|
[[پرونده:Jordens inre-numbers.svg|بندانگشتی|چپ|لایه‌های زمین(۱)هسته درونی (۲) هسته بیرونی (۳) گوشته درونی (۴) گوشته بیرونی (۵) سنگ‌کره (۶) پوسته]]
<br />
'''زمین‌شناسی''' یا '''ژئولوژی''' {{به فرانسوی|géologie|ژئولوژی}}{{به انگلیسی|Geology|جیالوجی}} دانشی است که عمدتاً ماهیت سیّارهٔ زمین و تاریخ آن و ساختمان و اجزای درون آن و انواع سنگ‌ها و سنگواره‌ها را بررسی می‌کند. این علم دربارهٔ موادّ سازندهٔ زمین، نیروهای مؤثر بر مواد مزبور، برآیندهای آن نیروها، پراکندگی [[سنگ]]های پوستهٔ سیاره، سرگذشت آن و همچنین [[گیاهان]] و [[جانوران|جانورانی]] که در دوره‌های گوناگون زمین‌شناسی وجود داشته‌اند گفتگو می‌کند.
زمین شناسان، افرادی هستند که چگونگی تشکیل زمین، ویژگی‌ها، رویدادهایی که از زمان پیدایش زمین بر آن گذشته‌است ساختار، ترکیب سنگ‌ها و کانی‌ها و تاریخچه را، مطالعه می‌کند.<ref>[http://www.chap.sch.ir/sites/default/files/books/92-93/41/001-012-C262-1.pdf زمین‌شناسی سال سوم دبیرستان] صفحه 9</ref>
== شاخه‌های زمین‌شناسی ==
زمین‌شناسی به شاخه‌های زیر تقسیم می‌شود:
* سنگ‌شناسی: که به مطالعهٔ سنگ‌ها و منشأ آنها می‌پردازد
* چینه‌شناسی: مطالعهٔ تاریخ [[کره زمین|کرهٔ زمین]]
* دیرینه‌شناسی: مطالعهٔ زندگی گذشته
* کانی‌شناسی: مطالعهٔ کانی‌ها و منشأ آنها
* زمین‌شناسی فیزیکی: که فرایندهای بیرونی و درونیِ زمین و اثرات آنها در ایجاد شکل‌ها و ساختمان‌های زمین را مطالعه می‌کند
* زمین پزشکی: زمین‌شناسی پزشکی” علمی است که به بررسی ارتباط بین عوامل زمین‌شناسی با سلامت انسان‌ها و جانوران و تأثیر عوامل زیست‌محیطی بر پراکندگی جغرافیایی بیماری‌های مرتبط می‌پردازد.
* ژئوشیمی یا زمین شیمی: علم تعیین فراوانی نسبی عناصر و انواع اتمی آنها در زمین.و مطالعه توزیع و مهاجرت هریک از عناصر در بخش‌های مختلف زمین(اتمسفر،هیدروسفر،پوسته و...) و همچنین در کانی‌ها و سنگ‌ها به منظور کشف اصول اداره‌کننده این توزیع و مهاجرت
* زمین‌شناسی اقتصادی: که منابع معدنی زمین را مورد مطالعه و بررسی قرار می‌دهد
* زمین‌شناسی ژئوفیزیکی: مطالعهٔ زمین‌لرزه‌ها و منشأ و چگونگی پیدایش و رفتار آنها
* زمین‌شناسی زیست‌محیطی و زمین‌پزشکی: مطالعهٔ محیط زیست و تأثیرات انواع آلودگی زمین‌زاد و انسان‌زاد بر آن. این شاخه‌ها خود نیز به زیرشاخه‌هایی تقسیم می‌شود
* زمین‌شناسی نفت: به بررسی تولید و چگونگی تشکیل هیدرات‌های کربن (نفت و گاز) می‌پردازد و همچنین نحوهٔ بهینه و اقتصادی استخراج آنها از اعماق لایه‌های زمین با استفاده از دستگاه‌های حفاری.
* زمین‌شناسی ساختمانی: بخشی از زمین‌شناسی است که در مورد توزیع سه‌بعدی سنگ‌های تشکیل دهنده پوسته زمین و تاریخچه تغییرشکل آنها بحث می‌کند. این علم همچنین در رابطه با تغییر و دگرریختی سنگ‌ها طی فرایندهای فشارشی و کششی بحث می‌کند. زمین‌شناسی ساختاری عمدتاً دربارهٔ شکل هندسی و مشخصات ظاهری ساختمان‌های مختلف زمین (گسل، چین خوردگی و …) صحبت می‌کند.
* زمین‌شناسی مهندسی: این علم با بکارگیری اصول زمین‌شناسی مانند مطالعه ترکیب کانی‌شناسی، بافت و وضعیت هوازدگی سنگ و خاک، شناخت تاریخچه زمین‌شناسی محیط تشکیل آنها و با درک فرایندها و ساختارهای تکتونیکی و شناخت خطرات زمین‌شناسی به همراه اندازه‌گیری خصوصیات فیزیکی و مکانیکی خاک و سنگ و تجزیه و تحلیل آنها بخشی از نیاز طراحان را برطرف می‌نماید.
== نرم افزار‌های کاربردی و مرتبط با زمین‌شناسی ==
{| class="wikitable sortable"
|-
|}
*
== جستارهای وابسته ==
* [[ژئوتکنیک]]
* [[فهرست عنوان‌های زمین‌شناسی]]
* [[هواشناسی]]
* [[سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS]]
* [[زمین‌شناسی اقتصادی]]
* [[زمین‌شناسی تاریخی]]
* [[سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور]]
* [[نصرالله خادم]]
== منابع ==
| 