [[رضاشاه|رضا شاه]] از [[ترکیه]] در ۱۳۱۳ش.۱۳۱۳ خورشیدی (۱۹۳۴م) پَد (به) اوج خود رسید و تحت تأثیر یک پروژهٔ همتا (مشابه) از سوی [[مصطفی کمال آتاترک|آتاتورک]] قرار گرفت.
 
در این شرایط بود که [[فرهنگستان زبان ایران]] در سال ۱۳۱۴ش.۱۳۱۴ خورشیدی به ابتکار [[محمدعلی فروغی|محمد علی فروغی]] [[فهرست نخست‌وزیران ایران پس از مشروطه|نخست‌وزیر ایران]] بنیان‌گذاری شد و کامَش (هدفش) جایگزینی واژگان فارسی بهپارسی جایبه‌جای عربی بود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=جنبش ملّی ادبی|نام خانوادگی=تقی‌زاده|نام=حسن|ناشر=ارمغان|سال=1321|شابک=|مکان=|صفحات=شمارهٔ 22}}</ref> [[فرهنگستان اول]] در جریان شش سال تکاپوی (فعالیت) خود تا سال ۱۳۲۰ش.۱۳۲۰ خورشیدی بیش از ۳۵۰۰ کلمه،واژه، از جمله نام جای‌ها (مکان‌ها) را هویدا (عرضه) کرد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=فرهنگستان و تغییر اسامی جغرافیایی در ایران|نام خانوادگی=بیات|نام=کاوه|ناشر=نشر دانش|سال=1370|شابک=|مکان=|صفحات=شمارهٔ 11، ص 172- 184}}</ref> پس از یک مرحلهٔدورهٔ طولانی تعطیلی که با برکناری رضا شاه در ۱۳۲۰ش.۱۳۲۰ خورشیدی آغاز شد، فرهنگستان زبان در سال ۱۳۴۹ش.۱۳۴۹ خورشیدی پَد (به) ریاستسرپرستی [[صادق کیا]] دوباره کار خود را آغاز کرد. کیا که شاگرد [[ذبیح بهروز|ذبیح‌الله بهروز]] بود، یکی از طرفداران سرسخت پالایش زبان فارسیپارسی از عربی به‌شمار می‌رفت. [[فرهنگستان دوم]] تا زمان [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلاب ۱۳۵۷]]، ۱۴۷۰ واژهٔ فنی را گردآوری و تصویب کرد.
 
== سره‌نویسی از دیدگاه صاحب‌نظران ==