حق تکثیر: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
InternetArchiveBot (بحث | مشارکت‌ها)
نجات ۱ منبع و علامت‌زدن ۰ به‌عنوان مرده.) #IABot (v2.0
InternetArchiveBot (بحث | مشارکت‌ها)
نجات ۳ منبع و علامت‌زدن ۱ به‌عنوان مرده.) #IABot (v2.0
خط ۱:
{{برای|سیاست ویکی‌پدیا در خصوص حق تکثیر|ویکی‌پدیا:حق تکثیر}}
{{مالکیت فکری بالا}}
'''حق نشر'''،<ref>'''حق نشر''' واژهٔ مصوب [[فرهنگستان زبان و ادب فارسی]] به جای '''copyright''' در [[زبان انگلیسی|انگلیسی]] است. {{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی = http://www.persianacademy.ir/fa/wordspdf.aspx |عنوان = فرهنگ واژه‌های مصوّب فرهنگستان: ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۵ (بخش لاتین) |ناشر = فرهنگستان زبان و ادب فارسی |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۱ دی |صفحه = ۵۸ |archiveurl = https://web.archive.org/web/20090803145909/http://www.persianacademy.ir/fa/wordspdf.aspx |archivedate = ۳ اوت ۲۰۰۹ |dead-url = yes }}</ref> '''حقّ تکثیر''' یا '''کپی رایت''' {{به انگلیسی|Copyright}}، مجموعه‌ای از حقوق انحصاری است که به ناشر یا پدیدآورندهٔ یک اثر اصل و منحصربه‌فرد تعلق می‌گیرد و حقوقی از قبیل نشر، تکثیر و الگوبرداری از اثر را شامل می‌شود. در بیشتر حوزه‌های قضایی، حق نشر از آغاز پدید آمدن یک اثر به آن تعلق می‌گیرد و نیازی به ثبت اثر نیست. معادل این حق در نظام‌های حقوقی پیرو [[حقوق مدون]] [[حق مؤلف]] است.
 
دارندگان حق تکثیر برای کنترل تکثیر و دیگر بهره‌برداری‌ها از آثار خود برای زمان مشخصی حقوق قانونی و انحصاری دارند و بعد از آن اثر وارد [[مالکیت عمومی]] می‌شود. هرگونه استفاده و بهره‌برداری از این آثار منوط به دریافت اجازه از ناشر یا پدیدآورندهٔ آن اثر می‌باشد، استفاده در شرایطی که طبق قانون محدودیت یا استثنایی وجود دارد، مانند [[استفاده منصفانه]]، به دریافت اجازه از دارنده حق تکثیر نیاز ندارد. دارنده حق تکثیر می‌تواند حقوق خود را به شخص دیگری منتقل کنند.<ref>{{یادکرد ویکی|عنوان =کپی رایت |پیوند =http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Copyright&oldid=428530945 |زبان =انگلیسی | بازیابی =۱۳ مه ۲۰۱۱}}</ref>
خط ۵۱:
تاریخچه قانون حق تکثیر در ایران مربوط می‌شود به قانون ثبت علائم تجاری که در سال ۱۳۰۴ تصویب شد<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://radio.irib.ir/iran/n5905.aspx |عنوان = وضعیت قانون کپی رایت در ایران | ناشر =رادیو ایران |تاریخ = |تاریخ بازدید =}}</ref> و در سال ۱۳۴۸ [[قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان]] به عنوان بدنه اصلی حق تکثیر در ایران تصویب شد. در ایران قانون حق تکثیر هیچگاه به‌درستی اجرا نشده‌است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.majalla.com/far/1391/02/article1201|عنوان= | ناشر =majalla.com |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref>
 
در ایران مجموعه‌ای از قوانین، قانون حق تکثیر را تشکیل می‌دهند، از جمله [[قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان]]<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://rc.majlis.ir/fa/law/show/96427 |عنوان =قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان | ناشر =مرکز پژوهشهای [[مجلس شورای اسلامی ایران]] |تاریخ = |تاریخ بازدید =}}</ref> مصوب ۱۳۴۸، قانون ترجمه و تکثیر کتب و نشریات و آثار صوتی<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://rc.majlis.ir/fa/law/show/97002 |عنوان = قانون ترجمه و تکثیر کتب و نشریات و آثار صوتی| ناشر = مرکز پژوهشهای [[مجلس شورای اسلامی ایران]] |تاریخ = |تاریخ بازدید =}}</ref> مصوب ۱۳۵۲، قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم‌افزارهای رایانه‌ای<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی = http://www.softreg.ir/rules/copyright.html |عنوان = قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم‌افزارهای رایانه‌ای | ناشر = دبیرخانه ثبت و صدور شناسنامه نرم‌افزار |تاریخ = |تاریخ بازدید = |archiveurl = https://web.archive.org/web/20110505081941/http://softreg.ir/rules/copyright.html |archivedate = ۵ مه ۲۰۱۱ |dead-url = yes }}</ref> مصوب ۱۳۷۹ و [[آیین‌نامه]] اجرایی آن مصوب ۱۳۸۳، قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://rc.majlis.ir/fa/law/show/133809 |عنوان =قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجاری | ناشر =مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی ایران |تاریخ = |تاریخ بازدید =}}</ref> و مواد ۶۲، ۶۳ و ۷۴ [[قانون تجارت]] الکترونیکی.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://rc.majlis.ir/fa/law/show/93997 |عنوان =قانون تجارت الکترونیکی | ناشر =مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی ایران |تاریخ = |تاریخ بازدید =}}</ref>
 
