زبان فارسی میانه: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Fatranslator (بحث | مشارکت‌ها)
Persianseeker (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: متن دارای ویکی‌متن نامتناظر ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۱۲:
|iso2=pal (see text left)
|iso3=pal |lingua=58-AAC-ca
}}'''پارسیگ''' (𐭯𐭠𐭫𐭮𐭩𐭪)، شناخته شده به‌نام '''پهلوی''' در [[ادبیات فارسی]]، و همچنین نامور به '''پارسی میانه''' در نوشته‌های آکادمیک، یک زبان ایرانی میانه بود که به در دوران ساسانی ابتدا در جنوب غرب فلات ایران و سپس به عنوان زبان میانجی در تمام شاهنشاهی، بدان صحبت می‌شد. پارسیگ به شاخه ایرانی جنوب غربی تعلق دارد. این زبان از زبان پارسی باستان سرچشمه گرفته و نیای زبان فارسی و تعداد دیگری از زبان‌های ایرانی جنوب غربی نظیر لری است.<ref name="loghman.org">{{یادکرد وب|نویسنده=بزرگمهر لقمان|نشانی=http://www.loghman.org/1012-2/|عنوان=پارسی‌گویانِ باستان زبانِ خویش را چه می‌نامیدند؟|ناشر=|تاریخ=|تاریخ بازبینی=}}</ref><ref name="ReferenceA">اشمیت، رودیگر، راهنمای زبان‌های ایرانی، جلد دوم: زبان‌های ایرانی نو، ترجمه پارسی زیر نظر حسن رضایی باغ‌بیدی، تهران: انتشارات ققنوس، ص۴۳۷.</ref>
پارسی میانه یکی از [[زبان‌های ایرانی]] است که بنا به تعریف از اوایل دوران [[اشکانیان|اشکانی]]، نخست در جنوب غربی ایران و سپس در زمان [[ساسانیان]] به عنوان زبان رسمی همهٔ امپراتوری ایران تا صدر [[اسلام]] رواج داشته‌است. خاستگاه این زبان که فرزند [[پارسی باستان]] به حساب می‌آید [[پارس]] بود. در دوران [[اشکانیان]] پارسی میانه زبانی محلی بود و از [[پهلوی اشکانی]] تأثیراتی پذیرفت تا اینکه در زمان [[ساسانیان]] زبان رسمی شاهنشاهی شد. کتیبه‌ها و اسناد ساسانیان و بسیاری از کتاب‌ها به این زبان نوشته می‌شد. با برافتادن ساسانیان و تا چند سده پس از [[اسلام]] همچنان تولید اثر به این زبان ادامه داشت. گرچه عملاً زبانی نیمه مُرده به‌شمار می‌آمد.
 
این زبان یا یکی از [[گویش|گویش‌]]ها یا زبان‌های بسیار نزدیک به آن، پس از تحول و آمیختگی با [[لهجه]]‌ها، گویش‌ها و زبان‌های خویشاوند دور و نزدیک و همچنین وارد شدن [[وام‌واژه]]‌ها، [[پارسی|پارسی نو]] را به وجود آورده‌است و شباهت‌های فراوان از نظر واژگانی و از نظر [[دستور زبان|دستوری]] میان این دو زبان از همین جهت است. در واقع تحولی که از پارسی باستان تا پارسی میانه اتفاق افتاده‌است بسیار بزرگتر از تحولی‌است که از پارسی میانه تا پارسی نو رخ داده‌است. همچنین به احتمال زیاد، ریشه تعدادی از زبان‌های ایرانی جنوب غربی دیگر، نظیر گویش‌های مختلف زبان لری و [[زبان اچمی]] مانند زبان فارسی به پارسی میانه و از طریق پارسی میانه به [[پارسی باستان]] برمی‌گردد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://www.iranicaonline.org/articles/isfahan-xxi-provincial-dialects| عنوان =Isfahan xxi. PROVINCIAL DIALECTS| تاریخ بازدید =۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴| نویسنده =| تاریخ = | ناشر = [[دانشنامه ایرانیکا|Encyclopædia Iranica]]| زبان = انگلیسی| نشانی بایگانی =http://archive.is2sgpu| تاریخ بایگانی = ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴}}</ref><ref>{{یادکرد وب |url=http://anonby.balafon.net/wp-content/uploads/2007/06/jra-172-171-197.pdf |title=Erik John Anonby , Update on Luri: How many languages? Journal of the Royal Asiatic Society (Third Series) , Volume 13 , Issue 02 , Jul 2003 , pp 171-197 |accessdate=۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴ |archiveurl=https://www.webcitation.org/6SVRTBNQZ?url=http://anonby.balafon.net/wp-content/uploads/2007/06/jra-172-171-197.pdf |archivedate=۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴ |dead-url=no}}</ref><ref>p.125,lari Language,Mahinnaz Mirdehghan,Department of Linguistics, Shahid Beheshti University, http://irssh.com/yahoo_site_admin/assets/docs/15_IRSSH-659-V6N1.329192517.pdf</ref><ref>LORI DIALECTS,Iranica http://www.iranicaonline.org/articles/lori-dialects</ref>
 
این زبان از دیدگاه دستوری و واژگانی با گویش‌های محلی نواحی پارس نزدیکی بسیاری دارد.<ref name="ReferenceA"/>
 
== نام زبان ==
در متن‌های نوشته‌شده به پارسی میانه، نام این زبان '''پارسیگ''' (Pārsīg) آمده‌است که به معنای «[[زبان]] منسوب به پارس» است.<ref name="loghman.org"/><ref>لازار ۱۳۸۴، ص ۸۰</ref><ref>آموزگار، تفضّلی ۱۳۸۲، ص ۱۳</ref><ref>تاوادیا ۱۳۸۳، ص ۲</ref><ref>رضایی باغ‌بیدی ۱۳۸۷، ص ۷۹، ستون ۲</ref>