ایران از سال ۲۰۰۱ عضو [[سازمان جهانی مالکیت فکری]] است<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.wipo.int/wipolex/en/profile.jsp?code=IR |عنوان =سازمان جهانی مالکیت معنوی | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید =|زبان =انگلیسی}}</ref> و تابحال تعدادی از پیمان‌های مربوط به [[مالکیت فکری]] را پذیرفته‌است.<ref>{{یادکرد ویکی|عنوان =مالکیت معنوی در ایران |پیوند = http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Intellectual_property_in_Iran&oldid=428940460 |زبان = انگلیسی| بازیابی = ۱۴ مه ۲۰۱۱}}</ref> ایران در سال ۱۳۸۰ به پیمان مادرید برای ثبت بین‌المللی علائم ملحق شد،<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.wipo.int/export/sites/www/treaties/en/documents/pdf/madrid_marks.pdf |عنوان = اعضا پیمان مادرید برای ثبت بین‌المللی علائم | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید =|زبان =انگلیسی}}</ref> ولی عضو [[کنوانسیون برن]]<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.wipo.int/treaties/en/documents/pdf/berne.pdf |عنوان = اعضا کنوانسیون برن برای نگهداری از آثار ادبی و هنری| ناشر =[[سازمان جهانی مالکیت معنوی]] |تاریخ = |تاریخ بازدید =|زبان =انگلیسی}}</ref><ref>{{یادکرد ویکی|عنوان =فهرست اعضا پیمانهای بین‌المللی حق تکثیر |پیوند = http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=List_of_parties_to_international_copyright_agreements&oldid=428227403 |زبان = انگلیسی| بازیابی =۱۳ مه ۲۰۱۱}}</ref> و هیچ‌یک از کنوانسیون‌های بین‌المللی مربوط به حق تکثیر نیست و در [[سازمان تجارت جهانی]] تنها ناظر است<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.wto.org/english/thewto_e/whatis_e/tif_e/org6_e.htm |عنوان = اعضا و ناظران سازمان تجارت جهانی| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید =|زبان =انگلیسی}}</ref> و به [[موافقتنامه تریپس]] نپیوسته‌است. بعضی آثار ایرانی از جمله آثاری که در حال حاضر پدید می‌آیند شامل حق تکثیر در ایالات متحده نمی‌شوند و به حوزهٔ عمومی تعلق دارند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.copyright.cornell.edu/resources/publicdomain.cfm |عنوان = شرایط حق‌تکثیر و مالکیت عمومی در ایالات متحده آمریکا| ناشر =Cornell University |تاریخ = |تاریخ بازدید =|زبان =انگلیسی}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.copyright.gov/circs/circ38a.pdf |عنوان = روابط بین‌المللی حق تکثیر ایالات متحده آمریکا| ناشر = دفتر حق نشر در [[کتابخانه کنگره]] ایالات متحده آمریکا|تاریخ = |تاریخ بازدید =|زبان =انگلیسی}}</ref>
 
در سال ۱۳۹۰ پیش‌نویس [[لایحه جامع حمایت از حقوق مالکیت ادبی و هنری و حقوق مرتبط]] از سوی [[وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی]] به [[دولت نهم جمهوری اسلامی ایران|دولت ایران]] تقدیم شد<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=1069551 |عنوان =لایحه جامع «حقوق مالکیت ادبی و هنری» تقدیم دولت می‌شود | ناشر = خبرگزاری مهر|تاریخ = |تاریخ بازدید =}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی = http://www2.irna.com/ar/news/view/line-10/8907137609090612.htm |عنوان = پیش نویس لایحه قانون جامع حقوق مالکیت ادبی و هنری و حقوق مرتبط عرضه شد | ناشر = خبرگزاری جمهوری اسلامی |تاریخ = |تاریخ بازدید = |archiveurl = https://web.archive.org/web/20110713061231/http://www2.irna.com/ar/news/view/line-10/8907137609090612.htm |archivedate = ۱۳ ژوئیه ۲۰۱۱ |dead-url = yes }}</ref> که در صورت تصویب جایگزین قوانین فعلی حق تکثیر ایران خواهد شد، در این پیش‌نویس، مدت حمایت حقوق پدیدآورندگان از ۳۰ سال به ۵۰ سال افزایش یافته‌است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی = http://www.hamshahrionline.ir/news.aspx?id=115741 |عنوان = پیش نویس قانون جامع کپی رایت تدوین شد| |ناشر = همشهری‌آنلاین |تاریخ = |تاریخ بازدید = }}{{پیوند مرده|date=اکتبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot }}</ref>
 
بنابر قوانین ثبتی در ایران پس از اینکه مخترع یا همان پدیدآورنده، محصول یا اثر انحصاری خود را پس از طی مراحل عنوان شده در قوانین مربوط به ثبت رساند می‌بایست براساس تعرفه‌های موجود به صورت سالیانه مبلغی را به عنوان '''حق مالکیت''' در وجه سازمان ثبت واریز نمایید تا در طول این مدت حق مالکیت را در انحصار خود نگه دارد.